«Τα ανθρώπινα όντα έχουν το προνόμιο να είναι υποχρεωμένα να υπομείνουν ένα επιπλέον φορτίο – ένα πλεόνασμα βασάνων που δημιουργούνται καθημερινά από μια ομάδα ατόμων μέσα στο ίδιο το ανθρώπινο είδος. Αυτή η ομάδα είναι πολύ πιο ισχυρή από τη Μαφία, το στρατιωτικοβιομηχανικό σύμπλεγμα ή το διεθνή κομμουνισμό – είναι μια ανοργάνωτη και αχαρτογράφητη ομάδα που δε διαθέτει αρχηγό ή πρόεδρο, δε διέπεται από κανονισμούς και ωστόσο κατορθώνει να δρα με άψογο συντονισμό, σαν να κατευθύνεται από κάποιο αόρατο χέρι, κατά τρόπο που η δράση του κάθε μέλους συμβάλλει δραματικά στην ενίσχυση και στην αύξηση της αποδοτικότητας των δραστηριοτήτων όλων των άλλων μελών».
Αυτά γράφει, ανάμεσα σε πολλά άλλα, ο ιστορικός Carlo M. Cipolla στο σύντομο, πνευματώδες δοκίμιό του «Οι βασικοί νόμοι της ανθρώπινης ηλιθιότητας» (εκδ. Κέδρος), σε μια προσπάθεια να κατανοήσει και να εξουδετερώσει μία από τις πιο ισχυρές δυνάμεις που εμποδίζουν την ανάπτυξη της ανθρώπινης ευμάρειας και ευτυχίας: την ανθρώπινη ηλιθιότητα. Διότι οι ηλίθιοι βρίσκονται παντού, προέρχονται από όλες τις κοινωνικές τάξεις, και είναι πάντα έτοιμοι να προκαλέσουν ζημιά στους άλλους και φυσικά και στον ίδιο τους τον εαυτό. Όπως λέει και ο 5ος Νόμος: «Ο ηλίθιος άνθρωπος είναι το πιο επικίνδυνο είδος ανθρώπου». Το δε πόρισμα που προκύπτει από αυτόν είναι: «Ο ηλίθιος άνθρωπος είναι πιο επικίνδυνος από τον κακοποιό».
Ποιοι είναι όμως, οι προηγούμενοι νόμοι κατά τον Carlo M. Cipolla; Ο 1ος νόμος λέει: «Πάντα και νομοτελειακά όλοι υποτιμούν τον αριθμό των ηλίθιων ατόμων που κυκλοφορούν στην κοινωνία», διότι όπως και να γίνει πάντα θα υπάρχει μια σταθερή αναλογία ηλιθίων, που επειδή είναι απρόβλεπτοι δεν πρέπει να υποτιμώνται. Διότι, όπως αναφέρει ο 2ος νόμος: «Η πιθανότητα να είναι ηλίθιο ένα συγκεκριμένο άτομο είναι ανεξάρτητη από οποιοδήποτε άλλο χαρακτηριστικό αυτού του ατόμου», που σημαίνει ότι ηλίθιοι μπορεί να υπάρχουν και μεταξύ αποδεδειγμένα σπουδαγμένων ανθρώπων (ακόμη και μεταξύ καθηγητών πανεπιστημίου, όπως αναφέρει ο Carlo M. Cipolla), που μπορούν με τις πράξεις τους να βλάψουν τους συνανθρώπους τους, αφού σύμφωνα με τον 3ο και χρυσό νόμο: «Ηλίθιος ονομάζεται το άτομο που οι πράξεις του προκαλούν ζημιές σε ένα άλλο άτομο ή σε μια ομάδα ατόμων, χωρίς το ίδιο να αποκομίζει κέρδη, ενώ πιθανά να υφίσταται ακόμη και ζημιές».
Τέλος είναι και ο 4ος νόμος που λέει: «Οι μη ηλίθιοι άνθρωποι πάντα υποτιμούν την καταστροφική ισχύ των ηλίθιων ατόμων. Συγκεκριμένα, οι μη ηλίθιοι άνθρωποι συνέχεια παραβλέπουν πως η συναναστροφή και/ή ο συγχρωτισμός με ηλίθια άτομα απαρέγκλιτα αποδεικνύεται μοιραίο λάθος, ανεξάρτητα από τη χρονική στιγμή, την τοποθεσία και τις συνθήκες».
Όλα τα πιο πάνω, γράφει προς το τέλος του πονήματός του ο Carlo M. Cipolla, οδηγούν σε ορισμένες σκέψεις αναφορικά με την αποδοτικότητα των κοινωνιών, ιδίως αυτών όπου οι ηλίθιοι που βρίσκονται στην εξουσία είναι περισσότεροι των μη ηλιθίων, οπότε «η χώρα πάει κατά διαόλου».
Εκδόσεις: ΚΕΔΡΟΣ / Συγγραφέας: Carlo M. Cipolla
Σελίδες: 96
