Ο καθηγητής Μάλικ Σολάνκα, συνταξιούχος ιστορικός των ιδεών, αψίκορος κουκλοποιός και μετά τα πρόσφατα πεντηκοστά πέμπτα γενέθλιά του, εργένης και μονήρης ύστερα από δική του επιλογή, τα παρατάει μια μέρα όλα και φεύγει για τη Νέα Υόρκη (την πόλη που κόχλαζε στο χρήμα).
Μέσα σε ένα τραγελαφικό σκηνικό, ο Σολάνκα πηγαίνει να περιπλανηθεί και να ιχνηλατήσει, να δεχτεί και να απορρίψει, να χαθεί και να βρεθεί. Ο Σολάνκα έχει αφήσει το σπίτι του για ένα ρητό και ένα υπόρρητο λόγο: το τρομακτικό γεγονός του μαχαιριού μες στο σκοτάδι και, κάτω από την επιφάνεια του γάμου, τη διάβρωση αυτού που κάποτε ήταν συγκλονιστικό.
Ο Σολάνκα πηγαίνει να γυρέψει τη γνώση, τη λύτρωση και τη γαλήνη . Ελπίζει ότι μέσα στο χάος της μητρόπολης θα μπορέσει να κρυφτεί και να ηρεμήσει. Ακολουθεί τη φιλοσοφία του σανιάρι, της απόφασης να τα εγκαταλείψει όλα τα εγκόσμια, να αποκοπεί από τη ζωή, προκειμένου πιο σιμά να φτάσει στο θείο προτού έρθει ο καιρός του να πεθάνει.
Ένας σανιάρι στη Νέα Υόρκη, ένας σανιάρι με διπλοκατοικία και πιστωτική κάρτα ήταν όμως αντίφαση…
Η οργή είναι γύρω του, η παραφροσύνη στους δρόμους καθημερινή.
Η Μεγάλη Κοσμόπολη θα μπορούσε να τον γιατρέψει, αρκεί να έβρισκε την πύλη προς τη μαγική, αθέατη, υβριδική καρδιά της. Όμως η Αμερική, εξαιτίας της παντοδυναμίας της, είναι γεμάτη φόβο, φοβάται την παραφορά του κόσμου και τη βαπτίζει φθόνο. Όπου κι αν στρέψεις το βλέμμα σου, βλέπεις την παραφορά. Όπου κι αν στρέψεις το αυτί σου, ακούς το δυσοίωνο φτεροκόπημα των σκοτεινών θεών, της Τεισιφόνης, της Αληκτώς και της Μέγαιρας, που στον όλεθρο οδηγούν τους ανθρώπους, αλλά πριν από όλα όμως τους τρελαίνουν.
Η παράνοια έχει κάνει κονάκι και άντρο της το μεγάλο άστυ, το ψέμα έχει γίνει μια στιγμή της αλήθειας, η ανημπόρια και το απύθμενο αβαθές των σχέσεων, η στρέβλωση των πάντων, ο κατατεμαχισμός και η πολτοποίηση της λογικής.
Έχει έλθει η συντριβή των ονείρων σε μια χώρα όπου το δικαίωμα στο όνειρο ήταν ο ακρογωνιαίος λίθος της εθνικής ιδεολογίας.
Πώς μπόρεσε να πείσει τον εαυτό του ο Σολάνκα ότι αυτό το τρελαμένο για το χρήμα άστυ θα τον έσωζε από μόνο του, αυτή η Μητρόπολη η χτισμένη με κρυπτονάιτ, όπου μπέρδευαν την ευμάρεια με τα πλούτη και την ευδαιμονία με την χαρά της απόκτησης, όπου οι άνθρωποι ζούσαν τόσο στιλβωμένες ζωές ώστε οι σπουδαίες τραχιές αλήθειες της ωμής ύπαρξης είχαν τριφτεί και λειανθεί και χαθεί, όπου οι ανθρώπινες ψυχές είχαν περιπλανηθεί τόσο πολύ και τόσο μόνες και σπανίως θυμούνται τι σημαίνει άγγιγμα, τι σημαίνει επαφή, αυτή η πόλη που ο θρυλικός ηλεκτρισμός της τροφοδοτούσε ηλεκτροφόρους φράχτες που εγείρονταν ανάμεσα σε άνθρωπο και άνθρωπο, ανάμεσα σε άντρα και γυναίκα; Είναι τελικά η αγάπη πιο δυνατή από την παραφορά;
Ο Σολάνκα θα προσπαθήσει με όλες τους τις δυνάμεις να πολεμήσει την παραφορά, θα περάσει από τον εγω – αφανισμό στη λύτρωση, από την εξάλειψη του είναι στην περιπέτεια της ζωής, από τον εφιάλτη των Ερινύων στον Έρωτα και στην πληρότητα.
Ο Ρούσντι μας διαβεβαιώνει σε αυτό το αριστοτεχνικό του έργο ότι δεν μπορούμε να διαλέξουμε τους καιρούς στους οποίους θα ζήσουμε, αλλά μπορούμε κάλλιστα να επιλέξουμε τη στάση που θα κρατήσουμε απέναντι σε αυτούς τους καιρούς. Κι αυτό είναι η μοναδικότητά μας, αυτό είναι η όντως αλήθεια μας, αυτό είναι η ουσία μας…
Ο Σαλμάν Ρούσντι γεννήθηκε στη Βομβάη το 1947, μετανάστευσε στην Αγγλία το 1961 και σήμερα ζει στην Αμερική. Τα βιβλία του έχουν τιμηθεί με σημαντικότερα βραβεία, όπως το Booker των Booker , που του απονεμήθηκε για το μυθιστόρημα «Τα παιδιά του μεσονυκτίου». Άλλα έργα του είναι: «Ο τελευταίος στεναγμός του Μαυριτανού», «Ο κόσμος κάτω από τα πόδια της», «Σατανικοί στίχοι» , «Σαλμάρ ο Κλόουν» κ.ά.
ΚΩΣΤΑΣ ΤΡΑΧΑΝΑΣ
