Στάθης Σταθόπουλος, Πρόεδρος Δ.Σ. Πράσινου Ταμείου
Ξέρεις… από ΣΒΑΚ;
Όταν το 2016 -πολύ σωστά- το Πράσινο Ταμείο της εποχής αποφάσισε να χρηματοδοτήσει 150 Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) σε όλη τη χώρα και τον Μάιο 2017 τα επεξέτεινε σε 162, θα μπορούσε να υπερηφανεύεται ότι ενσωμάτωνε και θα χρηματοδοτούσε και στην Ελλάδα ένα βιώσιμο σχέδιο διαμόρφωσης της υποδομής και των υπηρεσιών μεταφορών και κινητικότητας στις πόλεις. Με λίγα λόγια, να έχει η μισή Ελλάδα ΣΒΑΚ.
Τον Δεκέμβριο 2019, 37 μήνες μετά, το πρόγραμμα μάλλον είχε πάει στις ελληνικές καλένδες, καθώς 9 εκ. ευρώ παρέμεναν αχρησιμοποίητα στο Ταμείο Παρακαταθηκών & Δανείων, μιας και είχαν μετά βίας εξοφληθεί 12 λογαριασμοί 8 μόλις δήμων.
Η απορρόφηση ήταν στο… 2,07% – μόλις 183.000 ευρώ είχαν βρει στόχο. Ασυνεννοησία μεταξύ των δύο τότε συναρμόδιων υπουργείων, Περιβάλλοντος και Υποδομών, πολύ κλειστή αγορά αναδόχων που διεκδίκησαν τα σχετικά έργα στους δήμους, απροθυμία της τότε διοίκησης του Ταμείου να βάλει μια τάξη στην αξιολόγηση των προτάσεων, καθημερινές διενέξεις με τους δήμους, απουσία κάθε προετοιμασίας τεχνικών προδιαγραφών και προσαρμογής στην ευρωπαϊκή πραγματικότητα. 103 περίπου, λογαριασμοί λίμναζαν στα συρτάρια του Πράσινου Ταμείου και το στοίχημα έμοιαζε χαμένο.
Το Πράσινο Ταμείο επιχείρησε μια νέα αρχή από τον Οκτώβριο 2019. Σήμερα, η εικόνα είναι εντελώς διαφορετική. Πήραμε το μήνυμα, απολογηθήκαμε για όλη αυτήν την κατάσταση και αξιοποιήσαμε όλα τα εργαλεία που είχαμε στη διάθεσή μας. Συνεννοηθήκαμε με τις νέες ηγεσίες των Υπουργείων Περιβάλλοντος και Υποδομών και ήδη από τις αρχές του 2020 ένα νέο νομοθετικό πλαίσιο, ευέλικτο και ταχύτερο, ήταν σε ισχύ. Κάναμε εσωτερικές διευθετήσεις στην Υπηρεσία μας, χωρίς νέες προσλήψεις. Προχωρήσαμε στην έμπρακτη αξιοποίηση του ΤΕΕ ως επίσημου τεχνικού συμβούλου της Πολιτείας και με προγραμματική σύμβαση τον Απρίλιο 2020, προσωπικό του προχώρησε στην αξιολόγηση των μισών εκκρεμών φακέλων, ώστε να περάσουμε στην αγορά ότι αντιληφθήκαμε το μήνυμα και συμπεριφερόμαστε όπως αρμόζει σε έναν φορέα άσκησης περιβαλλοντικής πολιτικής. Διαβουλευτήκαμε με τους δήμους, ώστε από τους 8 τον Δεκέμβριο 2019 να έχουν ήδη εξοφληθεί πάνω από 110 και να έχουν εκπονήσει ή ξεκινήσει το ΣΒΑΚ τους, οι 160 από τους 162.
Τρεισήμισι χρόνια χρόνια μετά, ένα χαμένο στοίχημα στη Βιώσιμη Ανάπτυξη 162 δήμων έχει ήδη κερδηθεί.
Κι όμως: Έχεις ΣΦΗΟ και το ξέρεις!
Όταν τον Μάιο 2020 ο τότε Υπουργός Περιβάλλοντος Κ. Χατζηδάκης μάς έδωσε την εντολή να ξεκινήσουμε ένα πρόγραμμα για τη χρηματοδότηση όλων των δήμων της χώρας, ώστε να αποκτήσουν Σχέδια Φόρτισης Ηλεκτρικών Οχημάτων (ΣΦΗΟ), είχαμε ανάμεικτα συναισθήματα. Αφενός δίψας να ανταποκριθούμε σε μια ανάγκη της εποχής, αφετέρου αγωνίας, αν με δεδομένο το προηγούμενο των ΣΒΑΚ, θα μπορούσε το Πράσινο Ταμείο να σηκώσει ένα τόσο φιλόδοξο πρόγραμμα για την Ηλεκτροκίνηση, για πρώτη φορά στην ιστορία του.
Τον Οκτώβριο ήμασταν σε όλα έτοιμοι -θεσμικό πλαίσιο, ομάδα υποστήριξης, διαβούλευση- και με δύο αλλεπάλληλες προσκλήσεις έως το καλοκαίρι του 2021, 329 από τους 332 δήμους είχαν ενταχθεί στο σχετικό χρηματοδοτικό μας πρόγραμμα. Τον Οκτώβριο 2021, κάναμε την πρώτη εξόφληση στον Δήμο Θεσσαλονίκης. Μόλις 1,5 χρόνο μετά έχει εξοφληθεί ολοσχερώς το 95% των δήμων, η χώρα διαθέτει σε ψηφιακό σύστημα καταγεγραμμένα πάνω από 9.000 σημεία φόρτισης – περίπου 1 ανά 1.000 κατοίκους.
Κανένας δήμος, είτε μεγάλος αστικός, είτε μικρός ορεινός, είτε νησιωτικός δεν έχει μείνει έξω με βάση μίζερες σκοπιμότητες ή μεροληψίες του παρελθόντος. Με άριστη συνεργασία με τις Γ.Γ. Ενέργειας και Χωρικού Σχεδιασμού, με το Τμήμα Ηλεκτροκίνησης που ίδρυσε το ΥΠΕΝ και με όλους τους δήμους, μια από τις πιο γρήγορες προσκλήσεις του ελληνικού Δημοσίου ολοκληρώθηκε, σε χρόνο ρεκόρ. Τα προσεχή 5-10 χρόνια η Ηλεκτροκίνηση θα είναι μια βιώσιμη πραγματικότητα σε όλη τη χώρα.
Κανένας έξω από τη Βιώσιμη Ανάπτυξη με τα ΣΑΠ
Συνεχίσαμε αμέσως μετά με το τρίτο βήμα. Συνολικά 263 δήμοι της χώρας χρηματοδοτούνται από τον φορέα μας μέσα στο 2023 και έως το 2024 για να έχουν Σχέδιο Αστικής Προσβασιμότητας (ΣΑΠ).
Να μπορεί, πρακτικά, κάθε ανάπηρος προσωρινά ή πιο μόνιμα εμποδιζόμενος κινητικά ή οπτικά συνάνθρωπός μας να έχει ισότιμη πρόσβαση, σε όλες τις δημόσιες δομές.
Να μπορεί ανεμπόδιστα να προσεγγίζει το Δημαρχείο ή το ΚΑΠΗ, να μπορεί να μπαίνει στο σχολείο ή το πανεπιστήμιο, όπου φοιτά ή να μη γίνει άθελά του «πρωταγωνιστής» σε ένα από αυτά τον συχνά ρεπορτάζ τηλεοπτικών σταθμών, που παρουσιάζουν τέτοιες, διάχυτες, δυστυχώς γύρω μας, εικόνες αδυναμίας ίσης πρόσβασης για την ευαίσθητη ομάδα των ΑΜΕΑ.
Χρηματοδοτούμε ένα πρόγραμμα, σε μεγάλο μέρος της χώρας, ώστε οι δήμοι να προσαρμόσουν τα κτίριά τους έτσι, ώστε να μπορούν να τα χρησιμοποιούν ανεξαιρέτως όλοι.
