Γράφει ο Χρίστος Αλεξόπουλος – Οικονομολόγος Harvard, Συγγραφέας μεταξύ άλλων του βιβλίου
GOOD BY GREECE – HELLO HELLAS: Παρακμή και Αναγέννηση του Ελληνισμού (1821-2021)
Εκδόσεις Παπαζήση
Από τα παιδικά παραμύθια που μου έλεγε η Μικρασιάτισσα γιαγιά μου, έχω συγκρατήσει όσα αφορούσαν κακούς γκρίζους λύκους. Αν θυμάμαι καλά,ο οικουμενικός Αίσωπος δεν είχε αφιερώσει ειδικούς μύθους για τον σπάνιο μαύρο κύκνο και τον άγριο γκρι ρινόκερο.
Ούτε ο Orwell στη «Φάρμα των Ζώων», το κλασικό αλληγορικό βιβλίο του. Εκεί, τον πρωταγωνιστικό ρόλο διαδραματίζουν τα έξυπνα γουρουνάκια, τα οποία όμως είναι μισητά στη Wall Street, όπου δραστηριοποιούνται. Τα αγαπημένα ζώα των χρηματιστηριακών αγορών είναι οι ταύροι και οι αρκούδες για τους αισιόδοξους και απαισιόδοξους επενδυτές – κερδοσκόπους αντιστοίχως. Τα παμφάγα και άπληστα γουρούνια, στο τέλος, πάντα σφαγιάζονται.
Είμαι βέβαιος, ωστόσο, ότι οι περισσότεροι αναγνώστες έχουν απολαύσει την καταπληκτική παράσταση μπαλέτου Η ΛΙΜΝΗ ΤΩΝ ΚΥΚΝΩΝ με τη μουσική του Ρώσου συνθέτη Tchaikovsky. Όλοι οι κύκνοι – μπαλαρίνες στο έργο είναι άσπροι, με εξαίρεση τον ψεύτικο μαύρο κύκνο του κακού μάγου.
Μέχρι τον 18ο αιώνα, οι άνθρωποι πίστευαν ότι όλοι οι κύκνοι είναι πράγματι άσπροι και ότι δεν υπάρχουν πουθενά μαύροι. Αποτέλεσμα της στρέβλωσης της επαγωγικής θεωρίας του Αριστοτέλη και της πλάνης του ανθρώπινου εγκεφάλου για εύκολο και πρόωρο συμπερασμό, στη βάση περιορισμένων στατιστικών δεδομένων, εμπειριών, παρατηρήσεων και ιστορικών γνώσεων. Η εν λόγω λειψή επαγωγική βεβαιότητα διαψεύστηκε με την ανακάλυψη της Αυστραλίας και τον εντοπισμό ιθαγενών μαύρων κύκνων.
Από τότε, ο μαύρος κύκνος χρησιμοποιείται μεταφορικά για να εκφράσει το τυχαίο, απρόβλεπτο, απίθανο και απρόσμενο γεγονός, το οποίο ανατρέπει τις καθιερωμένες αντιλήψεις και επηρεάζει καθοριστικά, συνήθως καταστροφικά, την εξέλιξη των πραγμάτων.
Η θεωρία του μαύρου κύκνου έγινε δημοφιλής στην Αμερική, μετά την απροσδόκητη τρομακτική επίθεση στους Δίδυμους Πύργους της Ν.Υ., την 9/11/2001, από φανατικούς μουσουλμάνους, μέσα από το ομώνυμο βιβλίο του N. Taleb (The Black Swan). Αλλά και το 2008, με τη χρηματοπιστωτική κρίση και τη χρεωκοπία της μεγάλης επενδυτικής τράπεζας Lehman Brothers, η οποία οδήγησε και στη δική μας μνημονιακή πτώχευση αργότερα. Άλλο αν, εκ των υστέρων, όλοι οι ατυχήσαντες οικονομολόγοι καθηγητές και πολιτικοί ηγέτες έσπευσαν να αναλύσουν επιστημονικά με τη σοφία της αναδρομικής ερμηνευσιμότητας, ως προφήτες μ.Χ., τα λογικά αίτια και τις αναπόδραστες συνέπειές της, χρησιμοποιώντας ως άλλοθι τον «εξορθολογισμό του παραλόγου», κατά τον Freud.
Λίγοι Έλληνες, υποψιάζομαι, θα έχουν δει πραγματικό ρινόκερο της ζούγκλας. Είχα την τύχη να αντικρίσω τόσο λευκούς όσο και μαύρους ρινόκερους στην Ασία και Αφρική. Γκρι ρινόκερο, όμως, ούτε σε ζωολογικό κήπο. Με αποτέλεσμα να συμπεράνω και εγώ εσφαλμένα ότι δεν υπάρχουν. Μέχρι πρόσφατα, που μας το πιστοποίησε η συγγραφέας M. Wucker στο ομώνυμο βιβλίο της ( The Gray Rhino).
Σημειωτέον ότι ο γκρι ρινόκερος είναι πιο βίαιος και επιθετικός από τους άλλους. Συγκεντρώνεται υπομονετικά στον στόχο του και, παρά το τεράστιο βάρος του, ορμάει ταχύτατα την κατάλληλη στιγμή εναντίον ενός πιο αδύναμου θηράματος, το οποίο και πληγώνει συχνά θανάσιμα με τα κέρατά του. Η δίψα του για αίμα είναι τόσο ακόρεστη που, αν δεν βρει θύμα, επιτίθεται ακόμη και εναντίον δένδρων και μυρμηγκιών.
Η Αμερικανίδα διανοούμενη χρησιμοποίησε μεταφορικά το άγριο αυτό ζώο για να καταδείξει το αντίθετο του τυχαίου και απρόβλεπτου της θεωρίας του μαύρου κύκνου. Δηλαδή την παράλογη και ανεξήγητη αδυναμία των πολιτικών ηγετών να αναγνωρίσουν έναν φανερό και καταστροφικό κίνδυνο που απειλεί τη χώρα τους.
Συχνά από αμέλεια, ανευθυνότητα, ιδεοληψία, συναισθηματισμό, εξάρτηση, ιδιοτέλεια και διαφθορά. Ο τελευταίος ρινόκερος γι’ αυτήν είναι η πανδημία από την οποία υποφέρει όλη η ανθρωπότητα. Συνέπεια της εγκληματικής αδιαφορίας για τη φύση και το κλίμα του πλανήτη, που καταστρέφουμε με την αλόγιστη καταναλωτική ανάπτυξη του καπιταλισμού.
Η Ελλάδα όμως, μαζί με την κοινή οικονομική και υγειονομική κρίση, ταλανίζεται από μια τρίτη γεωπολιτική, υπαρξιακή για την ασφάλεια και υπόστασή της. Λέγεται δε Γείτων – Τουρκία ! Το τουρκικό casus belli που συνεπάγεται, δεν προσομοιάζει στον απίθανο μαύρο κύκνο, όπως πιστεύει αφελώς η κυβέρνηση, αλλά στον σίγουρο γκρι ρινόκερο. Ενώ έχει εισβάλει στο σπίτι μας π.χ. και γκρεμίζει ό,τι κτίσαμε με αίμα τα τελευταία διακόσια χρόνια, εμείς γιορτάζουμε αμέριμνα την Επανάσταση του 1821!
Συνεχίζουμε να τον χαϊδεύουμε από φόβο, ωσάν να ήταν πιστός κατοικίδιος σκύλος, με την ψευδαίσθηση ότι μπορεί να εξημερωθεί στον φιλο-γερμανο – ευρωπαϊκό ζωολογικό κήπο. Πάσχουμε από απώλεια ιστορικής μνήμης. Με τα λόγια του Freud, «άρνηση της αλήθειας και πραγματικότητας».
Επείγει, συνεπώς, να συνειδητοποιήσουμε τουλάχιστον την εθελοτυφλία και τον στρουθοκαμηλισμό μας, πολιτικοί και πολίτες, για να αντιμετωπίσουμε αποτρεπτικά τον μεταμορφωμένο από γκρι λύκο σε ρινόκερο, όπως πρέπει, πριν το 2023, την 100ή επέτειο της τουρκικής …δικτατορίας, η οποία σκοπεύει να επιτεθεί για περισσότερη εορταστική ελληνική λεία.
