Για πολλοστή φορά γράφω στην εφημερίδα σας ουσιαστικά για το ίδιο θέμα –το δικαίωμα του πεζού ή το δικαίωμα στη διακίνηση του φυσικού προσώπου (το οποίο κατά την γνώμη μου είναι πολύ πιο επίκαιρο και σοβαρό -εξ’ ορισμού από την «ελεύθερη διακίνηση ιδεών»- επειδή το πρώτο είναι η βασιτκή προϋπόθεση για το δεύτερο).
Ποιο είναι το βασικό πρόβλημα; Στην ουσία είναι η γενική τάση του Έλληνα οδηγού για άναρχη, παράνομη, παραβατική, καταχρηστική και εντελώς αυθαίρετη χρήση του κάθε είδους μεταφορικού μέσου – αυτοκίνητα, φορτηγά, μηχανές. Άρα το θέμα αφορά τη χρήση (στην οδήγηση) και την στάθμευση του αυτοκινήτου. Εδώ ακριβώς ανάγεται σε ένα θέμα της Πολιτείας – από την Δημοτική Αρχή μέχρι τα αρμόδια υπουργεία.
Ας πάρουμε, για παράδειγμα την πρόσφατη απαγόρευση του καπνίσματος και στη χώρα μας. Στην Ελλάδα (και προφανώς στην υπόλοιπη Ε.Ε. αλλά και στην Τουρκία ακόμα) δόθηκε μια νομοθετική λύση για την προστασία του μη καπνιστή σε κλειστούς χώρους – εφόσον δεν υπήρχε άλλος τρόπος. (Δηλαδή ο καπνιστής από μόνος του, να σέβεται αυτούς που δεν καπνίζουν). Τι ισχύει, λοιπόν με τα πεζοδρόμια; Υπάρχουν ήδη νομοθετικές ρυθμίσεις, εδώ και πάρα πολλά χρόνια που απαγορεύουν τη στάθμευση σε πεζοδρόμια, τα οποία έχουν λόγο ύπαρξης αποκλειστικά και μόνο ως χώρος διακίνησης του πεζού. Όταν αυτό καταργείται στην πράξη, η Πολιτεία (δήμος, νομός, κράτος) έχει την υποχρέωση να παρέμβει και με αμεσότητα και συνέπεια. Πως γίνεται η παρέμβαση; Ο νόμος -και στη χώρα μας- καθορίζει διάφορους τρόπους: κλήση, αφαίρεση αδείας κυκλοφορίας, αφαίρεση του ιδίου του οχήματος και κ.ο.κ.
Υπάρχει και ένα φυσικό προληπτικό μέσο, που είναι η τοποθέτηση εμποδίων, (κολονάκια, κάγκελα και λοιπά) τα οποία αποτρέπουν τη στάθμευση σε πεζοδρόμια. Όταν δεν εφαρμόζονται οι νόμοι και δεν τοποθετούνται εμπόδια και όταν υπάρχει παντελής έλλειψη σχετικής συνείδησης του οδηγού, το αποτέλεσμα είναι αυτό που έχουμε όλοι «συνηθίσει» να βιώνουμε – η απόλυτη βαρβαρότητα να αναγκάζεται πάσης φύσεως πεζός να βγει ανάμεσα σε αυτοκίνητα να προχωρήσει, είτε είναι ανάπηρος, είτε μητέρα με μικρά παιδιά, ή τα ίδια τα μικρά παιδιά, να διαπραγματεύονται τη ζωή τους με το σωστό, έγκαιρο φρενάρισμα του οδηγού, (μια μικρή βόλτα π.χ. επί της οδού Δημητρίου Ράλλη θα είναι αρκετή για να γίνει κατανοητό αυτό που γράφω).
Αυτή η παραφροσύνη, βέβαια, δεν περιορίζεται στην κατάργηση του πεζοδρομίου στον βωμό της ανάγκης στάθμευσης, φτάνει κυρίως στην απίστευτα αυθαίρετη και θανατηφόρα οδήγηση, που ετησίως, όπως έχω ξαναγράψει, προκαλεί σε αναλογία τα περισσότερα τροχαία ατυχήματα στην Ευρώπη, με τεράστια διαφορά από τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. Αυτό μεταφράζεται, ανάλογα με επίσημες στατιστικές, σε 1 στους 5 (!) Έλληνες κάθε χρόνο, να είναι θύμα σοβαρού τροχαίου ατυχήματος, το οποίο, ή θα αφήσει μια σοβαρή αναπηρία για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα τουλάχιστον, ή θα είναι θανατηφόρο. Αλήθεια, αυτό το καλοκαίρι πόσα πάρα πολύ σοβαρά ατυχήματα -και θανατηφόρα- έχουν συμβεί στο 1 χιλιόμετρο της Λεωφ. Κηφισιάς μεταξύ Μαρουσιού και Κηφισιάς;
Ποια θα μπορούσε να ήταν μια λύση; Κατά τη γνώμη μου είναι πάρα πολύ απλή: η αισθητή παρουσία της τροχαίας αστυνόμευσης και (η αυτονόητη) εφαρμογή των νόμων. Πιστεύω ότι έχουμε όλοι συνειδητοποιήσει που οδηγούν η ακραία ανοχή και ασυδοσία, σε κάθε περίπτωση.
Συγκεκριμένα όμως, σε σχέση με τα τροχαία ατυχήματα, πέρα από την οδύνη και την τραγωδία που προκαλούν σε οικογένειες, δημιουργεί μια μεγάλη πληγή στην εθνική οικονομία: σε νοσηλευτικές δαπάνες, σε απώλεια παραγωγικότητας, σε αναπηρικές συντάξεις, και πάρα πολλές άλλες συνέπειες, το συνολικό κόστος των οποίων φτάνει σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο.
Ποιες είπαμε ότι είναι οι λύσεις λοιπόν; Όπως ήδη γράψαμε, δεν χρειάζεται να πρωτοτυπήσουμε για δύο βασικούς λόγους. 1. οι βασικοί νόμοι ήδη υπάρχουν 2. οι ίδιοι νόμοι (ή κάτι αντίστοιχο), εφαρμόζονται σε ολόκληρο τον πολιτισμένο κόσμο.
Για ποιους νόμους συγκεκριμένα μιλάμε; Και πως εφαρμόζονται; Ότι λέει ο Κ.Ο.Κ. περί υπερβολικής ταχύτητας, ζώνες ασφαλείας, οδήγηση και κατανάλωση αλκοόλ, παρκάρισμα σε πεζοδρόμιο, διαβάσεις, ράμπες για αμαξίδια κ.ο.κ. Πως εφαρμόζονται οι νόμοι; Όπως εφαρμόζονται παντού, διαμέσου της Αστυνομίας, συγκεκριμένα της Τροχαίας. Επειδή εργάστηκα αρκετά χρόνια ως σύμβουλος αρκετών υπουργών Δημόσιας Τάξης, (κυρίως τη δεκαετία του ’80), όπου υπάγονταν η Ελληνική Αστυνομία και το Πυροσβεστικό Σώμα, γνωρίζω από την εμπειρία μου ότι η σωστή λειτουργία των δύο σωμάτων αυτών εξαρτάται κυρίως από τη βούληση του γραφείου του ίδιου του υπουργού.