Πριν από λίγες ημέρες, (16/1/2025) έφυγε από τη ζωή ο ξεχωριστός Αμερικανός σκηνοθέτης David Lynch. Ως ελάχιστο φόρο τιμής και επειδή ζητήθηκε από πολλούς το Cine -Δράση συνεχίζει τις προβολές του την Πέμπτη 30 Ιανουαρίου στις 20.15 στο ΤΥΠΕΤ (Υμηττού και Πλσταιών) με την ταινία «Straight Story». Μια γαλήνια, ανθρωποκεντρική ταινία, διαφορετική από το σύνολο του έργου ενός δημιουργού που αποκαλέστηκε γητευτής των ονείρων. Ένα λυρικό οδοιπορικό για την αναζήτηση της αγάπης και της εσωτερικής ομορφιάς, για το ίδιο το βάρος της ζωής, την ειρήνη και τη σοφία που συνοδεύουν τον άνθρωπο στο φθινόπωρο βίου του, την ιερότητα των οικογενειακών δεσμών, την συναισθηματική αποξένωση, τη λύτρωση και τη θαλπωρή της επανασύνδεσης αδελφού προς αδελφό, αλλά και τη σύνδεση κάθε ταξιδευτή με τους ανθρώπους που συναντά στο διάβα του.
Πηγή έμπνευσης της ταινίας
Πηγή έμπνευσης για την ταινία και για το εξαιρετικό σενάριο των John Roach και Mary Sweeney ήταν μια πραγματική ιστορία. Tο 1994, ξεκινώντας από το Λόρενς της Αϊόβα, την καρδιά των Μεσοδυτικών Πολιτειών των ΗΠΑ, ο Άλβιν Στρέιτ, 73 χρόνων, ταξίδεψε περίπου 390 χιλιόμετρα πάνω σε ένα παλιό χλοοκοπτικό τρακτέρ της John Deere, (το δεύτερο μοντέλο που είχε λανσάρει η γνωστή εταιρεία το 1966) για να φτάσει μέχρι το Μπλου Ρίβερ του Ουισκόνσιν και να επισκεφθεί τον αποξενωμένο αδελφό του, ο οποίος πρόσφατα είχε υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο. Ήταν η μοναδική του επιλογή καθώς δεν διέθετε δίπλωμα οδήγησης, λόγω των προβλημάτων όρασης που αντιμετώπιζε. Το ταξίδι διήρκεσε συνολικά έξι εβδομάδες. Η μέγιστη ταχύτητα του οχήματος του- το οποίο δεν ήταν κατασκευασμένο να διανύει μεγάλες αποστάσεις ούτε να ρυμουλκεί τρέιλερ σαν αυτό στο οποίο είχε στοιβάξει τα είδη πρώτης ανάγκης για το ταξίδι του- ήταν 8 χιλιόμετρα την ώρα. Ο Άλβιν οδηγούσε αρκετές ώρες κάθε ημέρα, κινούμενος στην άκρη του αυτοκινητόδρομου, υποχρεωμένος να επισκευάζει επανειλημμένα τις βλάβες που παρουσιάζονταν. Όταν η τρελή ενέργεια του έγινε γνωστή, ο Πολ Κόντιτ, τότε πρόεδρος της εταιρείας Texas Equipment Company, του παραχώρησε ένα πιο σύγχρονο μηχάνημα John Deere, ως αντάλλαγμα για το παλιό του όχημα, το οποίο έκτοτε κοσμούσε τα γραφεία της εταιρείας του. Σχεδόν δύο χρόνια μετά το πρώτο ταξίδι, ο Άλβιν αποπειράθηκε να οδηγήσει το νέο του χλοοκοπτικό έως το Σαν Βάλεϊ του Άινταχο, πάνω από 1770 χιλιόμετρα μακριά από την αφετηρία της διαδρομής του. Πρόλαβε να καλύψει μία απόσταση μεγαλύτερη από εκείνη του προηγούμενου ταξιδιού του (643 χλμ.), ωστόσο δεν κατάφερε να ολοκληρώσει την αποστολή του λόγω αντίξοων καιρικών συνθηκών. Η κλονισμένη υγεία του δεν θα βελτιωνόταν ποτέ. Πέθανε το 1996. Ένα χλοοκοπτικό, παρόμοιο με αυτό που είχε χρησιμοποιήσει στο ταξίδι του, συνόδευε τη σορό σε όλη τη διδρομή για την τελευταία του κατοικία.
Η υπόθεση
Στο φιλμ ο Άλβιν (Richard Farnsworth) είναι ένας μπαρουτοκαπνισμένος βετεράνος του Β’ Παγκόσμιου και του Πολέμου της Κορέας, απόμαχος της ζωής, με κινητικά προβλήματα και επιβαρυμένη υγεία (εμφύσημα και διαβήτης). Ζει σε μια μικρή κωμόπολη φτωχικά με τη κόρη του Ρόουζ (Sissy Spacek), ένα επίσης ταλαιπωρημένο πλάσμα, που η πρόνοια της έχει στερήσει τα παιδιά της. Παρότι φαντάζει εύθραυστος διαθέτει ατσάλινο πείσμα και μια δύναμη που τον καθιστά ικανό για το χειρότερο και για το καλύτερο. Από τη μια τον έχει αποξενώσει από τον αγαπημένο του αδελφό (Harry Dean Stanton) σε τέτοιο βαθμό που δεν έχουν ανταλλάξει κουβέντα για δέκα ολόκληρα χρόνια και από την άλλη τον ωθεί να πραγματοποιήσει ένα τεράστιο ταξίδι προκειμένου να γεφυρώσει το χάσμα. Ακολουθώντας τα βήματα του ηλικιωμένου ταξιδευτή και του βραδυκίνητου οχήματός της εμβληματικής εταιρείας John Deere, που είναι σήμα κατατεθέν της αμερικανικής υπαίθρου, η ταινία ξεναγεί ταυτόχρονα το θεατή στην αγροτική Αμερική και αποτυπώνει την ιδιαίτερη ιδιοσυγκρασία της. καθώς αλληλοεπιδρά με αυθεντικές μορφές αυτής της αραιοκατοικημένης περιοχής, όπου η φύση είναι ο πραγματικός πρωταγωνιστής. Ταυτόχρονα καταγράφει τις πεποιθήσεις, τις αξίες και τις παραδόσεις, έτσι όπως αυτές διαμορφώνονται και διασώζονται από τους συνηθισμένους και αντισυμβατικούς κατοίκους της αμερικανικής υπαίθρου.
O «περίπλοκος» David Lynch
Το κοινό στοιχείο που ενώνει τα μικρά επεισόδια της αφήγησης είναι η αποτυχία. Η επαφή του Άλβιν με ετερόκλητους ανθρώπους και καταστάσεις δημιουργεί μια αντανάκλαση των δικών του προσωπικών αποτυχιών. Έτσι κάθε φορά διαγράφει και ένα κομμάτι του εγωισμού του, καθώς ανακαλεί μνήμες από το παρελθόν. Η ιστορία του, ειπωμένη από τον άνθρωπο που εξερεύνησε τα όνειρα και τη λογική τους περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο στο σινεμά, εμπλουτίζεται και εκλαμβάνεται ως μια οδύσσεια εξιλέωσης ενός ανθρώπου, που κουβαλά στις πλάτες του τα τραύματά και τις πολύτιμες διδαχές της εμπειρίας του, ανάμεσα τους τη συνειδητοποίηση ότι η ζωή είναι εφήμερη, η νεότητα δεν επιστρέφει και είναι καλύτερα να αποφεύγονται συμπεριφορές, που υψώνουν τείχη στην επαφή και την επικοινωνία. Αποστερημένος, λοιπόν, από την ψευδαίσθηση της αθανασίας, απρόθυμος να καταθέσει τα όπλα, ο βασικός ήρωας εμμένει στην απόφαση να ολοκληρώσει το ταξίδι του με τους δικούς του όρους, αντιμετωπίζοντας το κάθε εμπόδιο που συναντά σαν ξεχωριστό σκαλοπάτι στο δρόμο προς την κάθαρση.
Ο David Lynch είναι από τις πιο σύνθετες και μυστηριακές προσωπικότητες του κινηματογράφου. «Η ζωή είναι πολύ, πολύ περίπλοκη, για αυτό θα πρέπει να επιτρέπεται και στις ταινίες να είναι περίπλοκες», δήλωσε κάποτε. Θεωρείται πρωτοποριακός ανανεωτής της 7ης Τέχνης, καθώς διασταυρώνει ελεύθερα τα κινηματογραφικά είδη (φιλμ νουάρ, θρίλερ, μυστήριο). Τα φιλμ του αποτελούν αριστοτεχνικές ανιχνεύσεις του ανθρώπινου ψυχισμού, καταδύσεις σε ένα ζοφερό και εφιαλτικό σύμπαν («Eraserhead», 1977, «Blue Velvet», 1986, «Lost Highway», 1997, «Mulholland Drive», 2001). Ωστόσο γύρισε και δυο συμβατικές ταινίες με γραμμική αφήγηση τα «The Elephant Man» (1980) και το «Straight Story», διχάζοντας τους θαυμαστές του. Μια μερίδα τους τις απορρίπτει, μια άλλη τις θεωρεί ως τις καλύτερες της φιλμογραφίας του. Ο ίδιος χαρακτήρισε το «Straight Story» ως την πιο πειραματική του ταινία, ίσως επειδή όλα σε αυτήν είναι τόσο στρωτά και «ευθεία» (straight), σαν τους άδειους επαρχιακούς δρόμους που διασχίζει ο Άλβιν.
Ο Richard Farnsworth, γνωστός κασκαντέρ και ηθοποιός ακύρωσε τη συνταξιοδότησή του για να πρωταγωνιστήσει στην ταινία και κέρδισε με την ερμηνεία του τη δεύτερη υποψηφιότητα του για Όσκαρ. Αντιμετώπιζε και ο ίδιος κινητικά προβλήματα την περίοδο των γυρισμάτων, λόγω μεταστατικού καρκίνου στα οστά. Παρά τις αντιξοότητες τελείωσε την αποστολή του με επιτυχία, προσδίδοντας στον χαρακτήρα του Άλβιν αξέχαστο σπινθηροβόλο βλέμμα γεμάτο πόνο, στωικότητα, τρυφερότητα. Θα αυτοκτονούσε, το 2000, σε ηλικία 80 ετών. Ο Freddie Francis συνθέτει τα όμορφα, χρωματιστά τοπία του με υψηλή αισθητική ενώ η μουσική του Angelo Badalamenti προσδίδει λυρισμό στην ιστορία.
Εδώ το trailer: https://www.youtube.com/watch?v=BauhJIjn9Uk
ΗΠΑ, Δραματική, Ταινία Δρόμου, 1999. Διάρκεια: 112’. Σκηνοθεσία: David Lynch. Σενάριο: John Roach, Mary Sweeney. Πρωταγωνιστούν: Richard Farnsworth, Harry Dean Stanton, Sissy Spacek, Jane Galloway Heitz
