Η Παιδεία είναι δείκτης πολιτισμού και η εκπαίδευση είναι αυτή που καθορίζει το πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό πλαίσιο κάθε χώρας μέσα στο παγκοσμιοποιημένο γίγνεσθαι. Προσδιορίζει το περιβάλλον εντός του οποίου οι πολίτες της συνθέτουν, δημιουργούν, οραματίζονται, αναδεικνύοντας τις δεξιότητες τους και καθορίζοντας τις επιδόσεις τού σήμερα. Πρωτίστως, όμως, θέτοντας τον πήχυ για τα επιτεύγματα του αύριο. Όλες οι χώρες κινούνται πλέον σε μια σύγχρονη τροχιά, που θέτει στο επίκεντρο ένα και μόνο στοίχημα: την οικοδόμηση της κοινωνίας της γνώσης, της έρευνας, της τεχνολογίας. Ένα νέο κοινωνικό πλέγμα δράσεων και πρωτοβουλιών, που θα υπηρετούν τη διά βίου μάθηση, την πρόοδο, την πνευματική καλλιέργεια του πολίτη.
Του Άρη Σπηλιωτόπουλου, υπουργού Παιδείας, υποψήφιου βουλευτή της Ν.Δ. στη Β’ Αθήνας
Η πολιτισμική ακτινοβολία κάθε κοινωνίας και η ετοιμότητα της στην αντιμετώπιση των προκλήσεων του μέλλοντος προϋποθέτει τη διαρκή επένδυση σε αυτό που είθισται να αποτελεί σημείο αναφοράς σε όλα τα μεγάλα ζητήματα της νέας εποχής. Σε ό,τι ισοδυναμεί με κόμβο συνάντησης και συνύπαρξης όλων των μεγάλων θεμάτων, που συνδέονται με την ανάπτυξη και την ευημερία κάθε χώρας. Στην ανάγκη αλλά και την υποχρέωση μιας πολιτείας να αναγεννιέται διαρκώς μέσα από την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό όλων των βαθμίδων παραγωγής πνεύματος, πολιτισμού και γνώσης. Στην παρακαταθήκη παιδείας που είναι πλούτος τού σήμερα και η δύναμη του αύριο για κάθε γενιά στο πέρασμα των χρόνων.
Η νέα εποχή μάς καλεί να συγχρονίσουμε την πολιτική μας ατζέντα στις απαιτήσεις, τον ανταγωνισμό και τις ανάγκες που γεννά το διεθνές εκπαιδευτικό σύστημα. Με άλλα λόγια να αφήσουμε πίσω όλα αυτά που μας χωρίζουν και να συνεχίσουμε μπροστά, κρατώντας αυτά που μας ενώνουν. Έχοντας ταυτοχρόνως αφετηρία μια κοινή παραδοχή, που μένει μακριά από εργαλεία του παρελθόντος και απαρχαιωμένες προσεγγίσεις. Ένα νέο πλαίσιο συλλογικής συνεργασίας. Μια ευρύτερη κοινωνική και πολιτική συμφωνία επιτάσσεται από τις ανάγκες των καιρών. Συμφωνία που θα βασίζεται στη συναίνεση και θα έχει ως θεμέλια κοινές παραδοχές και αρχές. Με μοναδικό σημείο αναφοράς τη δυνατή επιθυμία μιας ολόκληρης κοινωνίας, που μας καλεί να μείνουμε μακριά από αγκαλιάσεις του παρελθόντος. Ένα σύνολο πολιτών που περιμένει από την πολιτική και τους πολιτικούς ένα μίνιμουμ κοινού consensus για κάθε σημαντικό ζήτημα που στοιχειοθετείται σε εθνική προτεραιότητα.
Και η παιδεία είναι για όλες τις πολιτικές δυνάμεις του τόπου πρώτη και κύρια εθνική προτεραιότητα. Είναι εθνική υπόθεση, στην οποία δεν χωρούν ψευδεπίγραφες μεταρρυθμίσεις ή μεταρρυθμίσεις που θα μπαίνουν σε εισαγωγικά. Χρειάζονται τομές, που για να τις κάνουμε πράξη, υποχρεούμαστε να αφήσουμε κατά μέρος μονοσήμαντες αλήθειες, παλιές βεβαιότητες, ξεπερασμένα πολιτικά και ιδεολογικά υποδείγματα. Με θάρρος, ρεαλισμό και αποτελεσματικότητα έχουμε, πράγματι, τα περιθώρια να γεφυρώσουμε τις όποιες αντικρουόμενες ιδεολογικές αντιλήψεις και απόψεις. Να ξεπεράσουμε διαχωριστικές γραμμές και αδιέξοδες προκαταλήψεις. Αυτός είναι ο μόνος δρόμος που οδηγεί στις πραγματικές αλλαγές, οι οποίες στο χώρο της Παιδείας θα είναι συνώνυμες με πολύ ξεκάθαρους όρους: την προοδευτική ανασυγκρότηση δυνάμεων, την ενίσχυση, την αναβάθμιση και την υποστήριξη του δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος.
Οι συνθήκες είναι πιο ώριμες από ποτέ για τη χώρα και την κοινωνία μας, αλλά πρωτίστως για όλες τις πολιτικές δυνάμεις του τόπου. Με ειλικρίνεια και πραγματική θέληση για γόνιμη ανταλλαγή απόψεων, να μπορέσουμε να συμφωνήσουμε και να διατυπώσουμε από κοινού, συγκεκριμένα, πειστικές απαντήσεις στα μεγάλα και σημαντικά προβλήματα στο χώρο της παιδείας. Σε ένα διάλογο που έχει ξεκινήσει από μηδενική βάση, χωρίς να παραγράφει όσα σημαντικά έχουν γίνει διαχρονικά από τις κυβερνήσεις του παρελθόντος, αλλά και δίχως να οργανώνεται σε στερεότυπες βάσεις. Σε παρωχημένα πρότυπα, σε δογματικές απόψεις ή ετσι-θελικές αντιλήψεις. Αντιθέτως, κινείται σε ένα άγραφο πλαίσιο, μέσα στο οποίο όλες οι ιδέες, οι προτάσεις, οι σκέψεις μπορούν να αποτελέσουν μια δεξαμενή άντλησης χρήσιμων συμπερασμάτων για το εθνικό εκπαιδευτικό σύστημα της αυριανής Ελλάδας. Μπορούν να συνθέσουν ένα πλαίσιο αρχών, που θα αναμορφώνει το σχολείο και θα επαναπροσδιορίζει το ρόλο του μαθητή μέσα σε αυτό. Σε βάσεις περισσότερο δημιουργικές και άρα πιο αποδοτικές, με κριτήριο την καλλιέργεια του ανθρώπου και όχι τη στείρα απομνημόνευση. Η επιτυχία αυτού του εγχειρήματος θα εξαρτηθεί από το κατά πόσον είμαστε σε θέση να συμφωνήσουμε σε μια παραδοχή για το τι σχολεία θέλουμε. Κι εδώ δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια για διαφωνίες, γιατί όλοι νομίζω ότι συμφωνούμε σε ένα νέο σχολικό πρότυπο, που θα δίνει μεγαλύτερη σημασία στο μαθητή και τον ελεύθερο χρόνο του.
Σε μια νέα αντίληψη της εκπαιδευτικής διαδικασίας στο λύκειο, που θα προσφέρει στους νέους τη δυνατότητα να εκδηλώσουν όλες τις δημιουργικές δεξιότητες τους, θα διεγείρει τα ταλέντα τους, θα τους κινητροδοτεί για να τα αξιοποιήσουν. Το ζητούμενο είναι ένας νέος αποτελεσματικότερος τρόπος εφοδιασμού γνώσεων στους νέους ανθρώπους. Μέσα στο λύκειο με σύμμαχο τη δημιουργική σκέψη. Με ζωντανό και στατικό τρόπο. Κι όπως το λύκειο, έτσι και το πανεπιστήμιο πρέπει να πιάσει ξανά το νήμα της επανασύνδεσης των σπουδών με την αγορά εργασίας. Φαίνεται ήδη ξεκάθαρα ότι στη νέα εποχή ο πλούτος θα είναι συνώνυμος με τη γνώση. Στις επόμενες δεκαετίες κερδισμένοι θα είναι οι λαοί που έγκαιρα θα έχουν προετοιμάσει την αναγκαία ανθρώπινη υποδομή. Για μια Παιδεία που θα πλάθει καλλιεργημένους πολίτες, θα εφοδιάζει τη νέα γενιά για τον ανταγωνισμό τού αύριο, θα προάγει την ανάπτυξη και την ευημερία για ολόκληρη την κοινωνία.
Μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν, όπως δεν υπάρχει ούτε κάποιο μαγικό ραβδί για να αλλάξει όλα τα άσχημα και τα δυσάρεστα του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Χρειάζεται εγρήγορση, συνεννόηση και πάνω απ’ όλα καλή πίστη για σύνθεση όλων των απόψεων, που μπορούν να ακουστούν σε ένα διάλογο χωρίς προαπαιτούμενα. Γύρω από ένα κοινό τραπέζι ειλικρινούς συζήτησης, στο οποίο θα πέσουν όλες οι προτάσεις γι’ αυτό που είναι κοινή επιθυμία όλων: ένα νέο πρότυπο οργάνωσης και λειτουργίας της δευτεροβάθμιας και της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Πιο ευέλικτο και σίγουρα πιο αποτελεσματικό. Η κοινωνία ζητάει να δώσουμε από κοινού λύσεις για τα μεγάλα και σημαντικά προβλήματα. Η Παιδεία ανήκει σίγουρα σε αυτά.
