Γράφει ο Χρήστος Α. Φωτιάδης
Γνωστός στον πολιτικό και νομικό κόσμο, φίλος της ΑΜΑΡΥΣΙΑΣ από παλιά και με αναμφισβήτητο ήθος και κύρος, ο Μιλτιάδης Παπαϊωάννου είναι ο κατ’ εξοχήν αρμόδιος να προσφέρει στο κοινό τις πολυετείς εμπειρίες του από τον χώρο της Δικαιοσύνης! Έναν χώρο που ανέκαθεν είχε προβλήματα, αλλά που και πάλι βρίσκεται στο επίκεντρο αυστηρής κριτικής, αυτή τη φορά από την κοινή γνώμη. Σειρά άστοχων αποφάσεων, που τραυματίζουν βαρύτατα το κοινό περί Δικαίου αίσθημα, έχουν φουντώσει την συζήτηση για την ποιότητα του μεγάλου αυτού αγαθού και συνταγματικού δικαιώματος των πολιτών. Το βιβλίο του Μιλτιάδη Παπαϊωάννου συμβάλλει αναμφισβήτητα, αφενός στον εντοπισμό των κυριότερων προβλημάτων και αφετέρου στη δρομολόγηση λύσεων. Πέραν των εξαιρετικών ιστορικών αναφορών σε εποχές πολιτικής ανωμαλίας, εντυπωσιάζει και η αναφορά στο ρόλο αρκετών λειτουργών της Δικαιοσύνης μετά τη μεταπολίτευση, δηλαδή σε υποτιθέμενο «άκρως δημοκρατικό» περιβάλλον και με δεδομένο τον έλεγχο από την κοινωνία, μέσω των ΜΜΕ.
Αυστηρότατη είναι η κριτική του για αυτά τα φυσικά πρόσωπα, τα οποία οφείλουν «κατά την άσκηση των καθηκόντων τους να υπακούουν μόνο στο Σύνταγμα και στο νόμο». Άραγε, ο μέσος δικαστής προστατεύει το κύρος της Δικαιοσύνης με το ήθος, τη μόρφωσή του, την αντικειμενικότητα, την ακεραιότητα, την αμεροληψία και το σθένος που πρέπει να διαθέτει κατά την εκτέλεση του ιερού του έργου; Ο Παπαϊωάννου είναι καταπέλτης: «Οι συνταγματικές εγγυήσεις κατοχύρωσης της λειτουργικής και προσωπικής ελευθερίας του δικαστή είναι αναντίστοιχες με τη γνώμη που έχουν οι πολίτες για τον τρόπο που εκτελεί το υψηλό λειτούργημα. Η πλειονότητα των πολιτών πιστεύει ότι οι δικαστικοί λειτουργοί δεν ανταποκρίνονται ικανοποιητικά στα αιτήματά τους. Ότι υπάρχει δικαστική διαφθορά. Ότι συμμετέχουν σε παραδικαστικά κυκλώματα. Ότι δικάζουν υπέρ των ισχυρών και κατά των αδυνάτων. Ότι υπάρχουν δικαστές χωρίς ήθος και ουσιαστικά προσόντα. Ότι δικαστές και κυρίως εισαγγελείς υπηρετούν πολιτικές σκοπιμότητες. Οι δικαστές σήμερα έχουν χάσει κύρος σε σχέση με το παρελθόν…».
Εξίσου αμείλικτος είναι ο συγγραφέας και για τη διαδικασία ελέγχου των ίδιων των λειτουργών της Δικαιοσύνης: «Ο πειθαρχικός έλεγχος είναι άτολμος. Πειθαρχικές διώξειςκαι κυρίως απολύσεις δικαστών λόγω υπηρεσιακής ανεπάρκειας σπάνια παρατηρούνται. Οι ποινές που τους επιβάλλονται είναι μικρές, σχεδόν ανώδυνες. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Συμβουλίου της Ευρώπης, η Ελλάδα κατατάσσεται κάτω απ’ το μέσο όρο των 47 χωρών που συμμετέχουν σε αυτό. Το πρόβλημα της απουσίας λογοδοσίας και «τιμωρίας» είναι τεράστιο. Η αρχή της “επιείκειας’, της “συναδελφικής αλληλεγγύης”, το συντεχνιακό πνεύμα που διέπει τα δικαστικά συμβούλια, αμαυρώνουν τη συνολική εικόνα της Δικαιοσύνης, εκτός από το γεγονός ότι είναι από τους βασικούς συντελεστές της αναποτελεσματικότητάς της. Το σύστημα αδικεί και δεν επιβραβεύει τους άριστους, τους ικανούς και τους έντιμους. Δεν διαμορφώνει δικαστές – πρότυπα και δεν παρέχει κίνητρα απόδοσης, εργατικότητας και συνέπειας».
Η ΑΜΑΡΥΣΙΑ ασχολείται εδώ και χρόνια με το πρόβλημα της απόδοσης ορθής δικαιοσύνης. Με σχόλια και συνεντεύξεις αναδεικνύει τα σοβαρότατα προβλήματα που ταλανίζουν τους πολίτες, εν μέσω της τρομακτικής κρίσης. Επισημαίνει την απουσία ουσιαστικού ελέγχου των δικαστών -μιας περιορισμένης αριθμητικά ομάδας- που απολαμβάνουν πρωτοφανή προνόμια, με μοναδικό ζητούμενο από την πολιτεία να τηρούν τον όρκο τους. Το κάνουν; Ο έμπειρος νομικός και πρώην υπουργός Δικαιοσύνης διαχωρίζει έντεχνα τους πρωταγωνιστές των μεγάλων δικαστικών σκανδάλων, στα οποία αναφέρεται λεπτομερώς, από τους δικαστές των «καθημερινών» υποθέσεων, που όμως μπορεί να καθορίσουν τη μοίρα τους εμπλεκόμενου πολίτη: «Διεφθαρμένος δικαστής δεν είναι μόνο ο δωρολήπτης. Είναι και εκείνος που δεν εφαρμόζει τους νόμους, που δεν υπακούει στους κανόνες της αμεροληψίας κατά την έκδοση των αποφάσεων ή την άσκηση των ποινικών διώξεων»! Και έχει, ασφαλώς, απόλυτο δίκιο!
Αρκεί να υπενθυμίσουμε τις πρόσφατες υποθέσεις με τις καθαρίστριες ή αυτές που απασχολούν δικαίως τα τηλεοπτικά μέσα, με τις υπερήλικες γιαγιάδες, που ισοπεδώνονται από τις ελεγκτικές αρχές επειδή πωλούν τα εργόχειρά τους στο δρόμο! Θα κλείσουμε κάπως απαισιόδοξα. Το βιβλίο του Μιλτιάδη Παπαϊωάννου πρέπει να διαβαστεί από όσο γίνεται περισσότερους. Προειδοποιεί και προτείνει. Όμως, πόσες ανάλογες προσπάθειες δεν έχουν γίνει στο παρελθόν, από φωτισμένους νομικούς, συχνά μάλιστα από ανώτατους δικαστές; Η άποψή μας είναι από καιρό διατυπωμένη με σαφήνεια: αν εκείνοι που διαθέτουν την ικανότητα να αλλάξουν κάτι δεν συνασπιστούν σε ενιαίο φορέα, τότε η Λερναία Ύδρα της κακοδικίας θα συνεχίσει την μακροημέρευσή της!
Χρήστος Α. Φωτιάδης
