Γράφει ο Κώστας Αποστολίδης, Οικονομολόγος – Μέλος της Δημοτικής Παράταξης «Πεντέλη Πόλη Πρότυπο».
«Με αφορμή τη δημόσια συζήτηση που έγινε τελευταία με την ανακοίνωση της διοίκησης του Δήμου για την ανάπλαση της κεντρικής πλατείας της Νέας Πεντέλης, μια επιπλέον διάσταση που πρέπει να βάλουμε στο τραπέζι είναι “τι πόλη θέλουμε”. Για σήμερα αλλά και για το μέλλον.
Για δεκαετίες προσαρμόσαμε τον τρόπο ζωής και διαμορφώσαμε τις πόλεις μας με βάση το ΙΧ. Όμως ολοένα και περισσότεροι Δήμοι παίρνουν πρωτοβουλίες και αφιερώνουν πόρους για τη διευκόλυνση της Βιώσιμης Κινητικότητας, ώστε οι πόλεις μας να ξαναγίνουν αξιοβίωτες με ασφαλή και άνετη προσπέλαση για τους πεζούς, για τους γονείς με μικρά παιδιά, για τους κατοίκους όλων των ηλικιών και δυνατοτήτων με ή χωρίς προβλήματα κινητικότητας, χωρίς να έχουν απαραίτητα την ανάγκη κάποιου μηχανοκίνητου μέσου.
Η ανάγκη για αλλαγή στην υπάρχουσα προσέγγιση των μετακινήσεων έχει υιοθετηθεί και στο Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) του Δήμου Πεντέλης[i] ενώ η ανάγκη του κάθε κατοίκου για προσβασιμότητα στην καθημερινότητά του[ii] έχει ως βασικό εμπόδιο την άτακτη και πληθωρική παρουσία του ΙΧ στον δημόσιο χώρο[iii].
Σε πολλές πόλεις στην Ευρώπη (πχ Όσλο, Παρίσι, Κοπεγχάγη, Βαρκελώνη, Μάαστριχτ) χιλιάδες θέσεις στάθμευσης στο δρόμο έχουν ήδη αντικατασταθεί με παγκάκια, μίνι πάρκα, ποδηλατόδρομους και μεγαλύτερα πεζοδρόμια ή στο σχεδιασμό τους για το κοντινό μέλλον επιδιώκουν περισσότερο χώρο στο κέντρο της πόλης για πεζούς, ποδήλατα και αστικό πράσινο. Τελευταία κερδίζει την προσοχή το μοντέλο της αστικής ανάπτυξης της “πόλης των 15 λεπτών” όπου “ό,τι χρειαζόμαστε να είναι κοντά στο σπίτι”[iv], με καταστήματα, πάρκα, εγκαταστάσεις αναψυχής κλπ σε κοντινή απόσταση με τα πόδια ή με το ποδήλατο.
Δεν ισχυρίζομαι ότι μπορούμε να έχουμε αύριο την ιδανική πόλη. Ή ότι έχουμε συνθήκες μέσων μαζικής μεταφοράς ανάλογες των πόλεων της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης. Αλλά μπορούμε να επιλέξουμε κι εμείς τι είδους πόλη θέλουμε για το μέλλον μας. Και να ιεραρχήσουμε τις ενδεικνυόμενες παρεμβάσεις.
Η ανάπλαση της πλατείας Νέας Πεντέλης μπορεί υπό προϋποθέσεις να είναι ένα θετικό βήμα. Αρκεί:
- Να καταλήξει σε μια βιώσιμη διευθέτηση της κυκλοφορίας της περιοχής του κέντρου της πόλης. Π.χ να τροποποιηθεί η πορεία των λεωφορειογραμμών, να συμπεριληφθούν στο σχεδιασμό και οι γύρω δρόμοι μέχρι την οδό Αγ. Παρασκευής, να απαιτηθεί η υλοποίηση των συμβατικών υποχρεώσεων λειτουργίας θέσεων στάθμευσης από επιχειρήσεις εγκατεστημένες πέριξ της πλατείας, να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της υπερτοπικής (διαμπερούς) κυκλοφορίας από και προς την Κηφισιά, κλπ). Ίσως να εξεταστεί και η πιθανότητα πεζοδρόμησης των δρόμων γύρω από την πλατεία.
- Να γίνει χρήση φυσικών υλικών μακριά από την άκρατη τσιμεντοποίηση. Με επίπεδα που προσαρμόζονται σε όλο το εδαφικό ανάγλυφο, ενώνοντας τμήματα της πλατείας και παρόδιων δρόμων, με ήπιες κλίσεις που να μπορούν να χρησιμοποιηθούν τόσο από αρτιμελή όσο και από ανάπηρα ή εμποδιζόμενα άτομα.
- Να υπάρξει περιορισμένης έκτασης κάλυψη με τραπεζοκαθίσματα (μηδενική επί της πλατείας και αυστηρά περιορισμένη και προσδιορισμένη επί των πεζοδρομίων) με σκοπό να αποφευχθεί η “Χαλανδροποίηση” του κέντρου της Νέας Πεντέλης. Να αποφευχθεί δηλαδή η υψηλή σημειακή πυκνότητα καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος, η υψηλή συγκέντρωση επισκεπτών /πελατών, η πίεση για συνεχή επέκταση των τραπεζοκαθισμάτων, η πυκνή και άναρχη στάθμευση σε βάρος του διαθέσιμου δημόσιου χώρου, τα επίπεδα ηχορύπανσης πέραν του μετρίου/ανεκτού, κλπ.
Ας το σκεφτούμε. Αυτό που τώρα διαφημίζεται ως αναβάθμιση για τη Νέα Πεντέλη, μπορεί πολύ εύκολα να καταλήξει – μετά την ανάπλαση – ένα μεγάλο πρόβλημα για την πόλη.
Ή αντίθετα η κεντρική πλατεία να γίνει χώρος ζωής, κοινωνικής συνεύρεσης και ποικίλων δράσεων, με ήπια παρέμβαση στο περιβάλλον, με κέντρο πρώτα τους κατοίκους και τις ανάγκες τους και δευτερευόντως τους επισκέπτες και τα ΙΧ του».
[i] Εισηγητική Έκθεση για την έγκριση του Σχεδίου Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) του Δήμου Πεντέλης (Απόφ.24, ΔΣ 31/3/2021) 671ΜΩΞ3-ΕΧ1, σελ. 3 “…η αύξηση του πληθυσμού, η αύξηση της ζήτησης για τις μετακινήσεις, σε συνδυασμό με τα περιορισμένα ενεργειακά αποθέματα και τις αρνητικές ραγδαίες εξελίξεις στο ζήτημα της κλιματικής αλλαγής υπογραμμίζουν την ανάγκη για μία αλλαγή της υπάρχουσας προσέγγισης των μετακινήσεων”
[ii] ΣΒΑΚ Πεντέλης Α’ Φάση Τεχνική Έκθεση, σελ 159 , “…η πρόσβαση στο σχολείο, στο σούπερ μάρκετ και την τράπεζα, στους χώρους άθλησης, με διαδρομές ασφαλείς για τους μαθητές και εύκολα προσβάσιμες από ευπαθείς ομάδες (ηλικιωμένους, ΑΜΕΑ)…”
[iii] https://rosalux.gr/sites/default/files/dialexi_final_me_photos.pdf
[iv] https://www.dezeen.com/2021/10/26/15-minute-city-carlos-moreno-obel-award/
