Την πιλοτική εικόνα μιας διαφορετικής Αθήνας είχαν τη δυνατότητα να δουν όσοι συμμετείχαν στην σχετική συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου, όπου παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα της Α’ Φάσης του Ερευνητικού Προγράμματος για την οργάνωση του αστικού δημόσιου χώρου στο Μητροπολιτικό Κέντρο των Αθηνών. Το Πρόγραμμα υλοποιεί η Σχολή Αρχιτεκτόνων του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ), για λογαριασμό της Περιφέρειας Αττικής.
Στο πλαίσιο της συνεδρίασης παρουσιάστηκαν πιλοτικά παραδείγματα αστικών αναπλάσεων στην Αττική και συγκεκριμένα στην περιοχή της Λ. Συγγρού, της Ιεράς Οδού και της περιοχής εκατέρωθεν του Σταθμού Λαρίσης, ενώ παράλληλα αναλύθηκαν καλές πρακτικές από αντίστοιχες παρεμβάσεις που έχουν γίνει σε άλλες χώρες του εξωτερικού. Τα παραπάνω παρουσίασαν επιστήμονες – καθηγητές του ΕΜΠ, μεταξύ των οποίων ήταν ο κ. Γ. Πολύζος, κ. Γ. Παρμενίδης, κ. Π. Τουρνικιώτης, κα Αρ. Βοζάνη, κ. Δ. Μέλισσας, κα Νέλλη Μάρδα και κ. Δ. Παπαλεξόπουλος.
Γ. Σγουρός: «Τέλος στα μικρά και ασύνδετα έργα»
Ο περιφερειάρχης Αττικής Γιάννης Σγουρός, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του και αφού ευχαρίστησε τους καθηγητές του ΕΜΠ τόνισε:
«Κεντρικός μας στόχος στην Περιφέρεια Αττικής είναι να κάνουμε την πολύπαθη Αθήνα μας καλύτερη για τους κατοίκους της και ελκυστικότερη για τους επισκέπτες της». Παράλληλα, αναφερόμενος στη σημασία ενός ολοκληρωμένου στρατηγικού σχεδιασμού επεσήμανε: «Καμία δράση δεν είναι αποτελεσματική όταν γίνεται αποσπασματικά και δεν εντάσσεται σε έναν γενικότερο σχεδιασμό, αλλά και κανένας σχεδιασμός δεν είναι ουσιαστικός, εάν μείνει στα χαρτιά. Ο επιτυχημένος συνδυασμός στρατηγικού σχεδιασμού και υλοποίησής του, εξασφαλίζεται με την αξιοποίηση της επιστημονικής γνώσης και αυτό ακριβώς επιδιώκουμε με το πρόγραμμα αυτό.
Η εποχή των ασύνδετων μικρών έργων, που ικανοποιούν μόνον τους κατοίκους της κάθε γειτονιάς, είναι πλέον παρωχημένη ως αντίληψη. Τώρα πια, οι αναπλάσεις θα πρέπει να αντιμετωπίζονται σαν κομμάτια μιας ενιαίας αλυσίδας, κάθε κόμβος της οποίας, ενισχύει τον επόμενο και έχει οφέλη, που διαχέονται και αθροιστικά πολλαπλασιάζονται.
Είναι πάγια θέση μας πως η Περιφέρεια Αττικής, ιδιαίτερα και ως μητροπολιτική Περιφέρεια, πρέπει να έχει τη συνολική επίβλεψη και διαχείριση των χωροταξικών και πολεοδομικών θεμάτων που αφορούν στην περιοχή της. Η ένταξη του ΟΡΣΑ στην Περιφέρειά μας όχι μόνο δεν θα τον αποδυναμώσει, αλλά θα τον καταστήσει το κυρίαρχο όργανο σχεδιασμού της χωροταξικής αναδιάρθρωσης της Αττικής».
Στη συνέχεια τον λόγο πήρε η αντιπεριφερειάρχης Κεντρικού Τομέα Αθηνών Άννα Παπαδημητρίου Τσάτσου, η οποία ανέδειξε το σημαντικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Περιφέρεια Αττικής στην ενεργοποίηση των μητροπολιτών λειτουργιών, όπως άλλωστε αυτές ορίζονται από το Νόμο του Καλλικράτη. Συγκεκριμένα η κα Παπαδημητρίου τόνισε, μεταξύ άλλων:
«Η ενεργοποίηση των μητροπολιτικών λειτουργιών αποτελεί μοναδική ευκαιρία για να ενισχυθεί ο ρόλος της Περιφέρειας Αττικής. Στον τομέα των αστικών αναπλάσεων, εάν ο επόμενος σχεδιασμός προκύψει από επιλεγμένες και επεξεργασμένες ολοκληρωμένες παρεμβάσεις διαδημοτικού χαρακτήρα, θα έχουμε κερδίσει ένα σημαντικό στοίχημα στη διεκδίκηση ενός ενισχυμένου ρόλου ως δεύτερος βαθμός αυτοδιοίκησης.
Οφείλουμε να απεγκλωβιστούμε από τον ρόλο του απλού χρηματοδότη προτάσεων και να γίνουμε ουσιαστικός φορέας υλοποίησης ολοκληρωμένων παρεμβάσεων στην κατεύθυνση της βιώσιμης και περιβαλλοντικής ανάπτυξης».
Ο κ. Γ. Πολύζος από τη μεριά του υποστήριξε πως υπήρξε έως τώρα μία έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού του αστικού χώρου και τόνισε πως η ανάθεση της αρμοδιότητας του ΟΡΣΑ στην Περιφέρεια είναι απολύτως σωστή. Απαιτείται, συνέχισε, ο συντονισμός ιδιωτικών και δημόσιων πόρων για τη χωρική αποκέντρωση. Η δημιουργία πράσινων μεγάλων διαδρομών που θα συνδυαστούν με πολιτιστικές διαδρομές θα συνδράμουν στην αστική ανασυγκρότηση.
Στη συνέχεια το λόγο πήρε ο κ. Παρμενίδης, ο οποίος ανέφερε πως είναι σημαντικό να κατανοήσουμε τί σημαίνει να προχωρούμε σε ολοκληρωμένες στρατηγικές επιλογές, έτσι ώστε να μπορούμε να κάνουμε σωστές και στοχευμένες αστικές παρεμβάσεις, όπως αυτές που πρόκειται να γίνουν στο μητροπολιτικό κέντρο της Αθήνας.
Η κα Βοζάνη τόνισε πως οφείλουμε να αξιοποιήσουμε τα κονδύλια από κάποια ευρωπαϊκά προγράμματα για να αξιοποιήσουμε τα αστικά κενά που υπάρχουν, όπως για παράδειγμα άχτιστα και εγκαταλελειμμένα κτίρια. Η αξιοποίηση των αστικών κενών αποτελεί σημαντικό εργαλείο στις αστικές αναπλάσεις σε όλους τους Δήμους, αρκεί να λυθεί το θεσμικό πλαίσιο.
Ο κ. Τουρνικιώτης παρουσίασε την πιλοτική εφαρμογή της μετατροπής της κλειστής Λεωφόρου Συγγρού σε μία αστική λεωφόρο σε συνδυασμό με τα έργα που θα γίνονται στο κέντρο και στο παραλιακό μέτωπο. Η νέα Λεωφόρος Συγγρού θα αποτελεί την οδό των αυτοκινήτων και των πεζών, μία λειτουργική Λεωφόρο πολιτισμού.
Η κα Μάρδα ανέλυσε την υφιστάμενη κατάσταση και τα προβλήματα της περιοχής, εστιάζοντας κυρίως στις συνθήκες που επικρατούν σήμερα στην Ιερά οδό. Ο κ. Παπαλεξόπουλος τέλος, ανέλυσε στρατηγικές για τα αστικά συστήματα καινοτομίας.
Αντικείμενο του συγκεκριμένου προγράμματος είναι ο προσδιορισμός, η αξιολόγηση και η διαμόρφωση ενός σύνθετου πλέγματος δράσεων που θα συμβάλλουν στη βελτίωση των συνθηκών κατοίκησης του αστικού χώρου σε στρατηγικά επιλεγμένες περιοχές του Πολεοδομικού Συγκροτήματος της Αθήνας και ειδικότερα στο Μητροπολιτικό Κέντρο.
Σκοπός είναι οι προτάσεις αυτές να βοηθήσουν στη διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής, η οποία θα αφορά συνολικές παρεμβάσεις με πολλαπλασιαστικά οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά οφέλη για την Αθήνα.
Μετά την ολοκλήρωση της Ά Φάσης, το πρόγραμμα συνεχίζεται με τη δεύτερη φάση, όπου θα συνταχθούν οι προδιαγραφές για τις κομβικές επεμβάσεις στο μητροπολιτικό κέντρο και κατά την τρίτη και τελευταία φάση θα επεκταθούν αυτές οι προδιαγραφές σε επιλεγμένες διαδρομές και σε άλλες περιοχές της Αττικής.
