Κάθε κοινωνία, κάθε έθνος, για να έχει, και προπαντός να διατηρεί την όποια πολιτισμική του ταυτότητα πρέπει να βασίζεται και να αντλεί πρότυπα κοινωνικής ζωής από τη δική του πολιτισμική κληρονομιά. Είναι απαραίτητο δηλαδή να πιστεύει σε εκείνα τα μοντέλα που θα τον εμπνέουν, θα τον καλλιεργούν, θα τονώνουν την αισιοδοξία, και εντέλει, την ατομική και εθνική υπερηφάνεια. Έτσι θα μπορεί να εντάσσει και να ταυτίζει τον εαυτό του με υπερηφάνεια (ή όχι) στην ευρύτερη κοινωνική ομάδα που μπορεί να είναι η πόλη στην οποία ζει, το έθνος που ανήκει κ.ο.κ.
Γράφει ο κοινωνιολόγος Γιώργος Σταυράκης
Υπάρχει όμως μια βασική προϋπόθεση. Για να είσαι αισιόδοξος, υπερήφανος, ακόμα και νομοταγής πολίτης, πρέπει να ζεις και να ανήκεις σε έθνη που μπορούν να εμπνέουν αυτά, και άλλα, στοιχεία στον καθένα πολίτη ξεχωριστά. Οι άνθρωποι από τη φύση μας είμαστε κοινωνικά αλλά και μιμητικά όντα, όσο και αν δεν θέλουμε να το παραδεχτούμε. Από επιστημονικές έρευνες που έγιναν για τη συμπεριφορά των μαζών αποκαλύφτηκε ότι η τάση των ανθρώπων είναι να ακολουθούν το κύριο ρεύμα (mainstream), όπως για παράδειγμα ένα πολιτικό κόμμα, τις μόδες, ακόμα και μια συγκεκριμένη μάρκα αυτοκινήτου.
Και όλα αυτά χωρίς προσωπικό κριτήριο για το εάν η επιλογή είναι σωστή π.χ. να ψηφίσουμε ένα πολιτικό κόμμα. Το βλέπουμε άλλωστε αυτό και στην πράξη. Αυτό έρχεται να επαληθεύσει την θεωρία του Eric Fromm ότι όλοι οι άνθρωποι παίρνουν υπόψη τους την συμπεριφορά και τον τρόπο σκέψης για να διαμορφώσουν την δική τους άποψη – θέση, επηρεασμένοι βαθιά, από τη συμπεριφορά των άλλων. Ας πάρουμε για παράδειγμα μια ομάδα οπαδών ενός πολιτικού κόμματος. Οι άνθρωποι αυτοί προσαρμόζουν τις πολιτικές τους αντιλήψεις για το κόμμα χωρίς να μπούνε στον κόπο να αξιολογήσουν την ορθότητα, ή όχι, της ιδεολογίας που εκπέμπει ο αρχηγός. Τους αρκεί «η δύναμη» της ομάδας και η γοητεία του πλήθους. Προσαρμόζουν, με άλλα λόγια, αυτομάτως, τη στάση και θέση τους με εκείνη της πλειοψηφίας.
Το διαφορετικό, το καινοτόμο που δεν το ενστερνίζονται πολλοί, φοβίζει την οπαδοποιημένη αντίληψη.
Με την αθρόα εισαγωγή κακόγουστων ξένων κοινωνικών πρότυπων συμπεριφοράς, ντυσίματος, νυχτερινής ζωής κ.α. δεν είναι καθόλου υπερβολή να μιλάμε για κοινωνικά μοντέλα μασκαράδες.
Λείπει η γνησιότητα, χάνεται η αληθινή φιλία στην προσπάθεια να παρουσιαστούμε κάτι διαφορετικό από ό,τι πραγματικά είμαστε.
– Πιθηκίζουμε χρησιμοποιώντας ξένε λέξεις για να είμαστε «in».
Ακολουθούμε μόδες και βίτσια που κάθε άλλο, παρά ελληνικά είναι. Ψάχνουμε διαρκώς να βρούμε τη σκιά μας. Πριν τη μεγάλη κρίση πολλοί έκαναν επίδειξη πλούτου, πολλοί άλλοι, ξόδευαν δύο και τρεις φορές πάνω από το εισόδημά τους. Και όλα αυτά τίποτα δεν ταυτίζεται και δεν έχει συνέχεια με το παρελθόν και τις πολιτιστικές μας καταβολές. Σήμερα η πολιτιστική εξέλιξη μικρών λαών, δεν διεξάγεται με τη βία, και τα όπλα. Αυτό το έργο το έχουν αναλάβει ύπουλες μεθοδεύσεις, αόρατες δυνάμεις μέσα από την ψυχολογία της μάζας και την παντοδύναμη επιρροή που ασκεί η διαφήμιση τα οποία σιγά-σιγά, μα σταθερά, διαβρώνουν συνειδήσεις και ακυρώνουν ακόμα και τα πιο ανθεκτικά αξιακά συστήματα. Και όπως είναι γνωστό, από την κοινωνική ψυχολογία που τους απομείνουν να μιλάνε για το ωραίο και το αληθινό, αφού δεν θα έχουν κοινωνικά πρότυπα που να εκπέμπουν Ελλάδα.
