Οι σταθμοί της ιστορίας του Εξωραϊστικού – Εκπολιτιστικού Συλλόγου Άγιος Γεώργιος Γκιούλμπαξε είναι τέσσερις, με πρώτον, φυσικά, την Μικρασιατική Καταστροφή το 1922.
Τότε, τριάντα οικογένειες, δηλαδή 5 με 6 σόγια, από το Γκιούλμπαξε («Ροδώνας») των Βουρλών της Μικράς Ασίας, έφτασαν στον Πειραιά και από εκεί εγκαταστάθηκαν στο Μαρούσι.
Λίγο αργότερα, στις αρχές της δεκαετίας του ‘30 κατοίκησαν στον προσφυγικό συνοικισμό των Μελισσίων. Η κυρίως έκταση στην οποία οι πρόσφυγες είχαν τα πρώτα σπίτια τους, με παραχωρητήρια, εκτεινόταν από το σημερινό Μπόμπολα μέχρι τον Άγιο Γεώργιο και την περιοχή Παλιάγιαννης. Μαζί τους, όπως όλοι οι πρόσφυγες, έφεραν τότε τα ήθη, τα έθιμα, τους χορούς και τα τραγούδια τους. Μαζί τους όμως έφεραν και την εικόνα του προστάτη άγιου της μητέρας πατρίδας, του Άι – Γιώργη και μια πέτρα από την εκκλησία του Αγίου Δημητρίου του Γκιούλμπαξε.
Η πέτρα και η εικόνα τοποθετήθηκαν στην πρώτη παράγκα που λειτούργησε ως ναός του Αγίου Γεωργίου, εκεί που βρίσκεται και ο σύγχρονος ναός, σε οικόπεδο που παραχώρησαν οι ίδιοι οι πρόσφυγες, το 1958, δεύτερο σταθμό στην ιστορία των Μικρασιατών των Μελισσίων. Δικό τους οικόπεδο έδωσαν και για την ανέγερση σχολείου, του σημερινού 2ου Δημοτικού.
Το 1958 έγινε και το πρώτο Κεσκέκι, κατ΄εξοχήν έθιμο των Γκιουλμπαξιωτών και από τότε δεν έπαψε ποτέ να γιορτάζεται και να μαζεύει χιλιάδες κόσμου από όλη την Αττική.
Το 1978 πια, τρίτος σταθμός, ιδρύθηκε ο Σύλλογος, ο οποίος και ανέλαβε την προετοιμασία του πανάρχαιου αυτού εθίμου, της προσφοράς κρέατος και σταριού. Ο Σύλλογος μάλιστα, όπως δηλώνει ο σημερινός του πρόεδρος Σωτήρης Δαγδελένης, είναι «όλων των Μελισσιωτών, ενδιαφέρεται και φροντίζει όλη την πόλη». Από κοντά και το μέλος του Συλλόγου, Παναγιώτης Γκατζόλης, υπερθεματίζει: «Εδώ κρατάμε μια κοιτίδα πολιτισμού και αφύπνισης, για όλα τα Μελίσσια».
Μόλις το 2000 προστέθηκε η λέξη «Μικρασιάτες» στο όνομα του συλλόγου, μιας και τα περισσότερα μέλη του όντως κατάγονταν από εκεί και σήμερα αριθμούν γύρω στα 500.
Στον σημερινό Σύλλογο διδάσκονται χοροί από όλη την Ελλάδα, με έμφαση βεβαίως στους μικρασιατικούς. Επίσης, τα μέλη διοργανώνουν εκδρομές, στη Μικρά Ασία και αλλού, έχουν χορωδία, παρελαύνουν στις εθνικές επετείους, ενώ συμμετέχουν και σε πλήθος εκδηλώσεων του Δήμου, αλλά και άλλων πόλεων. Πολύ σημαντικό κομμάτι της ζωής του συλλόγου είναι οι αδερφοποιήσεις με άλλους συλλόγους και οι «επισκέψεις» που ανταλλάσουν μεταξύ τους.
Υπάρχουν βέβαια και προβλήματα. Σύμφωνα με τον κ. Δαγδελένη, «στενάχωρο» ζήτημα αποτελεί η στέγη. Από την ίδρυσή του, ο σύλλογος στεγάζεται σε μισθωμένο κτήριο, στην οδό Σμύρνης 20, κάτι που δυσχεραίνει τις δράσεις των μελών του. Αν και ο Δήμος, από το 2006, είχε υποσχεθεί να παραχωρήσει οικόπεδο το οποίο θα χτιστεί για να στεγαστεί ο Σύλλογος. Κάτι τέτοιο ακόμη δεν έχει ακόμη συμβεί, παρά τις συνεχείς πιέσεις του προεδρείου των Μικρασιατών.
Παρ’ όλ’ αυτά, και παρά τα μεγάλα έξοδα, ο κ. Δαγδελένης εμφανίζεται αισιόδοξος και καλεί όλον τον κόσμο να παρευρεθεί στο επόμενο Κεσκέκι, για να διασκεδάσει, όπως μόνο οι Μικρασιάτες ξέρουν!
Η ιστορία του εθίμου Κεσκέκι
Οι ρίζες του εθίμου είναι βαθιές και ανάγονται στους αρχαίους χρόνους, με τα κοινόβια, ενώ διατηρήθηκε σε πολλούς τόπους της Μικράς Ασίας όπου ζούσαν χριστιανοί, για αυτό και μετά την καταστροφή αναβίωσε σε πολλές περιοχές της Ελλάδας. Από το προηγούμενο βράδυ, σε μεγάλα καζάνια βράζουν κρέας και σιτάρι, το οποίο, αφού ευλογηθεί από τους ιερείς, προσφέρεται την επόμενη ημέρα στους παρευρισκόμενους. Οι παραδοσιακοί χοροί και τα τραγούδια κρατούν το «τέμπο» της ημέρας.
Τ’άνια Κατσάνη
