Λίγο πριν από την κατάθεση του προϋπολογισμού για το 2008 κι ενώ η διαδικασία αναχρηματοδότησης των παλαιότερων οφειλών του Δήμου Αμαρουσίου βρίσκεται σε εξέλιξη, δύο ειδήσεις από το χρηματοπιστωτικό μέτωπο καθιστούν δυσχερέστερο το έργο της δημοτικής αρχής. Η πρώτη αφορά στην υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας του Δήμου Αμαρουσίου από τον διεθνή οίκο Moody's και η δεύτερη στην απόσυρση (όπως τουλάχιστον γράφτηκε στον οικονομικό Τύπο) από τη Standard & Poor's της πιστοληπτικής αξιολόγησής του.
Σε μία κρίσιμη περίοδο για τα οικονομικά του Δήμου Αμαρουσίου και εν όψει της κατάθεσης του προϋπολογισμού για τη νέα χρονιά (ο πρώτος με πλήρη ευθύνη της διοίκησης του κ. Γιώργου Πατούλη), τα νέα που έρχονται από το χρηματοπιστωτικό μέτωπο δεν είναι πολύ ευχάριστα. Συγκεκριμένα, δύο από τους τρεις διεθνείς οίκους αξιολόγησης δείχνουν να… κρατούν αποστάσεις από τον Δήμο Αμαρουσίου, ο καθένας για τους δικούς του λόγους.
Ειδικότερα, στις 22 Οκτωβρίου 2007, στη διαδικτυακή πύλη της έγκυρης οικονομικής εφημερίδας «Ναυτεμπορική» δημοσιεύθηκε μία λιτή είδηση, η οποία ανέφερε τα εξής: «Χωρίς πιστοληπτική αξιολόγηση από την Standard & Poor's είναι πλέον ο Δήμος Αμαρουσίου. Σε χθεσινή ανακοίνωσή του ο διεθνής οίκος αξιολόγησης αναφέρει ότι αποσύρει την αξιολόγηση ΒΒΒ (σ.σ.: χαμηλός πιστωτικός κίνδυνος), για τη μακροπρόθεσμη πιστοληπτική ικανότητα του Δήμου Αμαρουσίου και προσθέτει ότι δεν υπάρχει καμία έκδοση ομολόγου από τον Δήμο που να έχει την αξιολόγηση της S&P».
Η είδηση, από μόνη της, μπορεί να βάλει σε σκέψεις, καθώς έρχεται σε μία εποχή που η δημοτική αρχή, με επικεφαλής τον αντιδήμαρχο Οικονομικών Τάσο Γιαννακόπουλο, δίνει μάχη προκειμένου να πετύχει μία συμφέρουσα αναχρηματοδότηση των υποχρεώσεων του Δήμου, ύψους 200 εκατ. ευρώ, αλλά και τη σύναψη νέου δανείου για τη χρηματοδότηση του τεχνικού προγράμματος, ύψους 55 εκατ. ευρώ.
Ωστόσο, τα άσχημα δεν σταματούν εδώ. Ανατρέχοντας σε πρόσφατες δημοσιεύσεις, ανακαλύπτουμε ότι, στις 8 Αυγούστου 2007, η Moody's Investors Service, ο δεύτερος από τους τρεις οίκους αξιολόγησης (ο τρίτος είναι η Fitch Ratings), είχε προχωρήσει σε υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας του Δήμου Αμαρουσίου, στην κατηγορία Baa3, από Baa1. Μάλιστα, όπως προσέθετε ο Οίκος στην ίδια ανακοίνωση, η προοπτική είναι αρνητική. Όμως, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να δούμε τους λόγους που προβάλλει η Moody's για την απόφαση να υποβαθμίσει πιστοληπτικά τον Δήμο μας. Η σχετική ανακοίνωση αναφέρει τα εξής: «Η νέα αυτή αξιολόγηση προέκυψε από στοιχεία για το μέγεθος των οικονομικών προβλημάτων του Δήμου, τα οποία ήρθαν στην επιφάνεια μετά την πρόσφατη εφαρμογή μέτρων αυξημένης οικονομικής διαφάνειας, που υιοθέτησε η νέα δημοτική αρχή. Τα νέα αυτά στοιχεία αναδεικνύουν τη δεινή οικονομική θέση του Δήμου και την ταχεία αύξηση του χρέους του. Το χρέος αυτό προκύπτει από τα φιλόδοξα έργα αστικής αναμόρφωσης και ανάπτυξης ακινήτων, που ξεκίνησαν την περίοδο 2002-2006».
Στη συνέχεια της ανακοίνωσής της, η Moody's καθιστά ακόμη πιο σαφές ότι ο «Δήμος-μοντέλο» που παρέδωσε η διοίκηση του πρώην δημάρχου Παναγιώτη Τζανίκου, μάλλον «έμπαζε» από παντού. Ειδικότερα, ο διεθνής οίκος επισημαίνει ότι, τα τελευταία χρόνια, η ανεπαρκής και ασταθής λειτουργική απόδοση του Δήμου, σε συνδυασμό με ένα επιθετικό πρόγραμμα κεφαλαιουχικών δαπανών, οδήγησε σε μεγάλες ανισορροπίες στους προϋπολογισμούς του. Αποδίδει δε, την προβληματική αυτή απόδοση σε μία σειρά άκρως ανελαστικών και αυξανόμενων λειτουργικών δαπανών, που συνοδεύονταν από περιορισμένη αύξηση των ιδίων εσόδων του Δήμου. Και συμπληρώνοντας την αναφορά στο οικονομικό παρελθόν του Δήμου, η Moody's επισημαίνει: «Οι τάσεις αυτές, μαζί με την αντίστοιχη πίεση στη ρευστότητα, οδήγησαν σε σημαντική συσσώρευση οικονομικών υποχρεώσεων και σε αύξηση του χρέους του Δήμου, λαμβάνοντας υπόψη και τις δημοτικές επιχειρήσεις, οι οποίες οικονομικά δεν είναι αυτάρκεις. Επιπλέον, ορισμένα έργα ανάπτυξης και αξιοποίησης ακινήτων, που ξεκίνησαν πριν από το 2007, δεν είχαν την αναμενόμενη επενδυτική απόδοση και συνεισφορά που είχε προβλεφθεί στην εξυπηρέτηση του χρέους».
Υπερδανεισμένος ο Δήμος
Πώς, όμως, περιγράφει τη σημερινή οικονομική κατάσταση, αλλά και τις μελλοντικές προοπτικές του Δήμου, η Moody's; Όπως αναφέρει στην αξιολόγησή της, οι ενοποιημένες υποχρεώσεις του Δήμου ανέρχονται πλέον στο 220% των πάγιων λειτουργικών εσόδων του, ενώ έχει μπροστά του (2007-2009) την καταβολή αυξημένων ποσών για την αποπληρωμή δανείων. «Καρφώνοντας» δε, την προηγούμενη διοίκηση, ο Οίκος προσθέτει ότι «η κατάσταση αυτή είναι πολύ διαφορετική από τις προβλέψεις για μείωση του χρέους, που είχαν παρουσιάσει στελέχη του Δήμου πριν από τρία χρόνια».
Όσο για τη νέα δημοτική αρχή, η Moody's αναφέρει ότι βρίσκεται σε προσπάθεια αναχρηματοδότησης του χρέους του Δήμου, παρατείνοντας τις λήξεις των δανείων του, ώστε να μειώσει τις ετήσιες υποχρεώσεις εξυπηρέτησης δανεισμού σε ανεκτά επίπεδα. Ωστόσο, ο διεθνής οίκος προειδοποιεί ότι, παρ' όλο που η προσπάθεια αυτή θα μπορούσε να συμβάλει στη χρηματοοικονομική ανάκαμψη του Δήμου, η παράταση της λήξης του δανεισμού θα μειώσει σημαντικά, μακροπρόθεσμα, την ευελιξία του προϋπολογισμού του. Προχωρώντας ένα βήμα παραπέρα, η Moody's αναφέρει ότι με την ανάληψη του νέου δανεισμού, το συνολικό ύψος των δανειακών υποχρεώσεων του Δήμου θα φθάσει περίπου στα 200 εκατ. ευρώ, υπερβαίνοντας το 300% των πάγιων λειτουργικών εσόδων του, ποσοστό πολύ υψηλό με βάση τα διεθνή πρότυπα.
Βέβαια, οι αξιολογητές αφήνουν να διαφανεί ότι υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης της οικονομικής κατάστασης του Δήμου. Συγκεκριμένα αναφέρουν ότι το δανειακό βάρος θα μπορούσε να μετριασθεί, με την πάροδο του χρόνου, εφόσον η δημοτική αρχή καταφέρει να τονώσει τα πάγια έσοδα και να χρησιμοποιήσει μη επαναλαμβανόμενα έσοδα για την πρόωρη εξόφληση του χρέους. Επίσης, στην κατεύθυνση αυτή θα συμβάλει και πιθανή πώληση μέρους των περιουσιακών στοιχείων του Δήμου και με τα έσοδα που θα αποκομίσει να εξοφλήσει το χρέος των 29,2 εκατ. ευρώ (υπόθεση «Άθμονον Α.Ε.»), το οποίο έτσι θα θεωρηθεί ως αυτοεξυπηρετούμενο.
Καταλήγοντας στην αξιολόγησή της η Moody's κάνει λόγο για την ωφέλεια που προκύπτει για την πιστωτική εικόνα του Δήμου από την πλούσια και δυναμική οικονομία της περιοχής (συγκρατημένο ποσοστό ανεργίας, σημαντικά υψηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ, σε σύγκριση με τον εθνικό μέσο όρο). Παράλληλα, εστιάζει στην ταχύτατη αύξηση του πληθυσμού της πόλης, γεγονός που την καθιστά ελκυστική από οικιστικής πλευράς, ενώ ταυτόχρονα την κάνει θελκτική για την ανάπτυξη επιχειρηματικής δραστηριότητας. Όμως, όλα τα παραπάνω, ενώ δημιουργούν προϋποθέσεις για αύξηση των εσόδων του Δήμου, παράλληλα ασκούν εντεινόμενες πιέσεις για δαπάνες, τόσο σε επίπεδο παρεχόμενων δημοτικών υπηρεσιών όσο και δημιουργίας υποδομών.
Η ΑΜΑΡΥΣΙΑ επιχείρησε για το παραπάνω ζήτημα να ζητήσει τις απόψεις αρμόδιων παραγόντων της δημοτικής αρχής και εκπροσώπων συνδυασμών, ώστε οι αναγνώστες της να σχηματίσουν μία πιο ολοκληρωμένη εικόνα για την κατάσταση που επικρατεί στα οικονομικά του Δήμου. Η μη συμμετοχή εκπροσώπου από τον συνδυασμό του κ. Κώστα Ρώτα «Πολίτες για το Μαρούσι» δεν οφείλεται σε επιλογή της εφημερίδας μας.