Γράφει η
Μαρία Μ. Μόσχου
Αριστούχος διδάκτωρ Τμήματος Μουσικών Σπουδών Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών,
Μουσικοκριτικός Αντιπρόεδρος Ενώσεως Ελλήνων Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών
Στις 26.01.2025 στις 17.00 στην αίθουσα «Δημήτρης Μητρόπουλος» του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών στο πλαίσιο των «Pianodays@Megaron» πιανιστικών ημερών στο Μέγαρο), έλαβε χώρα ένα ξεχωριστό πιανιστικό αφιέρωμα, έργων αποκλειστικά για το αριστερό χέρι, με σολίστ τον διακεκριμένο πιανίστα Απόστολο Παληό. Οι εν λόγο εκδηλώσεις έγιναν με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και της Πρεσβείας της Γαλλίας και του Γαλλικού Ινστιτούτου στην Ελλάδα.
Όπως αναφέρει και το καλαίσθητο πρόγραμμα, «όσο περίεργο κι αν ακούγεται, το πιανιστικό ρεπερτόριο για αριστερό χέρι είναι πλουσιότατο και εξαιρετικά ενδιαφέρον». Συνθέτες όπως ο Σαιν – Σανς και ο Μπριτζ εμμένουν στην απλότητα της ερμηνείας που προσφέρει η εκτέλεση κομματιών για ένα χέρι, ενώ συνθέτες όπως ο Μπάρτοκ, ο Μπλούμενφελντ και ο Γκοντόφσκι προβάλλουν μια εξόχως πλούσια και πολυδιάστατη ερμηνεία που παραπέμπει στην αίσθηση που αποπνέει η εκτέλεση και με τα δύο χέρια, γεγονός που εντυπωσιάζει τον ακροατή εάν λάβει υπ’ όψη του ότι κατά κανόνα το αριστερό χέρι είναι πιο αδύναμο από το δεξί.
Τα έργα που ερμήνευσε ο Απόστολος Παληός, τα απέδωσε με ιδιαίτερη αισθητική λεπτότητα και απίστευτη δεξιοτεχνία -ανάλογα με το ύφος του κάθε έργου- καθήλωσαν το πολυπληθές κοινό που παρεβρέθηκε για να απολαύσει την αληθινή αυτή πιανιστική ιερουργία. Έργα όπως η Σακόν σε ρε ελάσσονα από την Παρτίτα αρ. 2 για σόλο βιολί BWV 1004 του Johann Sebastian Bach (1685-1750) σε μεταγραφή για το αριστερό χέρι σε πιάνο, η Ελεγεία (Σπουδή αρ. 5 από τις έξι Σπουδές για πιάνο, αριστερό χέρι, έργο 135) του Camille Saint-Saëns (1835-1921), η Σπουδή για αριστερό χέρι ΒΒ27 (1903) του Bela Bartok (1881-1945), έργα από τους Τρεις αυτοσχεδιασμούς του Frank Bridge (1871-19145): «Αυγή» και «Ένα γλέντι», η Σπουδή για αριστερό χέρι σε Ντο μείζονα έργο 32, του Josef Hoffman (1876-1957), το Πρελούδιο και Νυχτερινό για πιάνο του Αλεξάντρ Σκριάμπιν (1872-1915), η Σπουδή για αριστερό χέρι, έργο 36 του Felix Blumenfeld (1863-1931) και η Άσκηση για αριστερό χέρι πάνω στην «Επαναστατική» Σπουδή, έργο 10 αρ. 12, του Frederic Chopin (1810-1849) βρήκαν στο «αριστερό χέρι» του Απόστολου Παληού τον ιδανικό ερμηνευτή τους. Ερμηνείες, που ειλικρινά προκαλούσαν δάκρυα στα μάτια, αφ’ ενός λόγω της λυρικής γλυκύτητας που απέπνεαν στα ήρεμα μέρη τους αλλά και της άψογης τεχνικής δεξιοτεχνίας που απαιτούσαν τα δυναμικά, τα γεμάτα ένταση και δυναμισμό έργα. Η απόλυτα ήρεμη και ανεπαίσθητη μετάβαση από pianissimo (πολύ σιγά) σε fortissimo (πολύ δυνατά) και το αντίστροφο, η σταθερότητα και η μοναδική άνεση και υψηλή ποιότητα που εξέφρασε τόσο τα αργά όσο και τα πολύ γρήγορα σε ταχύτητα μέρη (presto) καταδεικνύουν το πόσο εξασκημένο και εφάμιλλο τεχνικά και αισθητικά έχει το αριστερό του χέρι.
Βλέποντας κανείς τον καλλιτέχνη να ερμηνεύει με το ένα χέρι, πέρα από τον αρχικό εντυπωσιασμό, συνειρμικά φέρει στο νου του και την πιθανότητα αναπηρίας πιανιστών που έχασαν το χέρι τους και την ανάγκη έκφρασής τους μέσω της τέχνης τους. Όντως, όπως πολύ εύστοχα και κατατοπιστικά είπε και ο Απόστολος Παληός κατά τη διάρκεια του ρεσιτάλ, κάποιοι συνθέτες έγραψαν ανάλογα έργα για πιανίστες που, για παράδειγμα στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο ή για κάποιον άλλο λόγο, έχασαν το δεξί τους χέρι. Το γεγονός αυτό πέρα από τη συγκίνιση που προκαλεί στον ακροατή, τονίζει εναργώς τη δύναμη της θέλησης του πιανίστα – ερμηνευτή που ξεπερνά τα ανθρώπινα όρια, αλλά και την ευαισθησία που εμφορείται ο συνθέτης, ο οποίος με γνήσια καλλιτεχνική λεπτότητα και αγάπη προσεγγίζει και δίνει στον πιανίστα τη δυνατότητα να συνεχίσει να εκφράζεται μέσω της τέχνης του με την ίδια ορμή και ποιότητα. Αυτά τα έργα και οι πράξεις, αποτελούν αληθινά παραδείγματα και πρότυπα αλληλεγγύης, αγάπης, σεβασμού, επιμονής και υπομονής, που θα πρέπει να εμπνέουν τους ανθρώπους κάθε εποχής.
Στο τέλος, ο πιανίστας μάς εξέφρασε, πέρα από την καλλιτεχνική συγκίνηση που μας προσέφερε με τις ερμηνείες του, και τη δική του προσωπική συγκίνηση, καθώς αυτή ήταν η πρώτη φορά που η εξάχρονη, πλέον, κορούλα του παρακολούθησε τον ίδιο σε ρεσιτάλ!
Να την χαίρεται μαζί με όλη την οικογένειά του και να της επιφυλάσσει -όπως και σε όλους μας φυσικά- ανάλογες καλλιτεχνικές ανατάσεις!
Θερμά συγχαρητήρια σε όλους τους συντελεστές της παράστασης.
