Ολοκληρώθηκε η τρίτη περίοδος λειτουργίας της Λέσχης Ανάγνωσης Ενηλίκων στη Δημοτική Βιβλιοθήκη της Αγίας Παρασκευής (Οκτώβριος 2018 – Μάιος 2019), στη διάρκεια της οποίας φιλοξενήθηκαν οκτώ συγγραφείς. Στην τελευταία συνάντηση το «παρών» έδωσε η κριτικός, δοκιμιογράφος και μεταφράστρια Κατερίνα Σχινά, για μία σ συζήτηση με αφορμή το βιβλίο του Χένρι Τζέιμς «Έντεκα ιστορίες και ένας αποχαιρετισμός». «Η Λέσχη θα λειτουργήσει πάλι το φθινόπωρο με νέο πρόγραμμα συναντήσεων», αναφέρουν σε μήνυμά τους οι συντονίστριες του προγράμματος Δήμητρα Καραχάλιου και Διώνη Δημητριάδου.
«Αν δεν υπήρχαν οι κόμποι, δεν θα γραφόταν τίποτα»
Μάλιστα, η Διώνη Δημητριάδου, ποιήτρια, δοκιμιογράφος, πεζογράφος και κριτικός είναι μια από τις δυνατές φωνές της εποχής. «Ο Ευτυχισμένος Σίσυφος» που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις ΑΩ επαναφέρει τη διαχρονική τραγωδία του ανθρώπου φωτίζοντας λίγο παραπάνω τον άνθρωπο της εποχής, οι οξυδερκείς κριτικές της ανατέμνουν την καινούργια εκδοτική παραγωγή, τα βραβεία Ζαν Μωρεάς είχαν την κριτική ματιά της, γνωρίζει το διαδίκτυο και πάνω απ’ όλα την αφορούν τα όσα γίνονται, φλέγεται για τον σύγχρονο άνθρωπο, είναι το κέντρο της δικής της ποιητικής. Σε συνέντευξή στον Φιλελεύθερο και την Ελένη Γκίκα, η ίδια μίλησε για την ποίησή της και για την ποίηση, για τον δικό της Σίσυφο και για τον Καμύ, για την κρίση, την εποχή, το διαδίκτυο, την απάθεια, την ελπίδα, τους κόμπους, την ενοχή. Με αποδοχή: «Μα, αν δεν υπήρχαν οι κόμποι δεν θα γραφόταν τίποτα. Έχω την εντύπωση πως όλοι λίγο ως πολύ επιστρέφουμε στις εμμονές μας, φανερές ή μη. Κάθε γραφή είναι μια επιμέρους απάντηση στα ίδια ερωτήματα που έρχονται ξανά και ξανά.» Θα μας πει.
Κυρία Δημητριάδου, να ξεκινήσουμε από την σημειολογία του τίτλου: «Ο Ευτυχισμένος Σίσυφος», πολλά δεν ζητάμε από τον σύγχρονο Σίσυφο; Και εμείς και ο Καμύ;
Σωστά αναφέρεστε στον Αλμπέρ Καμύ, καθόσον είναι στην ουσία δικός του ο τίτλος. Στο έργο του «Ο μύθος του Σίσυφου – δοκίμιο πάνω στο Παράλογο» πραγματεύεται τα όρια της ανθρώπινης ευτυχίας καταλήγοντας: «Θα πρέπει να φανταστούμε τον Σίσυφο ευτυχισμένο». Δεν ξέρω ειλικρινά αν ζητάμε πολλά από τον σύγχρονο άνθρωπο. Θα ήθελα να πιστεύω πως είμαστε ικανοί για πολύ περισσότερα από τη διεκδίκηση της ελευθερίας μας· γιατί αυτό δηλώνεται με το οξύμωρο του τίτλου. Ο Σίσυφος, καταδικασμένος από τους Θεούς και τη Μοίρα αιωνίως να φέρει το άχθος του βράχου σε μια μάταιη πορεία, κατακτά την προσωπική του ευτυχία όταν συνειδητοποιεί το «πλεονέκτημά» του: την απόλυτη επίγνωση του δράματος που τον αφορά. Από τη στιγμή αυτή καθίσταται ο ίδιος διαχειριστής της ζωής του, όσο κι αν ακούγεται αυτό παράδοξο λόγω των συνθηκών.
Είναι ο σύγχρονος άνθρωπος «ευτυχισμένος Σίσυφος»;
Φοβάμαι πως ούτε ευτυχισμένος είναι ούτε Σίσυφος. Ευτυχής δεν είναι, διότι η ζωή αποδεικνύεται πολύ σκληρή για τον ταπεινωμένο άνθρωπο. Οι αντίξοες συνθήκες που καθορίζουν την οικονομική πραγματικότητα, η πολιτική αναξιοπιστία, ο χαλαρός κοινωνικός ιστός – όλα αυτά πέφτουν βαριά.
Από «Το εγχειρίδιο για την παραγωγή λόγου» και «Το ατελιέ» ως τον «Ευτυχισμένο Σίσυφο», κυρία Δημητριάδου, τι έχει αλλάξει στη γραφή σας, στη ζωή σας, στη ζωή μας;
Διαρκώς αλλάζουμε, εξελισσόμαστε – αλίμονο αν δεν ίσχυε αυτή η δημιουργική συνθήκη στη ζωή μας. Αυτό συμπεριλαμβάνει και τη γραφή. Ωριμάζουμε, βλέπουμε αλλιώς τη θέση μας στον κόσμο που μας περιβάλλει, ο οποίος επίσης αλλάζει διαρκώς. Θαρρώ πως αυτά που γράφω τώρα δεν θα μπορούσα να τα έχω γράψει νωρίτερα. Ίσως είναι πιο σκούρα στα χρώματά τους ανταποκρινόμενα σε μια σκοτεινιά ολοένα αυξανόμενη. Το έσω και το έξω τοπίο είναι πιο βαρύ.
Πλούσια πορεία
Η Διώνη Δημητριάδου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη αλλά ζει στην Αθήνα. Σπούδασε Iστορία και Aρχαιολογία στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο και δίδαξε σε δημόσια λύκεια ως φιλόλογος. Γράφει ποιήματα αλλά και πεζά (λογοτεχνικά και δοκιμιακά) και ασχολείται με τα γραπτά των άλλων κάνοντας επιμέλειες εκδόσεων και δημοσιεύοντας (έντυπα και ηλεκτρονικά) άρθρα κριτικής λογοτεχνίας. Στο περιοδικό Οδός Πανός επιμελείται τη στήλη «Διαβάζοντας τους ποιητές – μικρά κριτικά σημειώματα». Μετέχει στη συντακτική επιτροπή του λογοτεχνικού περιοδικού «Καρυοθραύστις». Έχει εκδώσει οκτώ βιβλία (πεζογραφίας, ποίησης και δοκιμιογραφίας) και έχει συμμετάσχει σε συλλογικές εκδόσεις, ενώ ποιήματά της και πεζά έχουν δημοσιευθεί σε λογοτεχνικά περιοδικά, έντυπα και ηλεκτρονικά. Συντονίζει τη Λέσχη Ανάγνωσης της Δημοτικής Βιβλιοθήκης της Αγίας Παρασκευής. Διατηρεί στο διαδίκτυο το λογοτεχνικό ιστολόγιο (blog) «Με ανοιχτά βιβλία».
Έργογραφία:
Εγχειρίδιο για την παραγωγή λόγου (2010, εκδόσεις Νοών).
Το ύφος και το ήθος, δοκίμια (2010, εκδόσεις Νοών).
Το ατελιέ, διηγήματα (2011, εκδόσεις Νοών).
Ο χώρος ανάμεσα, νουβέλα (2013, εκδόσεις Νοών).
Τα κοινά και τα ιδιωτικά, διηγήματα (2014, εκδόσεις Νοών).
Λέξεις Απόκρημνες, Ποιήματα – δίγλωσση έκδοση – μετάφραση στα αγγλικά: Robert Crist, Δέσποινα Λαλά-Crist (2017, Μικρές εκδόσεις).
Ο βιωμένος χρόνος – Μικρές ιστορίες (2017, εκδόσεις ΑΩ).
Ο Ευτυχισμένος Σίσυφος, Ποιήματα (εκδόσεις ΑΩ, 2019).
Συμμετοχές:
Σύμη με τα μάτια της ψυχής, συμμετοχή με ιστορικό άρθρο: Σύμη, 19ος και 20ος αιώνας, η ακμή (1998, εκδόσεις Σιδέρη).
Craftbook II Ετερότητα, ποιήματα (2015, Μικρές Εκδόσεις).
2η ποιητική ανθολογία, ποιήματα (2015, εκδόσεις Διάνυσμα).
3η ποιητική ανθολογία, ποιήματα (2016, εκδόσεις Διάνυσμα).
Ανθολόγιο ΣυνΠοιείν, ποιήματα και πεζά (2016, εκδόσεις Όστρια).
Έρως αιέν (επιμέλεια: Θωμάς Κοροβίνης), ποιήματα (2016, Μουσείο Ελιάς και Λαδιού Πηλίου).
Οι διαφορετικοί ((επιμέλεια: Θωμάς Κοροβίνης), ποιήματα και πεζά (2017, Μουσείο Ελιάς και Λαδιού Πηλίου).
Με το π της Ποίησης – δεκατρείς λογοτέχνες για την τρίτη ηλικία (2017, εκδόσεις ΑΩ).
Ποιητικά πορτρέτα 2017 (εκδόσεις Πικραμένος, 2018).
Κορφολογώντας εποχών την προίκα (εκδόσεις Γαβριηλίδης, 2018).
