Ο αριθμός των κλειστών μαγαζιών λιανικού εμπορίου μειώθηκε, τα βόρεια προάστια απορρόφησαν καλύτερα τους κραδασμούς της κρίσης, ωστόσο οι έμποροι ανησυχούν ενόψει των επικείμενων μέτρων.
Ελαφρά πτωτική τάση παρουσιάζει η αναλογία των κλειστών επαγγελματικών στεγών στην αγορά της Αθήνας στα τέλη Μαρτίου 2016, μετά από την κορύφωση που σημείωσε το Σεπτέμβριο του 2013 στο επίπεδο του 32,3%. Αυτό προκύπτει από την εξαμηνιαία έρευνα (Σεπτέμβριος 2015 – Μάρτιος 2016) του ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ για την αποτύπωση της επιχειρηματικής δραστηριότητας στις κεντρικές εμπορικές αγορές, την οποία και παρουσιάζει αποκλειστικά η ΑΜΑΡΥΣΙΑ, με λεπτομερή στοιχεία για τις κυριότερες αγορές των βορείων προαστίων.
Ως γενικό συμπέρασμα, για την περιοχή της Αθήνας, αναφέρεται από την ΕΣΕΕ ότι ύστερα από τη σταθεροποίηση που σημειώνει από το Σεπτέμβριο του 2014, στην τωρινή καταγραφή ο αριθμός των κλειστών επιχειρήσεων παρουσιάζει μια «υπαρκτή» πτωτική τάση. Πλέον τα «λουκέτα» φαίνεται όχι μόνο να σταθεροποιούνται αλλά η τωρινή καταγραφή αφήνει ορισμένα περιθώρια αισιοδοξίας. Για την Αθήνα έχουν οριστεί 4 ζώνες εκ των οποίων η καθεμία έχει διαφορετική «αντοχή» απέναντι στο φαινόμενο των λουκέτων. Έτσι, η εμπορική αγορά της Καλλιθέας εμφανίζει την υψηλότερη αναλογία κλειστών σε σύγκριση με τις υπόλοιπες 6 αγορές της Αττικής που μελετήθηκαν, έχοντας υπερβεί αρκετά το επικίνδυνο όριο του 40%. Δεύτερη υψηλότερη αναλογία κλειστών επαγγελματικών στεγών διαπιστώνεται στην εμπορική αγορά του Περιστερίου. Το γενικό ποσοστό κλειστών παραμένει στο επίπεδο του 30%, ενώ στην Β’ ζώνη του Περιστερίου (Άγιος Ιερόθεος) το φαινόμενο των λουκέτων είναι σημαντικά εντονότερο (37,5%), προσεγγίζοντας το οριακό ποσοστό του 40%.
Αντιθέτως, οι περιοχές των βορείων προαστίων στο σύνολό τους διατηρούν σημαντικά χαμηλότερα ποσοστά κλειστών επιχειρήσεων, στο ύψος του 20%. Ωστόσο, το μικρότερο ποσοστό κλειστών, σημειώνεται στη Γλυφάδα, μια αγορά με μεσοαστική φυσιογνωμία, που εξυπηρετεί σημαντικό τμήμα των καταναλωτών των νοτίων προαστίων. Τέλος, αξιοσημείωτο είναι ότι σε επίπεδο Αττικής, όπου συμπεριλαμβάνεται τόσο η Αθήνα και ο Πειραιάς καθώς επίσης και τα κέντρα 7 σημαντικών εμπορικών Δήμων (Γλυφάδα, Καλλιθέα, Κηφισιά, Μαρούσι, Νέα Ιωνία, Περιστέρι και Χαλάνδρι), τα κλειστά καταστήματα ανέρχονται σε 5.291, που αντιστοιχεί στο 28,63% της συνολικής επιχειρηματικής δραστηριότητας που απογράφεται.
Ο πρόεδρος της Εθνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας Βασίλης Κορκίδης δήλωσε σχετικά: «Η γεωγραφική συρρίκνωση των εμπορικών αγορών, η συγκέντρωση του λιανεμπορίου στο κέντρο και ο περιορισμός των καταστημάτων σε παραδοσιακούς εμπορικούς δρόμους, έχει ως αποτέλεσμα την αποκλιμάκωση και την υπαρκτή πτώση των λουκέτων στα κέντρα των πόλεων, αλλά ταυτόχρονα και τη δημιουργία ‘‘ζωνών ερημοποίησης’’ στις περιφερειακές και συνοικιακές αγορές», δήλωσε, μεταξύ άλλων, για τα αποτελέσματα της έρευνας ο πρόεδρος της Εθνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας Βασίλης Κορκίδης. Ο ίδιος επεσήμανε για το ίδιο θέμα: «Η οικονομία δεν αντέχει την επανάληψη του 2015 αλλά και η αγορά δεν αντέχει νέα φορολογικά μέτρα. Με τα νέα μέτρα ύψους 5,5 δισ. ευρώ δεν μπορεί να υπάρχουν κερδισμένοι, παρά μόνο χαμένοι. Φοβόμαστε, λοιπόν, ότι όλα αυτά τα χρήματα που θα λείψουν από την αγορά, δημιουργούν εκ νέου τον κίνδυνο να δούμε περισσότερα λουκέτα σε ελληνικές επιχειρήσεις. Η ‘‘επιδημία των λουκέτων’’ που κλόνισε το ελληνικό εμπόριο μπορεί να έχει περιοριστεί, αλλά σίγουρα δεν έχει απομακρυνθεί», κατέληξε.
Οι επιχειρήσεις που έκλεισαν στην εμπορική αγορά του Αμαρουσίου κυμάνθηκαν την τελευταία τετραετία μεταξύ 18% – 20% περίπου (Μάρτιος 2013: 20,2% – Μάρτιος 2015: 17,4% και Μάρτιος 2016: 18,1%), με το 2014 να είναι η χειρότερη χρονιά στην τετραετία αναφοράς καθώς τα λουκέτα διαμορφώθηκαν στο 32%. Σε ό,τι αφορά τους εμπορικούς δρόμους της πόλης που διαθέτουν καταστήματα άνω των 50, ο Μάρτιος του 2014 ήταν σίγουρα ο χειρότερος μήνας, σε ετήσια βάση, (Μάρτιος με Μάρτιο) την τελευταία τετραετία. Στη Βασιλίσσης Σοφίας τα λουκέτα φλέρταραν με το 40% (38,8% συγκεκριμένα), με το σκηνικό να ανατρέπεται υπολογίσιμα έναν χρόνο μετά, αφού τον Μάρτιο του 2015, υποχώρησαν στο 16,9%, για να αυξηθούν έναν χρόνο αργότερα κατά 10 περίπου ποσοστιαίες μονάδες (Μάρτιος 2016: 26,6%), ποσοστό που αντιστοιχεί περίπου σε αυτό του Μαρτίου 2013: 25%. Στην οδό Δήμητρος τα λουκέτα βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα και μάλιστα την τελευταία διετία με σταθερά σημαντική καθοδική τάση (Μάρτιος 2013: 13,2% – Μάρτιος 2014: 10,7% – Μάρτιος 2015: 4% και Μάρτιος 2016: 2,6%). Στην οδό Διονύσου κυμάνθηκαν μεταξύ του 16% – 22% με εξαίρεση τον Μάρτιο του 2014 οπότε και εκτοξεύθηκαν στο 30,6%. (Μάρτιος 2013: 22,4% – Μάρτιος 2015: 16,4% και Μάρτιος 2016: 18,3%).
Στην οδό Ερμού για τα έτη 2013 έως 2014 κυμάνθηκαν πέριξ του 10% για να υποχωρήσουν τον Μάρτιο του 2016 στο 7%. Τέλος στην οδό Θησέως τα λουκέτα ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο τον Μάρτιο του 2014: 40,8% (Μάρτιος 2013: 22,8% – Μάρτιος 2015: 18,6% και Μάρτιος 2016: 14,6%. Προκύπτει ότι μέσα σε μία διετία από τον Μάρτιο του 2014 έως τον Μάρτιο 2016 το τοπίο άλλαξε ριζικά στην εμπορική «καρδιά» της πόλης.
Τα κλειστά μαγαζιά στην εμπορική αγορά του κέντρου του Χαλανδρίου διαμορφώθηκαν μεταξύ του 16% με 19% περίπου στην τετραετία Μάρτιος 2013 – Μάρτιος 2016. Στους εμπορικούς δρόμους του κέντρου του Χαλανδρίου το μεγαλύτερο ποσοστό λουκέτων ήταν για τη Λεωφόρο Αγίας Παρασκευής τον Μάρτιο του 2013 (19,7%) και έκτοτε η τάση ήταν πτωτική για την επόμενη διετία (Μάρτιος 2014: 9% – Μάρτιος 2015: 8,9%) για να αυξηθεί κατά μία περίπου ποσοστιαία μονάδα ένα χρόνο αργότερα (Μάρτιος 2016: 10,1%). Ανάλογη σχεδόν, για τα έτη αναφοράς, ήταν και η πορεία της Αγίου Γεωργίου (Μάρτιος 2013: 14,5% – Μάρτιος 2014: 4,4% – Μάρτιος 2015: 4,4% και Μάρτιος 2016: 10,3%), με το ποσοστό, όμως, από πέρυσι έως φέτος να έχει αυξηθεί περισσότερο υπολογίσιμα, έναντι της αντίστοιχης αύξησης που σημειώθηκε για τη Λεωφόρο της Αγίας Παρασκευής. Στην Ανδρέα Παπανδρέου η εικόνα αντίστοιχα είχε ως εξής: Μάρτιος 2013: 21,3% – Μάρτιος 2014: 13,3% – Μάρτιος 2015: 17,5% και Μάρτιος 2016: 17,3%. Στην Κολοκοτρώνη τώρα τα λουκέτα τον Μάρτιο του 2013 διαμορφώθηκαν στο 10,2% και έκτοτε μέχρι σήμερα έχουν σχεδόν διπλασιαστεί: Μάρτιος 2014: 30,4% – Μάρτιος 2015: 30,8% και Μάρτιος 2016: 26,2. Εάν η πτωτική τάση των λουκέτων, όπως αυτή καταγράφηκε τον φετινό Μάρτιο σε σχέση με τον περυσινό συνεχιστεί, είναι κάτι που μένει να αποδειχτεί από τις επόμενες έρευνες πεδίου. Στη Λεωφόρο Πεντέλης στην τετραετία αναφοράς μας (2013 -2016) τα λουκέτα κυμαίνονται μεταξύ 11% – 18% (Μάρτιος 2013: 18,3% – Μάρτιος 2014: 11,3% – Μάρτιος 2015: 17,9% και Μάρτιος 2016: 15,8%).
Τέλος, στις οδούς Πλάτωνος και Χαϊμαντά η εικόνα για το διάστημα 2013 – 2016 και σε ετήσια βάση (Μάρτιος με Μάρτιο) έχει ως εξής: α) Πλάτωνος: Μάρτιος 2013: 12,5% – Μάρτιος 2014: 6% – Μάρτιος 2015: 17,1% για να αυξηθεί σημαντικά έναν χρόνο μετά, τον Μάρτιο 2016 στο 28,7% & β) Χαϊμαντά: Μάρτιος 2013: 13,2% – Μάρτιος 2014: 21,2% – Μάρτιος 2015: 10,9% και Μάρτιος 2016: 17,6%.
Τα κλειστά καταστήματα στην εμπορική αγορά (κέντρο) της Κηφισιάς κινούνται σταθερά την τελευταία τετραετία (μήνας αναφοράς σε ετήσια βάση ο Μάρτιος) περί του 15-20%, εικόνα που λίγο πολύ δεν διαφέρει σημαντική από αυτή που παρατηρείται κατά την τελευταία τετραετία στην εμπορική αγορά του κέντρου του Χαλανδρίου, ενώ προσομοιάζει με την αγορά το κέντρο του Αμαρουσίου για τον Μάρτιο 2013, 2015 και 2016. Εξαίρεση στο Μαρούσι ο Μάρτιος του 2014 οπότε και τα λουκέτα εκτοξεύθηκαν στην εμπορική αγορά του κέντρου στο 31,9%. Χαρακτηριστικό, είναι το γεγονός ότι, όπως μας έχει αναφέρει πρόσφατα αλλά και εντός του τελευταίου έτους, ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Κηφισιάς Ζεράρ Καραβάνης, «η πτώση στους τζίρους της Κηφισιάς σε υψηλό βαθμό σχετίζεται με το ευρύτερο αρνητικό οικονομικό κλίμα στη χώρα αλλά και με τα υψηλά ποσοστά της οικονομικής και πολιτικής αστάθειας που βιώνουν τα νοικοκυριά, σε συνδυασμό με την αβεβαιότητα για την επόμενη μέρα». Χαρακτηριστικό, επίσης, είναι ότι εν μέσω των capital controls πέρυσι το καλοκαίρι, ενώ το σύνολο των μεγάλων αγορών των βορείων προαστίων παρουσίαζε πτωτική πορεία ακόμα και στη κατηγορία των τροφίμων, η αγορά της Κηφισιάς παρουσίασε τον Ιούλιο 2015 αύξηση 20-25%.
Τα λουκέτα στους μεγάλους εμπορικούς δρόμους
Σαν να μην άλλαξε μία ημέρα από πέρυσι μέχρι σήμερα στη Λεωφόρο Κηφισιάς. Ο αριθμός των κλειστών επιχειρήσεων στη Λεωφόρο Κηφισιάς τον Μάρτιο του 2016 (27,5%) ήταν ελαφρά «τσιμπημένος» προς τα πάνω σε σχέση με ένα χρόνο νωρίτερα (Μάρτιος 2015: 26,6%) και αισθητά βελτιωμένος κατά 10 περίπου ποσοστιαίες μονάδες με το υψηλότερο pick up κλειστών καταστημάτων να έχει καταγραφεί τον Μάρτιο του 2014: 37%. Εν τω μεταξύ στους λοιπούς εμπορικούς δρόμους του κέντρου της Κηφισιάς που αριθμούν περισσότερες από 40 επιχειρήσεις, η εικόνα έχει ως εξής: Στην οδό Κασσαβέτη από τον Μάρτιο του 2013 και εφεξής τα λουκέτα ακολουθούσαν το ένα μετά το άλλο (Μάρτιος 2013: 12,8% – Μάρτιος 2014: 13,3% – Μάρτιος 2015: 30,2%). Σταδιακά όμως τον τελευταίο χρόνο η εικόνα βελτιώθηκε σημαντικά, με την πορεία των λουκέτων να ακολουθεί καθοδική τάση, για να διαμορφωθεί τον Μάρτιο του 2016 στο 21,2%. Σαφές είναι λοιπόν με βάση τη γλώσσα των αριθμών ότι η πτωτική πορεία δείχνει να ανακόπτεται. Εάν πρόκειται για προσωρινή τάση ή όχι, απομένει να αποδειχθεί μέσω των μελλοντικών ερευνητικών δεδομένων.
Στην οδό Κολοκτρώνη, αυτό που παρατηρούμε την τελευταία τετραετία είναι ότι τα λουκέτα κυμαίνονται πέριξ του 20% για τα έτη Μάρτιος 2013: 19,3%, Μάρτιος 2015: 21,5% και Μάρτιος 2016: 20,7% με τον Μάρτιο του 2011 να αποτελεί την καλύτερη χρονιά για τον συγκεκριμένο εμπορικό δρόμο καθώς τα λουκέτα περιορίστηκαν στο 11,9%.
Τέλος, η οδός Λεβίδου αποδεικνύεται η πιο ανθεκτική στην οικονομική κρίση καθώς τα λουκέτα βρίσκονται σε αρκετά χαμηλότερα ποσοστά σε σχέση με τις υπόλοιπες οδούς (Μάρτιος 2013: 11,1% – Μάρτιος 2014: 13,3% – Μάρτιος 2015: 7,3% – Μάρτιος 2016: 0,0%). Αυτό το τελευταίο μάλιστα στοιχείο δείχνει ότι τη συγκεκριμένη χρονοστιγμή που ο ερευνητής επισκέφθηκε την οδό Λεβίδου ο αριθμός των λουκέτων σε ετήσια βάση (Μάρτιος 2015/2016) ήταν μηδενικός!
ΡΕΠΟΡΤΑΖ Θωμη Μελιδου