Από την έντυπη έκδοση της εβδομαδιαίας Αμαρυσίας – 13/10/2023
«Φωτιά» στη Μέση Ανατολή βάζει η νέα σύγκρουση ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χαμάς, με άγνωστες ακόμη προεκτάσεις. Φαίνεται πάντως από την πρώτη στιγμή πως η σύγκρουση αυτή δεν μοιάζει με τις προηγούμενες, καθώς ο τρόπος με τον οποίο χτύπησε η Χαμάς και οι μέθοδοι που χρησιμοποίησε θυμίζουν περισσότερο τρομοκρατικά χτυπήματα και γι’ αυτό οι φρικαλεότητες που έχουν καταγραφεί με θύματα αμάχους -μεταξύ των οποίων και γυναίκες και παιδιά- έχουν προκαλέσει δικαιολογημένα την οργή της παγκόσμιας κοινότητας και ταυτόχρονα ένα κύμα συμπάθειας προς το Ισραήλ. Το οποίο, με τη σειρά του, βρίσκεται μεν σε θέση άμυνας, αλλά η απάντησή του είναι εξίσου σκληρή, με καταιγιστικά χτυπήματα στη Λωρίδα της Γάζας – τουλάχιστον σε πρώτη φάση. Ωστόσο και σε αυτή την περίπτωση, το σχέδιο για πλήρη αποκλεισμό της Γάζας έχει προκαλέσει προβληματισμό και αντιδράσεις της διεθνούς κοινότητας, η οποία παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα τις εξελίξεις.
Προβληματικές συνθήκες για τα παλαιστινιακά αιτήματα
Όπως επισημαίνουν διεθνή ΜΜΕ και αναλυτές, ο τρόπος με τον οποίο επέλεξε να χτυπήσει και να δράσει η Χαμάς δημιουργεί πρόβλημα στους Παλαιστίνιους και αδυνατίζει τη διαπραγματευτική τους θέση. Διότι το Παλαιστινιακό είναι πράγματι ένα υπαρκτό ζήτημα που διαχρονικά ταλαιπωρεί τη Μέση Ανατολή, ωστόσο είναι ξεκάθαρο ότι δεν μπορεί να λυθεί με τη βία εκατέρωθεν. Πολύ περισσότερο, με φρικαλεότητες και εγκλήματα που φαντάζουν μιμήσεις του Ισλαμικού Κράτους, όπως υποστηρίζουν για τη Χαμάς πλέον ανοιχτά οι Ισραηλινοί.
Την ίδια στιγμή, στην ευρύτερη περιοχή εξελίσσεται ένα παιχνίδι στρατηγικής, αναμένοντας τα επόμενα βήματα. Πολλοί, για παράδειγμα, βλέπουν πίσω από τη Χαμάς και άλλες ισλαμιστικές οργανώσεις, όπως τη Χεζμπολάχ, ή ακόμη και το Ιράν και αν αυτές οι εκτιμήσεις επιβεβαιωθούν, τότε τα πράγματα θα γίνουν πιο δύσκολα. Τούτο διότι η σύρραξη θα γενικευτεί και θα πάρει ξεκάθαρα τον χαρακτήρα ενός ιερού πολέμου των μουσουλμάνων απέναντι στη Δύση και όχι μόνο με το Ισραήλ, ενώ θα εμπλακούν και οι ΗΠΑ, οι οποίες προσώρας παρακολουθούν μεν προσεκτικά τις εξελίξεις, αλλά αρχίζουν να συγκεντρώνουν με προσεκτικό τρόπο τις δυνάμεις τους στη Μεσόγειο -με ορμητήριο κυρίως τη βάση της Σούδας στην Κρήτη- προκειμένου να παρέμβουν, εάν αυτό χρειαστεί.
Το ανεπιβεβαίωτο σενάριο Ιράν και η Τουρκία
Είναι δε ξεκάθαρο ότι αυτό «θα χρειαστεί» εάν πράγματι αποδειχθεί η ανάμειξη του Ιράν, η οποία ωστόσο αυτή τη στιγμή δεν επιβεβαιώνεται. Ο Τζο Μπάιντεν πάντως δήλωσε ότι οι ΗΠΑ τάσσονται χωρίς περιστροφές στο πλευρό του Ισραήλ και πως γι’ αυτόν τον λόγο θα αποστείλουν και εξοπλισμό, με τη Χαμάς να προειδοποιεί από την πλευρά της πως μια τέτοια κίνηση ισοδυναμεί με κήρυξη πολέμου. Αντίστοιχη είναι και η στάση της Ευρώπης, ωστόσο χώρες όπως η Ισπανία, η Γαλλία ή ακόμη και η Γερμανία αντιδρούν στο ενδεχόμενο διακοπής της παροχής οικονομικής βοήθειας από την ΕΕ προς τους Παλαιστίνιους, δικαιολογώντας τους φόβους ότι τα χτυπήματα της Χαμάς κάνουν κακό εν τέλει στο παλαιστινιακό ζήτημα και τις διεκδικήσεις των Παλαιστινίων.
Υπάρχει βέβαια σε όλο αυτό και η άλλη πλευρά. Η Τουρκία, για παράδειγμα, διά στόματος Ερντογάν, επιτέθηκε με σφοδρότητα στις ΗΠΑ και τις κατηγόρησε για την κατάσταση που επικρατεί στη Μέση Ανατολή και συγκεκριμένα στο Ισραήλ, δίνοντας άφεση αμαρτιών στη Χαμάς. Στην πραγματικότητα όμως, αυτό που επιδιώκει η Άγκυρα είναι όπως και στην περίπτωση του πολέμου στην Ουκρανία να εμφανιστεί ως μεσολαβητής ανάμεσα στις αντιμαχόμενες πλευρές και παράλληλα ως υποστηρικτής ή ακόμη και ηγέτης του ισλαμικού κόσμου. Ενώ και η Ρωσία αντιτάσσεται ασφαλώς στις σκέψεις και τις προθέσεις των ΗΠΑ και προειδοποιεί με τον κίνδυνο ευρύτερης κλιμάκωσης, επιδιώκοντας κι εκείνη από την πλευρά της έναν ρόλο μεσολαβητή ανάμεσα στις δύο πλευρές, αλλά πάντοτε προς όφελός της. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο περισσότερο κλίνει προς την πλευρά της Χαμάς, επιδιώκοντας έτσι ν’ αντιπαρατεθεί ευθέως με το δυτικό σύστημα.
Η αμηχανία πάντως που υπάρχει όχι μόνο στον πολιτικό και διπλωματικό κόσμο, αλλά και στις διάφορες -και διαφορετικές- κοινωνίες αποτυπώνεται στις αντιδράσεις τους. Άλλοι στέκονται απερίφραστα στο πλευρό του λαού του Ισραήλ και άλλοι διαδηλώνουν υπέρ των Παλαιστινίων, με κάποιους εξ αυτών να πράττουν το αυτονόητο -να καταγγέλλουν δηλαδή τις φρικαλεότητες της Χαμάς- και άλλους να… σφυρίζουν αδιάφορα. Φαίνεται δηλαδή ξεκάθαρα από τις αντιδράσεις των απλών ανθρώπων για μια ακόμη φορά τι ακριβώς συμβαίνει στη Μέση Ανατολή και γιατί η κατάσταση είναι τόσο δύσκολη όσο και κρίσιμη.
