Β. ΚΡΑΣΙ
Οι αγγειογραφίες στις οποίες εικονίζεται ή υπονοείται το κρασί είναι πολύ περισσότερες από τις αντίστοιχες που εικονίζουν κλήματα, ώσχους και βότρυες. Η πρώτη κατηγορία αυτών αφορούν τον τρόπο παρασκευής του κρασιού. Στη συντριπτική τους πλειονότητα, οι πρωταγωνιστές αυτών των σκηνών, οι οποίοι συνοδεύονται ενίοτε από μουσικούς, δεν είναι κοινοί θνητοί αλλά μέλη του διονυσιακού θιάσου και κυρίως Σάτυροι, μερικές φορές μαζί με τον πάτρωνα θεό τους, τον Διόνυσο (εικ.13-16).
Πρόκειται για μια διαπίστωση που εύκολα βρίσκει εξήγηση: ένα τόσο θαυμαστό ποτό, που απαλλάσσει, σύμφωνα με τον Πλούταρχο (Συμποσιακά προβλήματα 7 10,2), τη ψυχή των ανθρώπων από το φόβο, τη δουλοπρέπεια, το ψέμα και τους κάνει να αισθάνονται αληθινοί και ελευθερόφρονες, μόνο ένας θεός με τους βοηθούς του μπορεί να το παρασκευάσει. Αρκετές είναι οι παραστάσεις αγγείων που εικονίζουν, μερικές φορές μάλιστα με λεπτομέρεια και αξιοσημείωτη αμεσότητα, σκηνές τρύγου (εικ.13-16): Συνήθως παριστάνεται μια τραπεζόμορφη, ξύλινη προφανώς, κατασκευή που στο πάνω τμήμα της έχει μια ρηχή λεκάνη με εκροή. Πρόκειται για το «ληνόν», το γνωστό μας πατητήρι. Κάτω από την εκροή υπάρχει ένα ανοικτό αγγείο, που ταυτίζεται με το «υπολήνιον» ή τον «τριπτήρα» των αρχαίων (εικ.15).
Ενίοτε πάνω στο ληνό υπάρχει ένα δικτυωτό ζεμπίλι με λαβές, πιθανότατα το «σταφυλοβολείον» ή «τρύγοιπος». Συνήθως αυτοί που πατούν τα σταφύλια μέσα στο σταφυλοβολείο, οι «πατηταί» ή «τραπηταί», για να μπορούν να βάζουν περισσότερη δύναμη και συγχρόνως για να μη γλιστρούν, κρατιούνται από κληματαριές ή από τις λαβές του ίδιου του σταφυλοβολείου (εικ.16).
Ωστόσο σώζονται κάποιες παραστάσεις, οι οποίες μας βεβαιώνουν ότι στην αρχαιότητα υπήρχαν και άλλοι τρόποι παραγωγής του «γλεύκεος» δηλαδή του μούστου. Σε ορισμένες αγγειογραφίες τη θέση του ληνού με την εκροή έχει πάρει ένα ανοικτό και βαθύ αγγείο (εικ.17-18), μέσα στο οποίο ρίχνονταν τα σταφύλια, τα οποία μερικές φορές βρίσκονται μέσα σε διχτυωτά σακιά. Εδώ καθώς το αγγείο αυτό δεν έχει εκροή, ο μούστος δε φεύγει αλλά ανακατεύεται με τις φλούδες, τα κουκούτσια και τα κοτσάνια των βοτρύων, με αποτέλεσμα το κρασί που έβγαινε με τη διαδικασία αυτή να ήταν πολύ σκούρο.
Μας έχουν επίσης διασωθεί αρκετές αγγειογραφίες όπου εικονογραφούνται όλες οι βασικές εργασίες που προηγούνται της παραγωγής κρασιού. Σε μερικές παραστάσεις, τα κλήματα υποβαστάζονται από διχαλωτούς πασσάλους (εικ.14) τους «χάρακες», ενώ σε άλλες είναι αρκετά ψηλά, έτσι ώστε οι «σταφυλοτόμοι» για να κόψουν τους βότρυες είναι ανεβασμένοι σε τραπέζια (εικ.19).
