Γράφει ο Χρήστος Φωτιάδης – Από την έντυπη έκδοση της εβδομαδιαίας Αμαρυσίας – 23/1
Ξεκίνησε, λοιπόν, ο πρώτος χρόνος της τρίτης δεκαετίας του 21ου αιώνα. Αν και μας φαίνεται ότι το «μιλένιουμ» γιορτάστηκε μόλις χθες, αυτή η εικοσαετία έχει αλλάζει ριζικά τον πλανήτη! Όσα θεωρήθηκαν ως θέσφατα από την κυρίαρχη Δυτική αφήγηση έχουν ανατραπεί, και παραχώρησαν τη θέση τους σε μια πραγματικότητα που διόλου δεν καθησυχάζει το δυτικό ημισφαίριο. Η κρίση χρέους και η πανδημία επιτάχυναν τις ήδη δρομολογημένες εξελίξεις…
Νέοι συσχετισμοί
Σαστισμένοι οι «διεθνείς παρατηρητές», αλλά και τα επιτελεία διαμόρφωσης εξωτερικής πολιτικής στη Δύση, παρακολουθούν με δέος τις ανατροπές, που αυτή τη φορά είναι αποκλειστικά σε βάρος τους. Εκτός από την ιλιγγιώδη ανέλιξη της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, τη στρατιωτική και διπλωματική αναγέννηση της Ρωσίας και την καθοριστική δημιουργία του «σιιτικού άξονα» στη Μέση Ανατολή, νέοι περιφερειακοί και παγκόσμιοι παίκτες αναδύονται και… μπερδεύουν τους «αναλυτές». Η Τουρκία, αίφνης, είναι ένα κλασικό παράδειγμα, και δυστυχώς βρίσκεται ακριβώς δίπλα μας!
Είναι απόλαυση να παρακολουθεί κανείς τις διάφορες «αναλύσεις», που πλέον κατά δεκάδες γεμίζουν τον τηλεοπτικό και ραδιοφωνικό χρόνο και τις σελίδες των εντύπων. Η πιο διασκεδαστική θεώρηση είναι αυτή που φέρνει τη Ρωσία και την Τουρκία «αγκαλιά», συχνά με κοινό στόχο τη δική μας -πάντα αγνή και αθώα- ειρηνόφιλη χώρα. Μια χώρα που με ευθύνη αρχικά του Ν. Κοτζιά και στη συνέχεια της παρούσας κυβέρνησης ακολουθεί την πλέον μονοδιάστατη εξωτερική πολιτική από τη μεταπολεμική εποχή τού «ιδού ο στρατός σας».
Η απλή πραγματικότητα
Σε μια κοινωνία που δεν έχει ακόμα πεισθεί ότι υφίσταται πανδημία, δεν είναι δύσκολο να γίνει δημοφιλής οποιαδήποτε θεωρία συνομωσίας. Έτσι, σε Ελλάδα και Κύπρο, οι λούμπεν εθνικιστές της δεκάρας θεωρούν πλέον τη Ρωσία… «προδότη του Ελληνισμού»! Θα ήταν κι αυτό διασκεδαστικό, αν δεν ενίσχυε κι άλλο την «αμερικανοποίηση» της εξωτερικής μας πολιτικής… Οι σχέσεις της Ρωσίας με την Τουρκία, ως δυο ισχυρών γειτονικών χωρών, έχουν περάσει από πολλά ιστορικά στάδια, όπως πόλεμοι και συγκυριακές συμμαχίες. Στην παρούσα φάση υπάρχει κάτι ακόμα: ο υπό διαμόρφωση ανατολικός ευρασιατικός άξονας, που πιθανόν θα φέρει τις δυο χώρες ακόμα πιο κοντά στο μέλλον. Αλλά στην πολιτική τίποτα δεν είναι σταθερό και σίγουρο…
Έντονες διαφορές
Όσοι περιορίζουν τις «αναλύσεις» τους σε αυτά που ενώνουν σήμερα τις δυο χώρες, δεν έχουν αξιώσεις επιτυχών προβλέψεων. Γιατί, αν και οι ενεργειακές και στρατιωτικές συμφωνίες είναι σίγουρα σημαντικές, άλλο τόσο επικίνδυνες για τις διμερείς σχέσεις είναι και οι συγκρούσεις συμφερόντων τους. Με πιο χτυπητό πρόσφατο παράδειγμα το Ναγκόρνο Καραμπάχ, αλλά και τον στενό εναγκαλισμό της Άγκυρας με το ημιφασιστικό καθεστώς της Ουκρανίας.
Σε μια χώρα με αμφισβητούμενη ταυτότητα και αβέβαια… σύνορα, που αποτελεί το μεγαλύτερο αγκάθι για τη Ρωσία στην περιοχή των στρατηγικών της συμφερόντων, η Τουρκία επενδύει την προσφιλή της τακτική των εναλλακτικών εκβιασμών και πιέσεων! Η τουρκοουκρανική συνεργασία στον αμυντικό τομέα προκαλεί τεράστια ενόχληση στη Μόσχα, για μια σειρά από ευδιάκριτους (για όποιον δεν είναι… διεθνής αναλυτής) λόγους. Πρώτον, δίνει φιλί ζωής στη χρεωκοπημένη ουκρανική αμυντική βιομηχανία, ενώ προσφέρει στην Τουρκία εναλλακτικές λύσεις για την περαιτέρω ανάπτυξη της δικής της (ήδη πολύ αξιόλογης…) παραγωγής σύγχρονων οπλικών συστημάτων.
Ιδιαίτερα αγκάθια για τη Μόσχα, στη διμερή αμυντική συμφωνία Άγκυρας – Κιέβου, αποτελούν οι κινητήρες αεροσκαφών και πυραύλων, αλλά και η συμπαραγωγή σύγχρονων πολεμικών σκαφών επιφανείας. Ας σημειωθεί, τέλος, ότι την ενδιαφέρουσα αυτή συνεργασία παρακολουθούν επίσης με ενόχληση και οι χώρες της Δύσης που διαθέτουν ισχυρή αμυντική βιομηχανία. Το τελευταίο που θα ήθελαν, σε μια εποχή έντονης οικονομικής ανασφάλειας, είναι η εμφάνιση νέων ανταγωνιστών στην παγκόσμια αγορά όπλων. Όσο για την Ελλάδα, ως συνήθως θα τα μάθει όλα τελευταία…