Ενδιαφέρουσες και ποικίλες ομιλίες προτείνει το «Ελεύθερο Πανεπιστήμιο» του Δήμου Κηφισιάς, οι οποίες βρίσκονται ανά πάσα στιγμή στη διάθεση των ενδιαφερομένων, μέσα από τη σελίδα του στο YouTube.
«Η αρχαία Ελληνιστική πόλη Ζεύγμα»
Η αρχαιολόγος Λένα Μανούσου, στο πλαίσιο του κύκλου μαθημάτων «Αρχαιολογικές Διαδρομές», παρουσιάζει το θέμα: «Η αρχαία Ελληνιστική πόλη Ζεύγμα, ένα «υφαντό» ψηφιδωτών στα νερά του Ευφράτη».
Λίγα λόγια για το θέμα από την ίδια:
«…ταξιδεύοντας νοερά στο μακρινό Ζεύγμα, στου βαθύπλατου Ευφράτη τα νερά, θα γνωρίσουμε την τέχνη της εικόνας στην Ελληνιστική Ρωμαϊκή εποχή, μέσα από τα μεγάλα ανήσυχα μάτια μιας «τσιγγάνας», που αιώνες τώρα ταξιδεύει ελεύθερη ανάμεσα σε λαούς, φύλα και πολιτισμούς ντυμένη με τα χρώματα και τα αρώματα μιας ξεχασμένης, αλλά όχι λησμονημένης πόλης. Ζεύγμα μια πόλη γέφυρα που ενσαρκώνει τον ευτυχισμένο γάμο της Δύσης με την Ανατολή, θρέφει με την τέχνη της την Ανατολή, δοξάζει χωρίς φόβο τον έρωτα και την ελευθερία της ομορφιάς, κάνει τον άνθρωπο κέντρο των πραγμάτων και την Ελληνίδα γλώσσα δρόμο κοινό της σκέψης, της επαφής και της ανταλλαγής. Ταξιδεύει με τα ψηφιδωτά της μέσα στο χρόνο και το μύθο, διατηρεί τις μυρωδιές στις εικόνες της συμβολικής μνήμης την ώρα που γλιστρά γλυκά στα περιθώρια της ανάμνησης. Άλλωστε, όταν η νοσταλγία γίνεται απελπιστική, επιστρέφει στις ρίζες της επαναπροσδιορίζοντας μνήμες. Εκεί στο μακρινό σύνορο μιας αυτοκρατορίας που τη στέριωσε το οικουμενικό όραμα του Αλέξανδρου και των διαδόχων του, μια ολόκληρη πόλη αφήνεται στη ρευστότητα του πόθου του ιδρυτού της να φέρει τον Ελληνικό παλμό και χτύπο στις παρευφράτιες περιοχές, μέρη αθέατα μέχρι τότε .
Ας ξετυλίξουμε, λοιπόν, μαζί, την ανέμη της μνήμης για να πλέξουμε ετούτο το «πέτρινο υφαντό» των μωσαϊκών της Σελεύκειας της επί του Ζεύγματος, μέσα από τις εικόνες που μας χάρισε η σκαπάνη».
«Μαντώ Μαυρογένους»
Η καθηγήτρια Ιστορίας γαλλικού πολιτισμού του Πανεπιστημίου Αθηνών, Μαρία Μενεγάκη, παρουσιάζει μία από τις σημαντικές μορφές της Επανάστασης του 1821: «Η Μαντώ Μαυρογένους και ο διμέτωπος αγώνας της».
Η ίδια αναφέρει για το θέμα:
«Η Μαντώ Μαυρογένους (Τεργέστη 1797 – Πάρος 1840) αναγνωρίζεται σήμερα ως μία από τις σημαντικές μορφές της Επανάστασης του 1821. Η αναγνώριση όμως αυτή ήλθε πολύ καθυστερημένα σε σχέση με άλλους ήρωες αλλά και ηρωίδες της Ελληνικής Επανάστασης. Για ποιο λόγο αγνοήθηκε η Μαντώ Μαυρογένους από την ελληνική ιστοριογραφία καθ’ όλο σχεδόν τον δέκατο ένατο αιώνα, και ποια η συμβολή των φιλελλήνων και των Γάλλων ιστορικών στην δίκαιη εκτίμηση της πολύπλευρης προσφοράς της και στην αποκατάστασή της στη συλλογική μνήμη των Ελλήνων; Αυτό ακριβώς το φαινόμενο επιχειρεί να αναδιφήσει η παρούσα Ομιλία»
«Το σπήλαιο Λεοντάρι Υμηττού»
Τέλος, από τον κύκλο μαθημάτων «Πολιτισμός, Αρχαιολογία, Τέχνη & Σύγχρονη Έρευνα», η ομότιμη καθηγήτρια Προϊστορ./Περιβαλλοντ. Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ, Λίλιαν Καραλή, παρουσιάζει το θέμα: «Το σπήλαιο Λεοντάρι Υμηττού και η σπηλαιοκατοίκηση στην Αττική κατά την Αρχαιότητα».
Η κ. Καραλή αναφέρει μιλώντας για το θέμα:
«Η αρχαιολογική επιστήμη, από τα μέσα του 20ού αιώνα και ιδιαίτερα μετά από την σημαντική ανακάλυψη της δυνατότητας απόλυτης χρονολόγησης παρελθοντικών καταλοίπων, στράφηκε στην όσο το δυνατόν στενότερη διεπιστημονική συνεργασία με μεγάλο αριθμό διαφορετικών επιστημονικών πεδίων και κλάδων.
Ένας από αυτούς είναι η μελέτη των σπηλαίων, η σπηλαιολογία, την οποία προσεγγίζει από διεπιστημονικής ανθρωποκεντρικής άποψης η σπηλαιοαρχαιολογία.
Στην Ελλάδα υπάρχουν πολλά σπήλαια, τα περισσότερα με εντυπωσιακή εσωτερική διαμόρφωση από σταλακτίτες, σταλαγμίτες, εσωτερικές λίμνες κλπ. Από τους προϊστορικούς χρόνους αυτά υπήρξαν τόποι προσωρινής, ημιμόνιμης και κάποτε μόνιμης κατοίκησης.
Στην Αττική ανάμεσα στα σπήλαια, όπου έχουν εντοπισθεί κατάλοιπα κατοίκησης είναι και το Σπήλαιο Λεοντάρι Υμηττού, όπου έγιναν ανασκαφές του Πανεπιστημίου Αθηνών σε συνεργασία με την Εφορεία Σπηλαιολογίας Ν. Ελλάδος υπό την διεύθυνση της καθ. Λ. Καραλή. Ο χώρος κατοικήθηκε από βοσκούς κατά μικρής χρονικής διάρκειας περιόδους από την νεολιθική περίοδο (+/- 4000 π.Χ.), την Εποχή του Χαλκού, την Γεωμετρική, Αρχαϊκή, Κλασσική …. μέχρι σήμερα. Το σπήλαιο χρησίμευσε επίσης ως ιερό από τα τέλη του 5ου αιώνα π.Χ. Ορισμένα ανδρικά ειδώλια και πολλά γυναικεία είναι ενδεικτικά της λατρείας διαφορετικών θεοτήτων και ταυτίζουν το σπήλαιο ως ιερό του Πανός και των Νυμφών.
Ένας σημαντικός αριθμός ευρημάτων, λίθινα, μεταλλικά αντικείμενα, νομίσματα, κεραμικά και πήλινα ειδώλια έδωσαν αξιόπιστα στοιχεία σχετικά με τις λατρείες και τις σχετικές τελετουργικές πρακτικές. Ελπίζουμε σύντομα να δημοσιευθεί το πολύ ενδιαφέρον υλικό της ανασκαφής».
Διαβάστε: Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών Τσιχριτζή: “Dream of…“ ή αλλιώς «Ονειρευτείτε ελεύθερα»
