Γράφει o Κώστας Ρώτας
ΑΡΧΙΤΕΚΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ
ΑΝΤΙΔΗΜΑΡΧΟΣ ΔΗΜΟΥ ΑΜΑΡΟΥΣΙΟΥ
Τα βόρεια προάστια της Αττικής, και ειδικά οι περιοχές που διατρέχει η λεωφόρος Κηφισιάς, αποτελούν εδώ και χρόνια έναν από τους σημαντικότερους πόλους κατοικίας, εμπορίου και επιχειρηματικότητας της μητροπολιτικής Αθήνας. Ωστόσο, η συνεχής και εντατική οικοδομική ανάπτυξη των τελευταίων ετών δεν συνοδεύεται από τις απαιτούμενες υποδομές μεταφορών, γεγονός που δημιουργεί πολλαπλές στρεβλώσεις στην καθημερινότητα των πολιτών και στη λειτουργία των πόλεων.
Η Λεωφόρος Κηφισιάς: μια αρτηρία σε κρίση
Η Λ. Κηφισιάς, ως η βασική οδική αρτηρία των βορείων προαστίων, δεν μπορεί πλέον να εξυπηρετήσει τις αυξημένες κυκλοφοριακές ανάγκες. Οι υπόγειες διελεύσεις που είχαν προβλεφθεί σε καίρια σημεία -όπως στον κόμβο των Αμπελοκήπων και στη συμβολή με την Εθνικής Αντιστάσεως στο Χαλάνδρι- είτε δεν προχώρησαν ποτέ είτε εγκαταλείφθηκαν, αφήνοντας τη ροή των οχημάτων εκτεθειμένη σε συνεχή συμφόρηση. Παρόμοια εικόνα παρατηρείται και στο Μαρούσι, ειδικά στο ύψος της Λεωφόρου Πεντέλης, όπου ο κυκλοφοριακός φόρτος ξεπερνά τα όρια αντοχής του τοπικού οδικού δικτύου.
Η Γραμμή 4 του Μετρό: η μεγάλη ευκαιρία που καθυστερεί
Η Γραμμή 4 του Μετρό, που υποτίθεται ότι θα εξυπηρετούσε πυκνοδομημένες και επιβαρυμένες περιοχές των βορείων προαστίων (Ψυχικό, Χολαργό, Χαλάνδρι, Φιλοθέη, Μαρούσι), θα έπρεπε να είχε αποτελέσει απόλυτη εθνική και περιφερειακή προτεραιότητα. Η καθυστέρηση της υλοποίησής της όχι μόνο στερεί στους κατοίκους βιώσιμες εναλλακτικές μετακίνησης, αλλά επιδεινώνει και την κυκλοφοριακή εξάρτηση από το Ι.Χ. σε μια περιοχή όπου η πολεοδομική πυκνότητα αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς.
Η Αττική Οδός και η χαμένη σύνδεση της Λεωφόρου Κύμης
Η μη ολοκλήρωση της επέκτασης της Λεωφόρου Κύμης από την Αττική Οδό έως την οδό Καλυφτάκη αποτελεί ένα ακόμα παράδειγμα εγκατάλειψης κρίσιμων υποδομών. Η συγκεκριμένη παρέμβαση θα μπορούσε να αποσυμφορήσει τη Λεωφόρο Κηφισιάς και να δώσει νέα διέξοδο στον υπερφορτωμένο οδικό χάρτη της περιοχής. Αντιθέτως, η απουσία προόδου επιτείνει τη συμφόρηση στους κόμβους της Αττικής Οδού και περιορίζει τη συνδεσιμότητα με τις γειτονικές περιοχές.
Ο Προαστιακός και ο ΗΣΑΠ: αναξιοποίητοι άξονες
Παρά την ύπαρξη γραμμών Προαστιακού και ΗΣΑΠ που διέρχονται από περιοχές με μεγάλη ζήτηση, η διαλειτουργικότητα, η προσβασιμότητα και η σύνδεση με άλλες μορφές μεταφοράς παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα. Οι σταθμοί λειτουργούν αποσπασματικά και δεν ενισχύονται με κόμβους ανταπόκρισης, χώρους στάθμευσης ή δικτυώσεις με αστικά λεωφορεία.
Ανάπτυξη χωρίς υποδομές: ένα εκρηκτικό μείγμα
Η εντατική οικοδομική δραστηριότητα στα βόρεια προάστια, με νέες κατοικίες, εμπορικά κέντρα και επιχειρηματικά πάρκα, δεν συνοδεύεται από μια στρατηγική ανάπτυξης μεταφορικών υποδομών. Το αποτέλεσμα είναι ένα συγκοινωνιακό σύστημα σε ασφυξία, που δυσχεραίνει τις μετακινήσεις, πλήττει την ποιότητα ζωής και μειώνει την ελκυστικότητα της περιοχής.
Συμπεράσματα και Προτάσεις
- Άμεση επίσπευση της Γραμμής 4 με επέκταση προς Μαρούσι και Πεύκη.
- Επανενεργοποίηση των μελετών υπόγειας διάβασης στη Λεωφόρο Κηφισιάς, ιδίως στους κομβικούς κόμβους.
- Ολοκλήρωση της Λεωφόρου Κύμης από Αττική Οδό έως Καλυφτάκη, για εκτροπή μέρους της κυκλοφορίας.
- Βελτίωση της λειτουργίας και σύνδεσης του Προαστιακού και του ΗΣΑΠ με άλλες γραμμές και μέσα.
- Σύνδεση πολεοδομικού και συγκοινωνιακού σχεδιασμού: κάθε νέα άδεια να συνοδεύεται από πρόβλεψη συγκοινωνιακής επιβάρυνσης και αντιστάθμισης.
Οικονομικές και Αναπτυξιακές Επιπτώσεις
Οι συγκοινωνιακές καθυστερήσεις και η απουσία ολοκληρωμένου σχεδιασμού μετακινήσεων δεν επηρεάζουν μόνο την καθημερινότητα των πολιτών, αλλά έχουν και άμεσο οικονομικό και αναπτυξιακό αντίκτυπο στα βόρεια προάστια. Η μη επένδυση σε σύγχρονες υποδομές μπορεί να οδηγήσει σε σταδιακή υποβάθμιση της περιοχής έναντι άλλων προαστίων της Αττικής, ιδιαίτερα των δυτικών, που παρουσιάζουν έντονη κινητικότητα σε έργα μεταφορών.
Η μειωμένη προσβασιμότητα οδηγεί σε αποτροπή επενδύσεων, αυξάνει το κόστος λειτουργίας επιχειρήσεων και υπονομεύει την τοπική ανάπτυξη. Παράλληλα, η συνεχής εξάρτηση από το Ι.Χ. ενισχύει την κυκλοφοριακή συμφόρηση και την περιβαλλοντική επιβάρυνση, περιορίζοντας τη βιωσιμότητα των πόλεων και πλήττοντας την ελκυστικότητα των ακινήτων. Σε αντίθεση, περιοχές με καλύτερη εξυπηρέτηση μέσω μετρό ή προαστιακού, αποκτούν πλεονέκτημα.
Αν συνεχιστεί η σημερινή στασιμότητα, τα βόρεια προάστια διατρέχουν κίνδυνο απώλειας του συγκριτικού τους πλεονεκτήματος. Η υπερφόρτωση της Λ. Κηφισιάς, η καθυστέρηση της γραμμής 4 και η μη ολοκλήρωση της Λ. Κύμης λειτουργούν αποτρεπτικά για επιχειρήσεις, εργαζόμενους και νέες οικογένειες, που αναζητούν πλέον εναλλακτικούς οικιστικούς και επαγγελματικούς προορισμούς με σύγχρονες υποδομές. Μια τέτοια εξέλιξη θα έχει σοβαρές επιπτώσεις και στη μακροπρόθεσμη οικονομική ανάπτυξη και στη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής στην ευρύτερη περιοχή.
