Ο Κτηριακός Τομέας στην Ευρωπαϊκή Ένωση
Τα κτήρια καταναλώνουν μεγάλα ποσά ενέργειας και θεωρούνται υπεύθυνα για το 40% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας στην Ε.Ε. Παράλληλα, αποτελούν έναν πολύ σημαντικό οικονομικό τομέα με ετήσιο κύκλο εργασιών που αγγίζει τα 3 δισ. δολάρια παγκοσμίως, ενώ διαδραματίζουν και σημαίνοντα ρόλο στην παγκόσμια αγορά εργασίας, δεδομένου ότι αντιπροσωπεύουν ένα ποσοστό 7% απασχολώντας 11 εκατομμύρια εργαζόμενους.
Η περιβαλλοντική ποιότητα των κτηρίων προϋποθέτει αφενός την ελάχιστη δυνατή κατανάλωση ενέργειας και αφετέρου την επίτευξη συνθηκών θερμικής και οπτικής άνεσης και υψηλής ποιότητας εσωτερικού αέρα ώστε να διασφαλίζεται η υγεία των χρηστών. Έρευνες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έδειξαν ότι η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτηρίων μπορεί να επιφέρει μείωση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα (CO2), καθώς και του σχετικού κόστους ενέργειας έως και 42%. Η αυξημένη ενεργειακή απόδοση αποτελεί, άλλωστε, σημαντικό μέρος της δέσμης των πολιτικών και των μέτρων που απαιτούνται για τη συμμόρφωση με τις δεσμεύσεις που απορρέουν από το Πρωτόκολλο του Κιότο.
Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θέσει σε υψηλή προτεραιότητα τα ενεργειακά θέματα και την προώθηση πολιτικών και δράσεων, που δημιουργούν κίνητρα για λήψη μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας στον κτηριακό τομέα από τα κράτη-μέλη. Μεταξύ άλλων, θέσπισε την Οδηγία 2002/91, για την ενεργειακή απόδοση των κτηρίων η οποία συμπληρώνει παλιότερες οδηγίες και λαμβάνει υπόψη τις εξωτερικές κλιματολογικές και τοπικές συνθήκες, τις κλιματικές συνθήκες στο εσωτερικό των κτηρίων και τη σχέση κόστους/οφέλους.
Στην οδηγία αναφέρεται ρητά ότι «τα δημόσια κτήρια και τα κτήρια τα οποία επισκέπτεται συχνά το κοινό, θα πρέπει να αποτελέσουν το παράδειγμα στα περιβαλλοντικά και ενεργειακά ζητήματα και κατά συνέπεια θα πρέπει να υπόκεινται σε τακτική ενεργειακή πιστοποίηση». Επιπλέον, αναφέρεται ότι ειδικά τα κτήρια άνω των 1.000 τ.μ. τα οποία χρησιμοποιούνται από δημόσιες αρχές και από ιδρύματα που παρέχουν δημόσιες υπηρεσίες σε μεγάλο αριθμό ατόμων, οφείλει να τοποθετείται σε θέση ευδιάκριτη από το κοινό το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης που θα πρέπει να μην είναι παλαιότερο των 10 ετών.
Είναι λοιπόν σαφές ότι τα κτήρια που θα κληθούν πρώτα να συμμορφωθούν με τις απαιτήσεις της νέας Οδηγίας και θα φέρουν το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης θα είναι τα δημόσια. Σε μερικές δε περιπτώσεις, για να επιτευχθεί μείωση της ενεργειακής τους κατανάλωσής, θα χρειαστεί και η εφαρμογή μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας.
Το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα "Intelligent Energy DEEP"
Με βάση τα παραπάνω, το Πρόγραμμα DEEP αποσκοπεί στην προώθηση της εφαρμογής μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας σε κτήρια του Δημοσίου Τομέα, μέσω της θέσπισης υψηλών ενεργειακών κριτηρίων και προτύπων για την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης των δημοσίων κτηρίων.
Οι δράσεις που υλοποιούνται διευκολύνουν την εισαγωγή στις διαδικασίες προμηθειών των Δήμων περιβαλλοντικών προδιαγραφών, σχετικών με τα υλικά κατασκευής των κτηρίων, τις ενεργειακές τους απαιτήσεις, καθώς και την «πράσινη» ενέργεια.
Παράλληλα, στο πλαίσιο του Προγράμματος, διερευνούνται οι διαφορετικές υπολογιστικές μέθοδοι και οι ελάχιστες απαιτήσεις που εφαρμόζονται στα κράτη-μέλη της Ε.Ε και ακολουθεί προσπάθεια αυτές θα ενοποιηθούν προκειμένου να σχηματιστούν κοινά κριτήρια για όλες τις χώρες. Επίσης, επανεξετάζονται και αναπτύσσονται περαιτέρω τα κριτήρια της εκστρατείας Procura+ για τα υλικά κατασκευών, τις ενεργειακές απαιτήσεις και την πράσινη ενέργεια. Με βάση αυτά, θα δημιουργηθούν πληροφοριακά και εκπαιδευτικά εργαλεία για τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τους προμηθευτές τους. Βάσει των τελικών αποτελεσμάτων του DEEP, θα προταθούν αλλαγές στην Ευρωπαϊκή Πολιτική για εξοικονόμηση ενέργειας στα δημόσια κτήρια.
Οι εταίροι του DEEP, προερχόμενοι από διαφορετικές χώρες της Ε.Ε., προσφέρουν ποικιλία γνώσεων και συμβάλλουν σε μία ευρεία ανταλλαγή εμπειριών. Έχει δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην ισάξια εκπροσώπηση χωρών από το βόρειο και νότιο τμήμα της Ευρώπης, ώστε τα κριτήρια που θα αναπτυχθούν να μπορούν να εφαρμοστούν σε διαφορετικές κλιματικές συνθήκες. Η Ελλάδα εκπροσωπείται στο πρόγραμμα από την ΤΕΔΚΝΑ και την ΕΠΤΑ Σύμβουλοι-Μελετητές Περιβαλλοντικών Έργων.
Η ΤΕΔΚΝΑ, συμμετέχει στο πρόγραμμα ως εκπρόσωπος της Ελλάδας για την Τοπική Αυτοδιοίκηση και έχει σημαντικό ρόλο, καθώς με βάση τις πολιτικές και τα κριτήρια που εξετάζονται και αναπτύσσονται στο πλαίσιο του προγράμματος καλείται να αξιολογήσει το κατά πόσον αυτά μπορούν να εφαρμοστούν στην Ελλάδα σε επίπεδο Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Παράλληλα, μέσω της ΤΕΔΚΝΑ δίνεται η δυνατότητα στους Δήμους της Αττικής να γίνουν πρωτοπόροι στην προώθηση θεμάτων περιβάλλοντος και ενέργειας και να αναλάβουν δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας στοχεύοντας στη μείωση των δαπανών τους, στην προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και στην ευαισθητοποίηση των δημοτών τους πάνω σε σημαντικά περιβαλλοντικά ζητήματα.
