Την οργάνωση μέσα από έναν «ολοκληρωμένο μηχανισμό πρόληψης» όλων των κρατικών υπηρεσιών για τις περιπτώσεις ακραίων καιρικών φαινομένων (πυρκαγιές, πλημμύρες κ.λπ.) προωθεί με νέο νομοσχέδιο που θα φέρει στη Βουλή προς ψήφιση το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, αναλαμβάνοντας μεγαλύτερες αρμοδιότητες, καθώς θα έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει προληπτικά ή έκτακτα μέτρα σε κεντρικό επίπεδο, χωρίς την ανάγκη άλλων διαδικασιών, ενώ αναλαμβάνει τον συντονισμό των υπηρεσιών στη διάρκεια κρίσεων.
Το νομοσχέδιο, το οποίο έρχεται μόλις 3 χρόνια μετά το προηγούμενο επί υπουργίας Χρήστου Στυλιανίδη, προβλέπει την αναδιάρθρωση των δομών πολιτικής προστασίας της χώρας, θεσμοθετώντας πρότυπα που θα ακολουθούνται για την αντιμετώπιση κινδύνων, αλλά και ειδικές θέσεις – όπως για τον συντονισμό της διάσωσης εγκλωβισμένων – τη δημιουργία εθνικού μητρώου διαθέσιμων μηχανημάτων και την ενίσχυση της χρήσης του 112 για τον συντονισμό των πολιτών και των υπηρεσιών.
Αλλαγές σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης
Το νομοσχέδιο προβλέπει ότι το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας θα έχει, πλέον, τη δυνατότητα, μέσω του 112, να απαγορεύει την κυκλοφορία, να αναστέλλει εκδηλώσεις και την υποχρέωση μετάβασης των εργαζομένων στις δουλειές τους, να ανακαλεί άδειες, να επιτάσσει μηχανήματα, να κλείνει σχολεία κ.ά. για να προστατεύσει το κοινωνικό σύνολο.
Επίσης, ειδικοί φορείς, όπως η ΕΜΥ, το Εθνικό Αστεροσκοπείο, ο ΟΑΣΠ κ.ά. θα υπάγονται πλέον στο υπουργείο και μαζί με άλλους επιστημονικούς φορείς θα συμμετέχουν σε Επιτροπή Εκτίμησης Κινδύνου που θα συσταθεί και θα ασχολείται με την παρακολούθηση επικίνδυνων φυσικών φαινομένων, την εκτίμηση των κινδύνων για τους ανθρώπους και τις υποδομές, την εκτίμηση της διαβάθμισης κατάστασης ετοιμότητας του κρατικού μηχανισμού και τη λήψη προληπτικών μέτρων.
Στο νομοσχέδιο προβλέπονται, εξάλλου, η άμεση απελευθέρωση πόρων για πρόληψη προσωπικού όπου είναι αναγκαίο, παράκαμψη των διαδικασιών και άλλες ευέλικτες διαδικασίες. Ως προς το προσωπικό, οι διευθύνσεις τμημάτων των αρμόδιων υπηρεσιών θα στελεχωθούν υποχρεωτικά με παράγοντες ειδικών προσόντων που θα βρίσκονται σε συνεχή επικοινωνία με το Εθνικό Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων και Διαχείρισης Κρίσεων (ΕΣΚΕΔΙΚ) για κάθε συμβάν πολιτικής προστασίας στην εδαφική τους περιφέρεια.
Κυρώσεις σε «πλημμελείς» Δήμους και Περιφέρειες
Σε επίπεδο Τοπικής και Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης, το Υπουργείο Πολιτικής Προστασίας θα έχει την αρμοδιότητα να ελέγχει αν οι Δήμοι και οι Περιφέρεις θα ολοκληρώνουν τους προβλεπόμενους καθαρισμούς (φρεατίων, χώρων από χόρτα κ.λπ.) και τα αντιπυρικά και αντιπλημμυρικά έργα, με την πρόβλεψη αυστηρών κυρώσεων σε περίπτωση μη συμμόρφωσης.
Μάλιστα, το υπουργείο θα έχει τη δυνατότητα να αναθέτει σε άλλα υπουργεία και υπηρεσίες την υλοποίηση των έργων ή και να τους δίνει τον χαρακτήρα του κατεπείγοντος για την αποφυγή γραφειοκρατικών διαδικασιών.
Αυστηρά πρόστιμα
Παράλληλα, θεσπίζονται αυστηρά πρόστιμα που για όσους προκαλούν πυρκαγιές από αμέλεια, π.χ. για όσους συλλαμβάνονται να εκτελούν θερμές εργασίες (ηλεκτροσυγκολλήσεις, κάψιμο ξερόχορτων κ.ά.) τα πρόστιμα πολλαπλασιάζονται, φτάνοντας έως και τις 50.000 ευρώ σε περιπτώσεις υποτροπής, ενώ πλέον οι ιδιοκτήτες οικοπέδων θα υποχρεούνται να υποβάλλουν δήλωση για τον καθαρισμό τους από ξερόχορτα το καλοκαίρι.
Οι συναρμόδιοι φορείς θα έχουν τη δυνατότητα «έξυπνων» ελέγχων, ενώ για όσους κάνουν παράβαση, ο καθαρισμός θα γίνεται από τις κρατικές ή δημοτικές υπηρεσίες και θα επιβάλλεται ειδικό τέλος (θα είναι ανάλογο του μεγέθους του χώρου), όπως και ποινικές κυρώσεις αν έχει προηγηθεί ψευδής δήλωση.