Συνεχίζοντας τον εμπλουτισμό της ψηφιακής του βιβλιοθήκης, το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο Δήμου Κηφισιάς, παρουσιάζει τρεις ακόμα εξαιρετικά ενδιαφέρουσες ομιλίες, βασισμένες πάνω σε τρία διαφορετικά θέματα.
Στην ιερή Δωδώνη
Η αρχαιολόγος Λένα Μανούσου παρουσιάζει το θέμα «Δωδώνη: Η Αρχαία Γη των Σελλών», στο πλαίσιο του Κύκλου Μαθημάτων «Αρχαιολογικές Διαδρομές».
Η ίδια σημειώνει για το θέμα:
«Δωδώνη, η πολύπηγος, η βαθύκοιλη, η σεβάσμια γηραιά κοιτίδα των Ελλήνων.
Σε τούτον τον τόπο, το σκοτεινό, τον άγριο, το δυσχείμερο, οι θεοί ανασαίνουν και ζουν, άγρυπνοι φρουροί των ιερών, μιλούν με την ένθεη Φύση κι αποκαλύπτουν την ύπαρξή τους μέσα απ’ τις «Ανάσες» των δέντρων και τους ήχους της σιωπής, μιας ιερής σιωπής, λαλέουσας, στου Χρόνου Καιρού το κύλισμα…
… σε ετούτη την ιερή αρχέγονη γη, άνθρωποι και θεοί βαθιά συντροφευμένοι από του ιερού ήχου (των νερών, των πουλιών, των φυλλωμάτων, των χάλκινων τριπόδων) τη δύναμη, της Μάνας Γαίας Φύσης τα πρώτα μαντεύματα άκουσαν κι έστησαν μέγα χάλκινο τρίποδα μαντικό στου βουνού το κοίλωμα, στη ρίζα της γηραιάς δρυός, υμνώντας του πρώτου θεού – Διός – το θέλημα και το «μίλημα».
Στη Δωδώνη η «ανάγνωση» του χώρου γίνεται «ακρόαση» των μυστικών του κι αφουγκρασμός των ψιθυρισμών της ψυχής και της Μνήμης.
… συντονιζόμενοι με τους ήχους της ένθεης Δωδωναίας φύσης, ας γνωρίσουμε τη Διαλεκτική της Διάρκειας, προσεγγίζοντας το σεβάσμιο αρχαιότατο Πελασγικό τοπίο και μαντείο!».
Ναυάγια στη Μεσόγειο
Στο πλαίσιο του κύκλου μαθημάτων «Αρχαιολογία, Τέχνη, Πολιτισμός και Σύγχρονη Έρευνα», τον οποίο επιμελείται η ομ. Καθηγήτρια Αρχαιολογίας ΕΚΠΑ Ειρήνη Πέππα – Παπαΐωάννου, ο δρ Προϊστορικής Αρχαιολογίας ΕΚΠΑ Στέφανος Σπανός, παρουσιάζει το θέμα «Ναυάγια της Εποχής του Χαλκού στη Μεσόγειο».
Λίγα λόγια για το θέμα από τον ομιλητή:
«Ο θαλάσσιος χώρος της Μεσογείου, με την ποικιλόμορφη ακτογραμμή και το πλήθος των νήσων και νησίδων, αποτέλεσε διαχρονικά το φυσικό χώρο άσκησης της ναυσιπλοΐας και του θαλάσσιου εμπορίου και ως εκ τούτου ιδανικό περιβάλλον για την ανάπτυξη πολιτισμού με καθαρά ναυτικό προσανατολισμό.
Σε όλες τις εποχές, και πολύ περισσότερο στην προϊστορική εποχή, τα ταξίδια στη θάλασσα δεν ήταν ασφαλή. Πολλά θα είναι τα προϊστορικά πλοία που ναυάγησαν μέσα στο Αιγαίο. Το αρχαιότερο γνωστό ναυάγιο είναι αυτό που εντοπίστηκε κοντά στο Δοκό και χρονολογείται στα μέσα της πρώιμης εποχής του Χαλκού (2200 π.Χ.). Στα ύδατα της νησίδας αυτής, ανάμεσα στην Ύδρα και την Αργολική ακτή, στο Μυρτώο πέλαγος, εντοπίστηκε το φορτίο ενός βυθισμένου πλοίου με λίθινες άγκυρες και με μεγάλη ποσότητα κεραμικής (π.χ. αγγεία σχήματος σαλτσιέρας -φιάλης με ραμφόστομη προχοή).
Αλλά έχουμε και σημαντικά ναυάγια της Μυκηναϊκής περιόδου. Ένα βρέθηκε κοντά στον Πόρο, στο Μόδι, ένα δεύτερο κοντά στο Ακρωτήριο των Ιρίων της Αργολίδας. Εκτός από αυτά, δύο ναυάγια βρέθηκαν κοντά στη Μικρά Ασία, το ένα ναυάγιο με πολύ πλούσιο φορτίο σε χαλκό και κασσίτερο εντοπίστηκε στο Ουλουμπουρούν (Uluburun) και το δεύτερο στη Χελιδόνια Άκρα.
Για να έχουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα των πλοίων της εποχής του Χαλκού θα εστιάσουμε στο τέλος, σε παραστάσεις πλοίων της εποχής αυτής σε έργα από πηλό και λίθο».
Η Αριάδνη στην ελληνική μυθολογία
«Απεικονίσεις του μύθου της Αριάδνης στη συλλογή του Μητροπολιτικού Μουσείου της Νέας Υόρκης», είναι ο τίτλος του θέματος που παρουσιάζει η επιστημολόγος, μουσειολόγος (ΜΑ) Αγγελική Παρτσινέβελου.
Λίγα λόγια σχετικά με το θέμα από την ίδια:
«Η ελληνική μυθολογία βρίθει ιστοριών που διασώζονται ως τις μέρες μας, με σπουδαία και διαχρονική σημειολογία για την ανθρωπότητα. Μία από τις δημοφιλέστερες ιστορίες ξεκινά από την Κρήτη και καταλήγει στη Νάξο, ως «τοπόσημο» της κορύφωσης του μύθου. Πρόκειται για την ιστορία της Αριάδνης, κόρης του βασιλιά Μίνωα της Κρήτης, που βοήθησε τον Θησέα, γιο του βασιλιά της Αθήνας, να βγει σώος από τον λαβύρινθο.
Φεύγοντας νικητής από την Κρήτη, ο Θησέας πήρε μαζί του την Αριάδνη, με σκοπό να την παντρευτεί και στην επιστροφή για την Αθήνα την εγκατέλειψε στη Νάξο. Από αυτό το σημείο ξεκινούν και οι παραλλαγές του μύθου που φτάνουν σε εμάς, οι οποίες διαδραματίζονται επί ναξιακού εδάφους. Όπως αποδεικνύεται, η διαφορά στις μαρτυρίες που διασώζουν αυτές τις παραλλαγές, έγκειται στην αναγνώριση – ή μη – της «θεϊκής υπόστασης» της Αριάδνης, καθώς από τη στιγμή που εγκαταλείπεται στη Νάξο από τον Θησέα, είτε υποστηρίζεται πως γίνεται σύζυγος του θεού Διονύσου και περνά στην αθανασία, είτε πως βρίσκει τον θάνατο βυθισμένη στη θλίψη της. Οι δύο όψεις του μυθικού προσώπου «Αριάδνη» θα γίνουν αντιληπτές μέσα από επιλεγμένα έργα που εντοπίζονται στη συλλογή του Μητροπολιτικού Μουσείου της Νέας Υόρκης (βλ. ΜΕΤ).
Αγγεία, χαρακτικά, εικαστικά έργα και χρηστικά αντικείμενα από την αρχαιότητα ως τον 20ό αιώνα προσφέρουν απαντήσεις σε καίρια ερωτήματα, όπως γιατί ο μύθος παραμένει ένα διαχρονικό αφήγημα για τους ανθρώπους και βεβαίως, πως η Αριάδνη παραμένει πάντοτε μία οικεία μορφή στη συλλογική συνείδηση. «Πυξίδα» σε αυτήν την αναζήτηση, συνιστά η μελέτη του ακαδημαϊκού Κλώντ Βατέν (Claude Vatin) με τίτλο «Διόνυσος και Αριάδνη», μέσω της οποίας γίνεται προσπάθεια να χαρτογραφηθεί η εξάπλωση της ελληνικής κουλτούρας σε παγκόσμιο επίπεδο και συγκεκριμένα η επίδρασή της σε αυτό που σήμερα ονομάζουμε δυτικό πολιτισμό».
Διαβάστε: «Το Σακάκι που Βελάζει» από το Λαΐκό Θέατρο Νέας Ερυθραίας
