Τις θεατρικές και καλλιτεχνικές τους αρετές παρουσίασαν οι μικροί φίλοι της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Ηρακλείου, ενώ ταυτόχρονα είχαν την ευκαιρία να ανακαλύψουν τόπους μυστηρίου και να μιλήσουν για τους φόβους και τις φοβίες τους, στο εργαστήριο με τίτλο «Τόποι εγκλήματος», το οποίο έκλεισε δυναμικά τον κύκλο του αφιερώματος στην αστυνομική λογοτεχνία, στο πλαίσιο της Καλοκαιρινής εκστρατείας ανάγνωσης και δημιουργικότητας 2018 “Αγαπημένα Δεδομένα: Παρατηρώ και μετρώ τον κόσμο”, της Εθνικής Βιβλιοθήκης.
Υπό την καθοδήγηση της εθελόντριας Παρασκευής Θεοδωρακοπούλου, ο εισηγητής, συγγραφέας και νομικός, Γιώργος Σπυράκης, κατηύθυναν άψογα τα παιδιά και τους χάρισαν μια όμορφη δράση που τα άφησε γεμάτα χαμόγελα να ζητούν την επανάληψή της.
Τα παιδιά ήρθαν προετοιμασμένα να παίξουν ένα θεατρικό σκετς, γραμμένο από την κ. Θεοδωρακοπούλου υπό την επιμέλεια και διόρθωση του κειμένου από τον κ. Σπυράκη με τους ρόλους μοιρασμένους από το προηγούμενο εργαστήριο.
Η παράσταση «Η κυρά-Βιβλιοθήκη σε δράση» ξεκίνησε με τους μικρούς ηθοποιούς να παίζουν πάντα με τις σωστές οδηγίες του συντονιστή. Η υπόθεση αφορούσε την απαγωγή ενός παιδιού και την επικοινωνία που είχε ο απαγωγέας με την οικογένειά του. Πόσο θαρραλέο ήταν το παιδί; Πόσο παρατηρητικό ήταν; Φοβήθηκε; Πήραν τα παιδιά το ανάλογο ύφος και προσπάθησαν να μεταδώσουν στο «κοινό», τους ρόλους τους.
Οι μικροί ερασιτέχνες ηθοποιοί ζούσαν την κάθε στιγμή του έργου. Ήταν πολύ πιστευτοί και κατόρθωσαν να καθηλώσουν όλη την ομάδα. Η ΑΜΑΡΥΣΙΑ βρέθηκε ανάμεσά τους και, μάλιστα, μας πρότειναν να αντικαταστήσουμε ένα παιδί που απουσίαζε στον ρόλο του αστυνομικού. Η εμπειρία ήταν ευχάριστη και διδακτική, αφού η συνεργασία με τα παιδιά είναι πάντα υπέροχη.
Τελικά, το παιδί που στη διάρκεια της παράστασης έκανε… πλάκα με τον ατζαμή απαγωγέα, κατόρθωσε να ελευθερωθεί και να καλέσει την αστυνομία μόνο του, ξεπερνώντας τους φόβους του. Κάτι που όλοι οι άνθρωποι αντιμετωπίζουμε κάθε μέρα. Φόβους και φοβίες. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει τίποτα. Είναι όλα μέσα στο μυαλό μας.
Στη συνέχεια η κ. Θεοδωρακοπούλου διάβασε μια ιστορία. Το τέλος της όμως όχι, αφού ζήτησε από τα παιδιά να γράψουν ή να το ζωγραφίσουν. «Τέρατα» εμφανίστηκαν πάνω στο χαρτί. Πλάσματα που δεν υπάρχουν. Κάθε παιδί ζωγράφισε αυτό που φανταζόταν και περιέγραψε και τους φόβους του και πήρε βέβαια τη σχετική απάντηση από τους συντονιστές.
Στο τέλος ο κ. Σπυράκης ζήτησε από τους μικρούς μας φίλους, να φωνάξουν όλοι μαζί πολύ δυνατά, κάνοντας «τη μεγαλύτερη φαντασία του κόσμου», αλλά μόνο για ένα λεπτό, κατά παράβαση των κανονισμών της Βιβλιοθήκης, για να γιορτάσουν την ολοκλήρωση της ενότητας. Τα παιδιά, όπως ήταν αναμενόμενο, ανταποκρίθηκαν με μεγάλη ευχαρίστηση και αποχώρησαν ενθουσιασμένα, ζητώντας την επανάληψη του εργαστηρίου, αφού πρώτα δανείστηκαν βιβλία σχετικά με το εν λόγω θέμα.
Γιώργος Σπυράκης: «Ένας καινούριος κόσμος»
Με ένα μεγάλο χαμόγελο ζωγραφισμένο στο πρόσωπό του, ο κ. Σπυράκης, ο οποίος για τρίτη και τελευταία φορά για φέτος, ήταν ο εισηγητής στο αφιέρωμα στην αστυνομική λογοτεχνία, μίλησε στην ΑΜΑΡΥΣΙΑ για τον συνολικό απολογισμό που, όπως ήταν λογικό, γέμισε τους μεγάλους με πολλά όμορφα συναισθήματα.
«Ήταν η τελευταία μέρα συναντήσεων με τους μικρούς μου φίλους. Μιλήσαμε για φόνους, φοβίες, φανταστικά τέρατα. Πάλι μας ταξίδεψαν με την φαντασία τους πολύ μακριά. Αρχικά, δουλέψαμε το θεατρικό που είχε ετοιμάσει η κ. Παρασκευή. Είχαν όλοι ετοιμάσει τους ρόλους τους και ήταν απίστευτοι ηθοποιοί. Το έργο είχε φτιαχτεί με χιούμορ, είχε γέλιο, αγωνία, ενώ είχαμε και νέες εισόδους στην παρέα που δεν είχαν παρακολουθήσει τις προηγούμενες φορές και τους βοήθησε να προσαρμοστούν.
Μετά πήγαμε στην φαντασία. Ο φόβος και η φοβία ήταν το ερέθισμα. Ρωτήσαμε τι φοβούνται, τι νομίζουν ότι φοβούνται. Ξεκίνησαν όλοι να λένε ότι φοβούνται το σκοτάδι, τους κλειστούς χώρους. Ζωγραφίσαμε τα φανταστικά τέρατα που βλέπουμε το βράδυ πίσω από το τζάμι μας, εκεί που τα σεντόνια μοιάζουν με ανθρώπους, εκεί που μπορεί να είναι τα γαμψά νύχια πάνω στο τζάμι, αλλά τελικά μπορεί να είναι τα κλαδιά από το δέντρο.
Μαζέψαμε πάρα πολλούς ήρωες. Όταν τους δείχναμε στα παιδιά, ο καθένας έφτιαχνε τον δικό του ήρωα σε σχέση και με τον ήρωα που έχει φτιάξει ο άλλος. Έτσι λειτουργούν και τα βιβλία. Είναι η δική μας φαντασία που μπαίνει στα κείμενα και γίνεται αυτό που θέλουμε, το κείμενο επενεργεί στον αναγνώστη μόνο. Έχουμε ξαναπεί ότι τα κείμενα ανήκουν στους αναγνώστες και μόνο. Δεν μπορούμε να υπονομεύσουμε την φαντασία τους όσο κι αν θέλουμε. Την δική μας αποτυπώνουμε. Αυτό που έκαναν και τα παιδιά. Την αποτύπωσαν με σκίτσα και μετά το κάθε σκίτσο επενεργούσε σαν κείμενο σαν μορφή στην περιγραφικότητα του κάθε παιδιού».
Έδωσε μάλιστα και ένα ιδιαίτερο παράδειγμα της φαντασίας των παιδιών. «Είχε πολύ ενδιαφέρον η μικρή Άννα, αυτό το χαμογελαστό ζουζούνι που στην αρχή είπε ότι στη ζωγραφιά της βγαίνει ένας άνθρωπος με μεγάλα χέρια Μετά το ζωγράφισε και είπε ότι αυτό το πλάσμα είναι ένας γορίλας και στη συνέχεια ότι είχε μεγάλα αυτιά και σκουλαρίκια. Προχώρησε την φαντασία της για να καταλήξει ότι έφτιαξε μια καινούρια φυλή γορίλα από μόνη της που την ονόμασε “Σκουλαρικογορίλες”!».
Κάνοντας τον απολογισμό της δράσης, αλλά και την αποτίμηση της συζήτησης για τους φόβους και τις φοβίες του καθενός, ο κ. Σπυράκης, μίλησε για το πόσο μπορεί να μας ταξιδέψει η φαντασία των παιδιών, αλλά και το πώς ίσως θα έπρεπε όλοι μας να στεκόμαστε απέναντί τους.
«Ήταν μια πολύ ενδιαφέρουσα δράση. Τα παιδιά μαθαίνουν το ένα το άλλο, δείχνουν τις αρχές τους, δείχνουν κοινά σημεία ενδιαφέροντος, παρ’ όλο που η διαφορετικότητα είναι πάρα πολύ σημαντική και σε μας τους μεγάλους, αλλά και στα παιδιά. Και ακούνε. Αυτό είναι το σημαντικό. Αφού συζητήσαμε τόσες φορές για τις φοβίες και τα μικρά αυτά συμβάντα, στο τέλος είπαν ότι όλα είναι μέσα στο μυαλό μας. Κάποιος είπε ότι φοβάται τα σεντόνια που μοιάζουν με ανθρώπους, αλλά κατάλαβε ότι δεν είναι άνθρωποι και δεν κάνουν κακό. Αν τα παιδιά είχαν χρόνο και διάθεση να κάτσουν να γράψουν, θα είχαν λυτρωθεί μέσα από τα κείμενά τους, όπως έκαναν με τις ζωγραφιές τους που εν τέλει γελούσαν. Αυτός είναι ο στόχος.
Έχω μια φράση του Καζαντζάκη που λέει «Κοίταξε τον φόβο κατάματα και ο φόβος θα φοβηθεί και θα φύγει». Αν εμείς φοβόμαστε, τα παιδιά πώς θα αντιδράσουν; Αν τα παιδιά φοβούνται εμάς, πώς θα αντιδράσουν; Αν τα παιδιά φοβούνται τη φαντασία τους, αν εμείς φοβόμαστε την φαντασία που έχουν τα παιδιά που δεν την ξέρουμε, πώς αντιδρούμε; Όλο αυτό βγάλτο στην επιφάνεια, ξεμπρόστιασέ το, γίνε παρατηρητής του εαυτού σου, συνειδητοποίησε ότι έχεις απέναντί σου παιδιά, άκου τα. Όσες φορές τα ακούγαμε και δίναμε έμφαση, είχαν λόγο να πάνε παρακάτω. Αν το απαξίωνες, δεν είχαν λόγο. Αυτή είναι η λογική. Αν σε αυτό υπάρχει μορφή επιτυχίας είναι ότι το εκτονώνουν. Επίσης, είναι πάρα πολύ σημαντικό ότι τα παιδιά δεν ξεχνούν. Μας θύμιζαν πράγματα από τις προηγούμενες συναντήσεις. Εμείς τα περνάμε λίγο στο αυτονόητο. Γι’ αυτά, όμως, είναι σημαντικοί κόσμοι».
Όσον αφορά την δική του συμμετοχή και το κατά πόσο στο τέλος νιώθει ότι έγινε καλύτερος άνθρωπος; Το χαμόγελο, με το οποίο απαντά, είναι η μεγαλύτερη απόδειξη.
«Είναι μια δράση που επαναπροσδιορίζεις πάρα πολλά πράγματα. Συμπερασματικά, είναι μαγεία. Είναι ένας καινούριος κόσμος. Ένας λόγος να γράψεις ένα βιβλίο. Να βάλεις κάτω όλα τα στοιχεία και να γράψεις για «Ήρωες από μικρούς ήρωες». Πλάσματα από μικρούς ήρωες. Σου ανοίγουν καινούριους, ωραίους δρόμους. Συγχαρητήρια σε όλους τους ανθρώπους της βιβλιοθήκης και τις δράσεις. Εμείς υπάρχουμε εθελοντικά και αυτό είναι δεδομένο. Όσο μπορούμε θα βοηθάμε και ό,τι ξέρουμε θα το δίνουμε, θα μαθαίνουμε και θα μας πηγαίνει παρακάτω. Μακάρι να υπάρχουν και άλλες τέτοιες δράσεις. Είναι σημαντικό. Τα παιδιά έρχονται και ρωτούν για την επόμενη δράση. Τα συνδυάζουν. Πολλά παιδιά ήρθαν τυχαία, τους άρεσε, έμειναν και συνέχισαν να έρχονται. Μέσα από κείμενα, βιβλία, σκίτσα, να βρουν τα δικά τους μονοπάτια. Δεν ξέρει κανείς ποτέ. Κάποια στιγμή μπορεί να γράφουν. Κι εμείς θα προσπαθούμε να διαβάσουμε!»
Βιβλία για τις διακοπές
Ικανοποιημένη από την επιτυχία του εργαστηρίου δήλωσε στην ΑΜΑΡΥΣΙΑ η προϊσταμένη της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Ηρακλείου, Φρόσω Παυλίδου, η οποία ευχαρίστησε τους εθελοντές και προσκάλεσε τα παιδιά να παρακολουθήσουν τα υπόλοιπα εργαστήρια, που συνεχίζονται και όλο τον Ιούλιο.
«Ήταν η ολοκλήρωση του αφιερώματος στην αστυνομική λογοτεχνία. Πιστεύω ότι πήγε πάρα πολύ καλά. Οι συντονιστές ήταν πολύ αξιόλογοι, ενημερωμένοι και αγαπητοί στα παιδιά. Θα χαιρόμασταν αν του έχουμε συνεργάτες και για την επόμενη καλοκαιρινή εκστρατεία. Τα παιδιά ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα για την δημιουργία του θεατρικού Ενθουσιάστηκαν, ζωγράφισαν, πήραν χαρά, διασκέδασαν. Πιστεύω ότι ήταν πάρα πολύ ευχαριστημένα. Μάλιστα, δήλωσαν ότι θα ήθελαν ξανά ένα ανάλογο πρόγραμμα. Πιστεύω ότι βοηθήσαμε κι εμείς βάλαμε το λιθαράκι μας να γίνει πράξη όλο αυτό το πρόγραμμα, το οποίο συνεχίζεται μέχρι τις 27 του μηνός. Τα παιδιά συμμετέχουν σχεδόν σε όλα τα εργαστήρια. Αυτό σημαίνει ότι η Εθνική Βιβλιοθήκη έχει πετύχει τον σκοπό της κι εμείς ως συνεργάτες στην 2η χρονιά που το κάνουμε και δεν έχουμε τόσο μεγάλη εμπειρία σε σχέση με άλλες βιβλιοθήκες. Αλλά το πήραμε πάρα πολύ δυνατά. Μας το είπαν κιόλας όταν ήρθαν. Τους άρεσε πολύ η συνεργασία που έχουμε μεταξύ μας».
Σε ό,τι έχει να κάνει με το θέμα της τελευταίας συζήτησης, η κ. Παυλίδου αναφέρθηκε και στις φοβίες που πολλές φορές ακολουθούν και τους μεγάλους.
«Όχι μόνο τα παιδιά, αλλά κι εμείς αναπολήσαμε φοβίες που είχαμε στο παρελθόν ως παιδιά και βλέπουμε ότι κάποιες συνεχίζονται μέχρι τώρα. Αναπλάθονται! Ίσως πρέπει στα παιδιά αυτοί οι φόβοι να βοηθηθούν. Τώρα τα είδαμε ως παιχνίδι, όμως, ίσως κάποια να χρειάζονται και περαιτέρω βοήθεια από ειδικούς, αλλά μπορεί να είναι και μια απλή ιστόρηση. Όχι μόνο είπαν τους φόβους τους, αλλά τους κατέγραψαν και τους ανέλυσαν. Μάλιστα, ήρθαν καινούρια παιδιά που δεν είχαν γραφτεί. Είναι σημαντικό ότι όχι μόνο παρακολουθούσαν, αλλά εντάχθηκαν αμέσως και συμμετείχαν. Πιστεύω ότι όλοι έμειναν ευχαριστημένοι και τα παιδιά και οι γονείς».
Παράλληλα, απευθύνει πρόσκληση στα παιδιά να προμηθευτούν βιβλία για τις διακοπές τους, επισημαίνοντας πως αυτή είναι η καλύτερη συντροφιά για όλους.
«Προσπαθούμε εκτός από τα εργαστήρια να συγκεντρώσουμε παιδιά και να παραμείνουν στην βιβλιοθήκη. Κάποια έρχονται σχεδόν καθημερινά και παίρνουν άλλα, τόσα που αναρωτιόμαστε αν προλαβαίνουν να τα διαβάζουν! Άλλες φορές ίσως να μην διάβαζαν τόσο γρήγορα. Τα εργαστήρια ήταν ένα κίνητρο. Για τις διακοπές έχουμε πει ότι μπορούν να επιλέξουν μέχρι πέντε βιβλία και να τα φέρουν όταν επιστρέψουν. Είναι δυνατότητα εκτός του κανονισμού λειτουργίας για να τα ενθαρρύνουμε να διαβάσουν. Είναι δυνατόν ένα παιδί να μην έχει στις διακοπές του βιβλία; Είναι πολύ σημαντικό». αναφέρει.