Ορκίζομαι να είμαι πιστός στην πατρίδα, να υπακούω στο σύνταγμα και στους νόμους και να εκπληρώνω τίμια και ευσυνείδητα τα καθήκοντά μου… Επειδή πολλά λέγονται αυτές τις μέρες για τον πολιτικό ή θρησκευτικό όρκο περιφερειαρχών και δημάρχων, από τις κείμενες διατάξεις δεν ορίζεται συγκεκριμένο τελετουργικό για την ορκωμοσία των αιρετών, παρά μόνο για το περιεχόμενο του όρκου. Το άρθρο 52 του «Καλλικράτη» προβλέπει μόνο το παραπάνω κείμενο προς ανάγνωση, χωρίς να προσδιορίζει και την παρουσία ιερέα οποιασδήποτε θρησκείας στην τελετή της ορκωμοσίας ή αν αυτό θα αναγνωστεί από τη θρησκευτική ή τη δημοτική αρχή.
Πιστοί στις πεποιθήσεις τους, περί διαχωρισμού Πολιτείας – Εκκλησίας, αρκετοί δήμαρχοι και δημοτικοί σύμβουλοι, προερχόμενοι από τον πολιτικό χώρο της Αριστεράς, κυρίως, διαφώνησαν με τη γνωστή θρησκευτική και εθιμοτυπική διαδικασία της τελετής -που για κάποιους άλλους σηματοδοτεί την άρρηκτη διασύνδεση πατρίδας και θρησκείας- και επέλεξαν να δώσουν «πολιτικό όρκο», όχι ενώπιον «Θεού και ανθρώπων», αλλά στην «τιμή, τη συνείδησή τους και στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων του λαού».
Αλλά και το ίδιο σχέδιο όρκου που προβλέπει ο «Καλλικράτης» διανθίστηκε κατά το δοκούν από αρκετούς αιρετούς και προστέθηκαν οι ιδιαίτερες δηλώσεις τους στα πρακτικά της ορκωμοσίας. Δηλώσεις που περιελάμβαναν από βραχέα αποφθέγματα μέχρι και μακρά πολιτικά μανιφέστα.
Χαρακτηριστική η περίπτωση της Ρένας Δούρου, που και λόγω πολιτικής επικαιρότητας, βρέθηκε στην πρώτη γραμμή. Τη φράση «Όλες οι εξουσίες πηγάζουν από τον λαό και ασκούνται από τον λαό», που συμπεριλαμβάνεται στο ψήφισμα των Κορυσχάδων της κυβέρνησης του βουνού, επέλεξε να προσθέσει στον πολιτικό της όρκο η νέα περιφερειάρχης Αττικής, αναλαμβάνοντας και επίσημα τα ηνία της μεγαλύτερης περιφέρειας της χώρας.
Σε άλλους δήμους, πάλι, όπως συνέβη στον Δήμο Καισαριανής, αλλά και στο ακριτικό νησί της Γαύδου, δεν κλήθηκαν καν ιερείς να τελέσουν το εθιμοτυπικό της ορκωμοσίας. Στον Δήμο Γαύδου, συγκεκριμένα, δημιουργήθηκε μέγα θέμα, με τη νέα δήμαρχο, μάλιστα, να κινδυνεύει ακόμα και με έκπτωση από το αξίωμά της, αν δεν ικανοποιήσει εντός πέντε ημερών το αίτημα τεσσάρων δημοτικών συμβούλων να ορκιστούν με θρησκευτικό όρκο, ενώπιον ιερέα, όπως επιθυμούν και οι οποίοι αποχώρησαν από την τελετή ορκωμοσίας γι’ αυτόν το λόγο.
Είναι τελικά η ορκωμοσία των αιρετών μια καθαρά πολιτική πράξη ή συνδέεται με τα θρησκευτικά πιστεύω του καθενός με τις πεποιθήσεις και τον ασπασμό οποιασδήποτε θρησκείας; Είναι οι δήμαρχοι εκπρόσωποι του λαού ή η εξουσία τους πηγάζει και από ανώτερες δυνάμεις, τις οποίες αρκετοί επικαλούνται να συνδράμουν στο έργο τους;
«Boys pray for me», είχε πει ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ερχόμενος στην Ελλάδα μετά την κατάρρευση της χούντας, δανειζόμενος τη φράση που είχε χρησιμοποιήσει ο Τρούμαν όταν διαδέχθηκε τον Ρούζβελτ στην προεδρία των ΗΠΑ.
«Ζητάω να προσευχηθείτε να τα καταφέρουμε και να τα συνταιριάξουμε», επανέλαβε δήμαρχος στα Βόρεια Προάστια, κατά την τελετή ορκωμοσίας του, στηριζόμενος στη βοήθεια του Θεού και των συνεργατών του.
Όπως και να εκλάβει κανείς το περιεχόμενο του όρκου, πρόκειται για διαδικασία που αποτελεί μια καθαρά συνειδησιακή υπόθεση. Οπότε, δεν μένει κάτι άλλο πιο ουσιαστικό να προσθέσουμε, πέραν και των δικών μας ευχολογίων για μια καλή δημοτική θητεία, ανεξαρτήτως σε ποια θεϊκή ή κοσμική δύναμη πιστεύει ο καθένας.
Γιώργος Κανελλόπουλος
