Συνάντηση δημάρχων και στελεχών των Δήμων της Αττικής στα γραφεία της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Αττικής (ΠΕΔΑ) με θέμα την παρουσίαση του Ολιστικού Σχεδίου Χωριστής Συλλογής (ΟΣΧΣ) για τη διαχείριση αστικών απορριμμάτων, με έμφαση στην ανακύκλωση πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 21 Οκτωβρίου.
Η πρωτοβουλία εντάσσεται στην προσπάθεια της ΠΕΔΑ για ενίσχυση του ρόλου των Δήμων στη βιώσιμη διαχείριση αποβλήτων και τη διαμόρφωση κοινών πολιτικών προτάσεων.
Ο πρόεδρος της ΠΕΔΑ και δήμαρχος Γαλατσίου, Γιώργος Μαρκόπουλος, καλωσόρισε τους Δημάρχους και δήλωσε: «Από την αρχή είχαμε βάλει στόχο να λειτουργήσουν ουσιαστικά οι επιτροπές της ΠΕΔΑ και είμαι ιδιαίτερα περήφανος που αυτό γίνεται πράξη. Μέσα από την εξαιρετική δουλειά της Επιτροπής Περιβάλλοντος, καταφέραμε να αποτυπώσουμε τις πραγματικές ανάγκες των Δήμων της Αττικής. Δεν είμαστε απέναντι σε κανέναν αλλά υπερασπιζόμαστε τα συμφέροντά μας και διεκδικούμε να μπορούμε εμείς να αποφασίζουμε για το μέλλον μας».
Η πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος της ΠΕΔΑ Μαρία Τσιώτα επισήμανε: «Αποφύγαμε συνειδητά κάθε ωραιοποίηση. Καταγράψαμε την πραγματική εικόνα, γιατί πιστεύουμε πως μόνο όταν γνωρίζουμε ακριβώς τι συμβαίνει μπορούμε να σχεδιάσουμε αποτελεσματικά».
Οι βασικοί άξονες
Τη μελέτη παρουσίασε ο μελετητής Θάνος Μπουρτσάλας, ο οποίος ανέλυσε τα βασικά ευρήματα και τη μεθοδολογία. Το ΟΣΧΣ της ΠΕΔΑ βασίζεται σε πλήρη αποτύπωση των υφιστάμενων υποδομών, εξοπλισμού και πρακτικών και στοχεύει στην ενίσχυση των Δήμων για την επίτευξη των εθνικών στόχων ανακύκλωσης.
Κύρια σημεία του Σχεδίου:
- Εκτίμηση ελλείμματος στη χωριστή συλλογή και στα ποσοστά ανακύκλωσης.
- Εντοπισμός ελλείψεων σε εξοπλισμό, υποδομές και λειτουργικά μοντέλα.
- Προτάσεις βελτίωσης σε επίπεδο γειτονιάς για πιο αποτελεσματικά τοπικά συστήματα.
- Αξιοποίηση των πόρων του τέλους ταφής υπέρ των Δήμων.
- Σχεδιασμός με την προσέγγιση από κάτω προς τα πάνω (bottom-up), με βάση τις πραγματικές ανάγκες των ΟΤΑ.
Ενδεικτικά ευρήματα της μελέτης:
- Το ποσοστό ανακύκλωσης στην Αττική παραμένει 9,5%, όταν ο μέσος ευρωπαϊκός όρος είναι 47% και ο εθνικός στόχος για το 2025 55%.
- Οι δαπάνες των Δήμων για διαχείριση αποβλήτων υπερβαίνουν το 35% των προϋπολογισμών, περιορίζοντας τις δυνατότητες επενδύσεων.
- Οι περισσότερες περιοχές παρουσιάζουν χαμηλές επιδόσεις στη συλλογή οργανικών αποβλήτων, αλλά υπάρχουν και παραδείγματα Δήμων με υψηλές επιδόσεις που μπορούν να λειτουργήσουν ως πρότυπα.
Απόψεις, προτάσεις, προβληματισμοί
Κατά τη συζήτηση, αναδείχθηκαν ζητήματα που υπερβαίνουν το επίπεδο ευθύνης των Δήμων και χρειάζονται άμεσες παρεμβάσεις από την Πολιτεία, όπως είναι: η καθυστέρηση έγκρισης του Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων, η οποία δημιουργεί αβεβαιότητα και γραφειοκρατικές καθυστερήσεις, καθώς οι Δήμοι δεν γνωρίζουν στόχους, υποδομές και χρονοδιαγράμματα, η υποστελέχωση στον τομέα της καθαριότητας, η μη απόδοση των ανταποδοτικών πόρων του τέλους ταφής προς τους Δήμους , η οποία στερεί σημαντικά κονδύλια για έργα ανακύκλωσης.
Από τη μελέτη και τις παρεμβάσεις των δημάρχων, προέκυψε ότι η ενδυνάμωση των Δήμων – θεσμικά, χρηματοδοτικά και επιχειρησιακά – αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την επιτάχυνση της μετάβασης στην κυκλική οικονομία. «Χωρίς ισχυρούς Δήμους, η ανακύκλωση θα παραμένει αποσπασματική ενώ με ισχυρούς Δήμους, μπορεί να γίνει συνεκτικό, αποδοτικό και κοινωνικά αποδεκτό σύστημα τοπικής κυκλικής οικονομίας, προς όφελος όλων», τονίστηκε χαρακτηριστικά, ενώ υπογραμμίστηκε ότι «το ΟΣΧΣ της ΠΕΔΑ εκτός από τεχνική μελέτη, αποτελεί και ένα επιχειρησιακό εργαλείο της Αυτοδιοίκησης που ενισχύει τη φωνή των Δήμων και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για αποτελεσματική, βιώσιμη και κοινωνικά δίκαιη διαχείριση των απορριμμάτων».
