Την ανησυχία της για την επιδείνωση της δημοσιονομικής κατάστασης των κρατών – μελών εκφράζει στην έκθεσή της για την ποιότητα των δημόσιων οικονομικών η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Επισημαίνει τα αυξανόμενα ελλείμματα και δημόσια χρέη των χωρών της Ένωσης, τις υπέρογκες δαπάνες των κυβερνήσεων προκειμένου να στηρίξουν τον χρηματοπιστωτικό τομέα, τις αυξανόμενες δαπάνες για κοινωνικές παροχές και συντάξεις και την επιβράδυνση των ρυθμών ανάπτυξης.
Γι’ αυτούς τους λόγους, η Επιτροπή θεωρεί ότι είναι απαραίτητη η χάραξη μιας στρατηγικής εξόδου από την κρίση, μέσα από μεταρρυθμίσεις στο συνταξιοδοτικό τομέα, και με συγκεκριμένα μέτρα εξυγίανσης των δημόσιων οικονομικών. Τα μέτρα αυτά θα πρέπει να εφαρμοστούν όταν επανέλθει η οικονομική ανάπτυξη στην Ε.Ε. και αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των καταναλωτών.
Επιπλέον, η Επιτροπή τονίζει στην έκθεσή της ότι τα μέτρα στήριξης της ευρωπαϊκής οικονομίας που έλαβαν συνολικά τα κράτη – μέλη αναλογούν στο 5% του κοινοτικού ΑΕΠ (συμπεριλαμβανομένων των αυτόματων σταθεροποιητών), ήτοι σε 600 δισ. ευρώ. Σε αυτό το ποσό δεν περιλαμβάνονται τα μέτρα που έλαβαν τα κράτη – μέλη για τη στήριξη των τραπεζών.
Σύμφωνα με την έκθεση της Επιτροπής, οι χώρες που έλαβαν τα υψηλότερα, ως ποσοστό του ΑΕΠ, μέτρα στήριξης της οικονομίας τους ήταν η Ισπανία, η Αυστρία, η Φιλανδία, η Μ. Βρετανία, η Γερμανία και η Σουηδία.
Επίσης, το δημοσιονομικό κόστος με το οποίο επιβαρύνθηκαν τα κράτη – μέλη (μέτρα στήριξης, ενέσεις ρευστότητας, δάνεια κ.λπ.), εξαιτίας της οικονομικής κρίσης κυμάνθηκε από 2,75% ως 16,5% του ΑΕΠ. Σε ό,τι αφορά το δημόσιο χρέος στην Ε.Ε., η Επιτροπή τονίζει ότι η οικονομική κρίση είχε αποτέλεσμα τον εκτροχιασμό των δημοσιονομικών ελλειμμάτων σε πολλά κράτη – μέλη και την αύξηση του δημόσιου χρέους τους.
Για την Ελλάδα, η Επιτροπή επαναλαμβάνει ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα το 2008 έφτασε στο 5% του ΑΕΠ, έναντι 1,6% που ήταν ο στόχος της κυβέρνησης, σύμφωνα με το ελληνικό πρόγραμμα σταθερότητας και ανάπτυξης. Η απόκλιση της τάξεως του 3,5% του ΑΕΠ οφείλεται, σύμφωνα με την Επιτροπή, σε μειωμένα έσοδα και αυξημένες δαπάνες. Επισημαίνεται, ακόμη, ότι στο βαθμό που η επίδραση της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης στην ελληνική οικονομία ήταν σχετικά περιορισμένη, η ελληνική κυβέρνηση δεν έλαβε κανένα μέτρο στήριξης της οικονομίας το 2008.
Σε ό,τι αφορά το δημόσιο χρέος, η Επιτροπή τονίζει ότι το 2008 ανήλθε στο 97,75% του ΑΕΠ, λόγω της αύξησης του δημοσιονομικού ελλείμματος και της οικονομικής επιβράδυνσης.
Παρά την επιδείνωση στην εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2008, ο στόχος του ελλείμματος για το 2009 παραμένει αμετάβλητος στο 3,7% του ΑΕΠ, σύμφωνα με το πρόγραμμα σταθερότητας και ανάπτυξης που κατέθεσε η Ελλάδα τον Ιανουάριο του 2009 (περιλαμβάνονται προσωρινά μέτρα ύψους 0,5% του ΑΕΠ). Ωστόσο, η Επιτροπή από την πλευρά της, λαμβάνοντας υπόψη το χειρότερο σενάριο για την οικονομική ανάπτυξη και μια συνετή αξιολόγηση των εσόδων, εκτιμά ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα το 2009 θα φτάσει το 5,1% του ΑΕΠ.
Εξάλλου, για το 2009, η Επιτροπή τονίζει ότι τα κρατικά έσοδα αναμένεται να αυξηθούν κατά 1% του ΑΕΠ, μέσω των πρόσθετων φορολογικών μέτρων που έλαβε η κυβέρνηση. Σε ό,τι αφορά τις κρατικές δαπάνες, η Επιτροπή εκτιμά ότι θα μειωθούν κατά 0,25% του ΑΕΠ, μέσα από μέτρα περιορισμού των δημοσίων δαπανών. Σε αυτά τα μέτρα επισημαίνονται ενδεικτικά η μείωση των δημόσιων συμβάσεων, η μείωση των απολαβών για τους υψηλόμισθους του Δημοσίου, καθώς και το πάγωμα των μισθών του Δημοσίου για το 2009 που ανακοίνωσε η ελληνική κυβέρνηση και η εντατικοποίηση των προσπαθειών για τον περιορισμό των πρωτογενών δαπανών.
Σε ό,τι αφορά το 2010, η Επιτροπή προβλέπει ότι αν η οικονομική πολιτική της Ελλάδας παραμείνει αμετάβλητη (δηλαδή αν ο προϋπολογισμός του 2010 κινηθεί στους βασικούς άξονες του προϋπολογισμού του 2009), το δημοσιονομικό έλλειμμα θα φτάσει το 5,75% του ΑΕΠ. Εκτιμά, επίσης, ότι το δημόσιο χρέος θα φτάσει στο 103,5% του ΑΕΠ, ενώ το 2010 θα ανέλθει στο 108% του ΑΕΠ.
