Συνέντευξη: Γιώργος Αράπογλου
Η τροφοδοσία των νοικοκυριών με αγαθά πρώτης ανάγκης βρέθηκε στο επίκεντρο τις ημέρες του υποχρεωτικού περιορισμού των μετακινήσεων, όταν ακόμα κανένας δεν μπορούσε να γνωρίζει τι μέλλει γενέσθαι και πού θα οδηγήσει το κύμα της πανδημίας που φαινόταν να περνά και από την χώρα μας. Εκείνη την περίοδο, οι λαϊκές αγορές ανέδειξαν την τεράστια σημασία τους για την κοινωνία, κάτι που φάνηκε σε όλο το διάστημα που ακολούθησε, ενώ με συντονισμένες κινήσεις της Ομοσπονδίας, οι αγορές παρέμειναν ανοικτές, παρέχοντας την δυνατότητα σε όλα τα λαϊκά νοικοκυριά να έχουν πρόσβαση στα βασικά αγαθά.
Η ΑΜΑΡΥΣΙΑ συνομίλησε με τον αντιδήμαρχο Κοινωνικής Πολιτικής του Δήμου Λυκόβρυσης – Πεύκης, Γιώργο Καρύμπα, με την ιδιότητά του ως αναπληρωτής πρόεδρος της Γ’ Λαϊκής Αθηνών και μέλος στο ΔΣ της Π.Ο.Σ.Π.Λ.Α., ο οποίος αναδεικνύει την τεράστια σημασία που είχε για την κοινωνία και την οικονομία το γεγονός ότι οι αγορές παρέμειναν ανοικτές.
«Εκείνες τις πρώτες μέρες της πανδημίας, όλα ήταν ρευστά. Ακούγαμε ότι όλα θα κλείσουν. Έπρεπε να κινηθούμε γρήγορα και αυτό έκανε η Π.Ο.Σ.Π.Λ.Α. Η απόφαση για το κλείσιμο των αγορών βγήκε Παρασκευή μεσημέρι, χωρίς να μας ενημερώσει κανένας. Τότε μας φάνηκε χάος. Ο λόγος ήταν κάποια αύξηση κρουσμάτων όχι όμως στις λαϊκές, όπου ειδικά εκεί δεν υπήρξε ποτέ κανένα κρούσμα. Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι τηρήθηκαν αυστηρά όλα τα μέτρα. Ήμασταν οι πρώτοι σε όλους τους κλάδους που από την πρώτη στιγμή οι πωλητές φόρεσαν γάντια και δίναμε δωρεάν στο κοινό και αντισηπτικά. Με συνεννόηση πάντα με την κυβέρνηση και γι’ αυτό οφείλουμε να ευχαριστήσουμε τον Περιφερειάρχη, Γιώργο Πατούλη, τον αρμόδιο Υπουργό Άδωνι Γεωργιάδη και τον Γενικό Γραμματέα Εμπορίου και Καταναλωτή, Πάνο Σταμπουλίδης, που είναι άνθρωπος που γνωρίζει το αντικείμενο και ήξερε τι πρέπει να κάνουμε για να το χειριστούμε σωστά. Είχαμε ανθρώπους που σεβάστηκαν το θεσμό και κράτησαν σωστή γραμμή για να μείνουν οι λαϊκές αγορές ανοικτές», αναφέρει αρχικά και τονίζει την σημασία του να μείνουν οι αγορές ανοικτές σε όλο το διάστημα της πανδημίας.
«Αναδείξαμε μέσα σε αυτή την πανδημία ότι όλες οι λαϊκές με μικρές εξαιρέσεις, ότι και πειθαρχία έχουν και σεβασμό. Τηρήσαμε όλους τους κανόνες και δεν αναφέρθηκαν προβλήματα. Η Περιφέρεια μας βοήθησε πολύ στο να στήνονται οι πάγκοι και να τηρούνται όλα τα μέτρα ασφαλείας. Ξυπνούσαμε 4 το πρωί για να στήσουμε τους πάγκους στις ακριβείς αποστάσεις, να μην ξεφύγουμε ούτε εκατοστό. Υπήρχε συντονισμένη προσπάθεια όλων. Δεν ήταν εύκολο», εξηγεί, ενώ σημειώνει και σημαντικά διαχειριστικά ζητήματα που προέκυψαν στην πράξη και κατ’ εφαρμογή των αποφάσεων.
Τα διαχειριστικά ζητήματα
«Η αρχική απόφαση όριζε αποστάσεις στα 5 μέτρα. Αργότερα μειώθηκε στα 3 μέτρα. Αυτό δεν ήταν εύκολο να συμβεί παντού, γιατί, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε την χαρτογράφηση των δρόμων. Υπήρχε μεγάλο πρόβλημα. Σε πολλές λαϊκές, όπου στην μεγάλη πόλη οι δρόμοι είναι ιδιαίτερα στενοί, ήταν πολύ δύσκολο να μπουν οι πάγκοι σύμφωνα με τις προδιαγραφές. Εκεί, όπως και σε ορισμένες περιπτώσεις στην επαρχία, υπήρξε το εκ περιτροπής σύστημα, το 50-50, όπως εφαρμόστηκε. Την μια εβδομάδα θα έστηναν πάγκο οι μισοί πωλητές και οι άλλοι μισοί την επόμενη, ώστε να μην υπάρξει ο συνωστισμός. Πάντα με έναν διαμοιρασμό, ανάλογα και με τα προϊόντα, ώστε να υπάρχει σταθερότητα και επάρκεια. Κάθε σωματείο ήξερε τον αριθμό των πωλητών του και των προϊόντων τους και φρόντισε και γι’ αυτό. Να σημειώσω ότι αυτήν την επιλογή ως Π.Ο.Σ.Π.Λ.Α. δεν την είχαμε δεχτεί και αντιπροτείναμε να μπουν οι πωλητές σε δυο δρόμους. Σε κάποιους δρόμους αυτό το κρατάμε, αλλά δεν είναι εύκολο να γίνει παντού γιατί δεν βοηθά και η χαρτογράφησή των πόλεων. Σε κάθε Δήμο έχουμε συγκεκριμένους δρόμους που πάμε. Σε αυτούς πήγαμε και τώρα, αλλά μοιραστήκαμε αναγκαστικά μισοί τη μια εβδομάδα, μισοί την άλλη. Για να είμαστε σε κάθε περιοχή και, το πιο σημαντικό, να μείνουν οι λαϊκές αγορές ανοικτές».
Η οικονομική στήριξη στην κοινωνία
Πέραν αυτού, όμως, όπως τονίζει, το να μείνουν ανοικτές οι λαϊκές αγορές είχε και τεράστιες οικονομικές επιπτώσεις για την ελληνική κοινωνία.
«Αν το πάρουμε και ετυμολογικά, μιλάμε για την αγορά του λαού. Αν δεν ήμασταν εμείς να κρατήσουμε τις τιμές σε χαμηλά επίπεδα για την προστασία του πολίτη η κατάσταση θα ήταν ανεξέλεγκτη. Ήδη μόνο εκείνο το Σάββατο που αναγκαστικά έμειναν κλειστές οι αγορές, παρατηρήθηκε τεράστια αύξηση των τιμών στα σούπερ μάρκετ. Και είναι άδικο, γιατί το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών, είναι ξένων συμφερόντων, με συνέπεια τα χρήματα του ελληνικού λαού να φεύγουν στο εξωτερικό. Αυτή είναι μία πολύ σημαντική πτυχή που δεν πρέπει να ξεχνάμε», σημειώνει, ενώ εξηγεί πως πιο σημαντικό είναι το κοινωνικό πρόσωπο της αγοράς.
Διαβάστε: Αίτηση συμμετοχής σε πρόγραμμα για την εκπόνηση Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων
Λαϊκή αγορά με κοινωνική ευαισθησία
«Η λαϊκή αγορά εκφράζει κάτι πολύ πιο σημαντικό. Έχει το βλέμμα της στραμμένο στην κοινωνία. Ενδεικτικά, θα αναφέρω πως το Σάββατο που μείναμε κλειστά, οι πωλητές είχαν φορτωθεί πράγματα και υπήρχε το ερώτημα τι θα γίνουν όλα αυτά τα εμπορεύματα. Η Π.Ο.Σ.Π.Λ.Α. πήρε άμεσα πρωτοβουλία και στείλαμε όλα τα τρόφιμα απευθείας στην Περιφέρεια για να δοθούν σε ευπαθείς ομάδες. Μπορεί να χάσαμε το μεροκάματό μας, αλλά το μέλημά μας ήταν να πάνε στον λαό. Σε όλα τα Κοινωνικά παντοπωλεία και τις κοινωνικές ομάδες. Η Κυβέρνηση το εκτίμησε αυτό και είδε τον χαρακτήρα των λαϊκών αγορών», σημειώνει ο κ. Καρύμπας και εξηγεί με πιο απλά λόγια τη σημασία της κοινωνικής διάστασης των λαϊκών αγορών.
«Μην ξεχνάμε ότι για πολύ κόσμο ήταν η μόνη δυνατότητα να βγει από το σπίτι του. Με χαρτί, με μήνυμα στο κινητό, έβγαιναν έξω και συναντούσαν κάποιο κόσμο, γνωστό του της περιοχής. Υπήρχε και μια ψυχολογική υποστήριξη προς το κοινό. Να πουν δυο κουβέντες, να κάνουν ένα πηγαδάκι. Περίμεναν την λαϊκή πότε θα έρθει, να πάρουν δυο πράγματα και να τα πάνε σπίτι τους. Όμως, δεν ήταν μόνο αυτό. Έρχονταν άνθρωποι γνωστοί από χρόνια, που δεν είχαν χρήματα. Εμείς δίναμε και τους λέγαμε να πληρώσουν όποτε έχουν. Όσοι πωλούσαν φρούτα, μετά το μεσημέρι μοίραζαν προϊόντα. Να βοηθήσουμε τον κόσμο. Η λαϊκή αγορά έχει τρομερή δύναμη που είναι και οι πωλητές και το αγοραστικό κοινό. Υπάρχουν προσωπικές σχέσεις. Έχουμε πελάτες τριάντα και παραπάνω χρόνια. Μας ξέρουν με το μικρό μας. Γνωρίζουμε την κατάστασή τους. Δεν ντρέπονται να πουν ότι δεν έχουν χρήματα κι εμείς να δώσουμε πίστωση. Έχουμε πολλές κυρίες που τους τα πάω πολλά χρόνια στο σπίτι τα πράγματα. Με έπαιρναν τηλέφωνο και επειδή ήταν ηλικιωμένες και δεν μπορούσαν να μετακινηθούν τους τα πήγαινα εγώ. Με ευχαριστεί πολύ. Αυτός ο κόσμος μας έχει στηρίξει τόσα χρόνια. Οφείλουμε στις δύσκολες αυτές στιγμές να τον στηρίξουμε κι εμείς», προσθέτει.
Η αγωνία του κλάδου και η επόμενη μέρα
Ωστόσο, όπως ήταν αναμενόμενο, οι ίδιοι οι πωλητές δεν έμειναν ανεπηρέαστοι από την κατάσταση που επικράτησε.
«Στην αρχή της πανδημίας αναγκαστήκαμε να σταματήσουμε τα προϊόντα με τα βιομηχανικά και εμπορικά είδη (ρούχα, παπούτσια κλπ). Έμεινε μόνο μαναβική και κατ’ εξαίρεση πάγκοι με χαρτικά και είδη πρώτης ανάγκης. Οι συγκεκριμένοι άνθρωποι έβαλαν πλάτη, αλλά εφόσον έμειναν δυο μήνες κλειστοί ήταν πολύ δύσκολα. Προσπαθήσαμε όλοι να ενταχθούν στην χρηματοδότηση των 800€, ζητήσαμε έκτακτη ελάφρυνση από το υπουργείο οικονομικών και την Περιφέρεια να μην πληρώσουν εισφορές. Σε κάθε πανδημία και κάτι τόσο πρωτόγνωρο, κάποιοι ωφελούνται και κάποιοι ζημιώνονται. Εμάς το μέλημα μας δεν ήταν η αύξηση ή συντήρηση του τζίρου μας, αλλά να μείνουν οι λαϊκές ανοικτές. Υπό άλλες συνθήκες θα ήμασταν οι πρώτοι που θα κλείναμε αν η κυβέρνηση δεν έβλεπε την βαρύτητα, το κοινωνικό πρόσωπο και την σημασία της λαϊκής αγοράς».
Μέσα από όλη αυτήν την περιπέτεια, αναδείχθηκε επίσης και η ανάγκη για μια νέα προσέγγιση των επαγγελματιών του κλάδου και μια πορεία προς την νέα εποχή, ώστε οι λαϊκές αγορές να εξακολουθήσουν να υπάρχουν για καιρό και να συνεχίσουν το σημαντικό έργο τους.
«Είναι ένας κλάδος που, παρά τις δυσκολίες, αντέχει εδώ και 90 χρόνια. Προσπαθούμε με όλες μας τις δυνάμεις να κρατηθούμε όρθιοι άλλα 90. Αυτό δεν θα είναι εύκολο, αλλά μπορούμε να το πετύχουμε. Είμαστε τυχεροί που τα τελευταία χρόνια έχουν μπει στον κλάδο, αλλά και στην διοίκησή του, νέοι άνθρωποι, με γνώση, μόρφωση και όραμα για την αναβάθμιση των λαϊκών αγορών. Τόσο η Ομοσπονδία, όσο και το Υπουργείο είμαστε σε μια κοινή γραμμή μετά την πανδημία, ώστε να ξεκινήσει ο εκσυγχρονισμός. Το θέλουμε κι εμείς. Σε όλα τα επίπεδα. Όταν λέμε εκσυγχρονισμό εννοούμε πάγκους, μηχανές, αυτοκίνητα, τουαλέτες, τα πάντα. Οι περισσότεροι πάγκοι πλέον έχουν POS. Το βλέπεις. Δεν είναι υποχρεωτικό, αλλά εκ των πραγμάτων αναγκάζεσαι να το βάλεις. Και δεν είναι και τίποτα δύσκολο να γίνει. Είναι κι αυτό μέσα στα μέτρα του εκσυγχρονισμού. Αυτό που κάναμε ήταν να συγκεντρώσουμε μια μαζική παραγγελία και να κερδίσουμε κάποια έκπτωση στην προμήθεια. Είναι όλα προς συζήτηση. Προσπαθούμε για το καλύτερο καιείμαστε σε διαρκή εγρήγορση. Αναζητήσαμε προγράμματα ΕΣΠΑ για να βοηθήσουμε να αλλάξει το προφίλ της λαϊκής αγοράς και να προσεγγίσουμε κόσμο που θα λαχταρά να έρθει να αγοράσει.
Ξέρουμε τα ωράρια του κόσμου και ότι ως προς το αγοραστικό κοινό το βάρος πέφτει στους συνταξιούχους, ανέργους ή ανθρώπους που εργάζονται το απόγευμα. Δεν είναι εύκολο σε κάποιον που εργάζεται το πρωί να πάει στην λαϊκή. Προσπαθούμε με συντονισμένες προσπάθειες να δούμε πώς μπορούμε να προσεγγίσουμε και αυτό το κοινό. Όλα τα σωματεία είναι σε κοινή γραμμή. Πρέπει να αποφασίσουμε ή να αναπτυχθούμε και να εξελιχθούμε ή εξαφανιζόμαστε.. Η κυβέρνηση είναι κοντά μας, βοηθάμε και μας βοηθούν. Υπάρχει κοινή γραμμή και σεβασμός».
Παρά το γεγονός ότι, κατά γενική ομολογία, όπως και στους περισσότερους τομείς, έτσι και στις λαϊκές αγορές, οι εξετάσεις δόθηκαν και πέρασαν με επιτυχία, ωστόσο, τίποτα δεν πρέπει να αποκλείσει την πιθανότητα επιστροφής ενός νέου κύματος της πανδημίας. Σε αυτήν την περίπτωση, ωστόσο, υπάρχει ήδη η μαγιά από την πρώτη και επιτυχημένη δοκιμή και με τις όποιες αναγκαστικές βελτιώσεις, μπορούν να ανταπεξέλθουν ξανά. Αυτό τονίζει και ο κ. Καρύμπας, που, παρ’ όλα αυτά, επαναλαμβάνει πως τα πάντα σε αυτές τις περιπτώσεις είναι ρευστά και πως κινούνται με βάση τις όποιες διαμορφωμένες συνθήκες.
«Οι λαϊκές αγορές είναι προετοιμασμένες για όλα. Δεν έχουμε χαλαρώσει καθόλου. Ακόμα και αδυναμίες που υπήρχαν στην αρχή, τις είδαμε και τις διορθώσαμε. Πάντα είμαστε σε επιφυλακή για ό,τι συμβεί να είμαστε έτοιμοι. Μην ξεχνάμε ότι εμφανίζονται καθημερινά προβλήματα. Κάθε μέρα, ειδικά στην αρχή, ερχόταν η αστυνομία με διαφορετικό ΦΕΚ. Κι εκεί είμαστε σε επιφυλακή να προσαρμοστούμε ανάλογα και πρωτίστως με στόχο να μην κλείσουν οι λαϊκές. Αν συμβεί αυτό, δίνεις τη δυνατότητα σε μεγάλα trust να αυξηθούν οι τιμές και να μην υπάρχει επάρκεια προϊόντων. Κι αυτό ήταν πολύ σημαντικό να το διαφυλάξουμε», επισημαίνει.
Δείτε: Πρόταση για υπόγειους κάδους απορριμμάτων κατέθεσε ο Δήμος στο Πράσινο Ταμείο