Όπως αναφέρατε στην αρχή της συνάντησής μας είστε και οι δύο πευκιώτισες. Παρατηρείτε λοιπόν ανάλογες συμπεριφορές όπως αυτές που περιγράψατε προηγούμενως και στον δήμο έναντι παλαιότερων ετών;
Εύη Καραγεώργου: Η εικόνα στην πόλη είναι πολύ διαφορετική σε σχέση με τα χρόνια πριν την οικονομική κρίση. Καταρχάς περπατάς στην πόλη και βλέπεις μια σειρά από κλειστά μαγαζιά, ανάλογη είναι η εικόνα που αποκομίζω και συνομιλώντας με φίλους και γνωστούς επιχειρηματίες που τονίζουν επισταμένα τις δυσκολίες του επιχειρείν σήμερα. Ευρύτερα όμως είναι πολύ πιο αγχωμένος πιστεύω ο τρόπος που οι άνθρωποι κινούνται και αυτό το βλέπω στην καθημερινότητά μου, από το σουπερμάρκετ έως τον φούρνο της γειτονιάς μου. Οι άνθρωποι έχουν αλλάξει. Η πίεση, η ένταση και η απογοήτευση είναι συναισθήματα που νομίζω πια είναι εμφανής.
Ιωάννα Κορδαλή: Και σαφώς πρόσθετο άγχος δημιουργεί η αισιοδοξία που υπήρχε παλαιότερα και αφορούσε στην επαγγελματική αποκατάσταση βάση των σπουδών. Τη διαπίστωση αυτή τη συναντώ και σε ανθρώπους που βρίσκονται και στη δική μου ηλικία, αυτή των 30 ετών. Έχουν ολοκληρώσει τις προπτυχιακές και μεταπτυχιακές τους σπουδές και δυσκολεύονται στην αγορά εργασίας όπου φαίνεται σαν’ να μην υπάρχει μέλλον. Κάπως έτσι το άγχος αυξάνεται και μάλιστα σημαντικά. Βλέπεις δηλαδή ότι δεν βγαίνουν προκηρύξεις, οι γονείς τους όσοι πρόλαβαν να βγουν στη σύνταξη βρίσκονται σε κάπως καλύτερη κατάσταση, ενώ δεν είναι λίγοι όσοι έχουν χάσει τις δουλειές τους και έχουν κλονιστεί. Και αυτά πέρα από το λουκέτο σε μαγαζιά της πόλης λόγω της οικονομικής κρίσης. Κυρίαρχα συναισθήματα της εποχής μας η πικρία, η απογοήτευση και η ανασφάλεια, ενώ πιο έντονα εμφανίζεται στους ανθρώπους το υπαρξιακό, «ποιός είμαι, που πηγαίνω, τι κάνω;». Θα μείνω εδώ, θα φύγω στο εξωτερικό; Βέβαια, όλες αυτές οι συνθήκες και αυτό είναι θετικό οδήγησαν τους ανθρώπους και τους επαγγελματίες να στίψουν στην ουσία το μυαλό τους ώστε να βρουν καινούριες ιδέες και παρατηρούμε ότι πραγματοποιούνται σχετικά επιχειρηματικές κινήσεις που είναι πρωτοποριακές. Εμείς λόγου χάρη ανοίξαμε ένα γραφείο και προσπαθούμε να δούμε τι καλύτερο μπορούμε να προσφέρουμε. Και ευρύτερα όλοι οι επαγγελματίες πλέον προσπαθούν να συνδέσουν όσο γίνεται τις υπηρεσίες που προσφέρουν με τις πραγματικές ανάγκες της αγοράς, τομέας που είχε εκτροχιαστεί στα χρόνια των παχιών αγελάδων και που σήμερα ορθολογικοποιείται.
Τι σημαίνει άγχος στον εργασιακό χώρο τελικά;
Εύη Καραγεώργου: Σημαίνει μία κατάσταση πολύ μεγαλύτερη σε σχέση με πριν δέκα χρόνια καταρχάς. Το άγχος ευρύτερα ποτέ δεν αποβάλλεται και είναι μύθος η οποιαδήποτε σχετική τοποθέτηση. Τι συμβαίνει στην πράξη; Παραδεχόμαστε το πρόβλημα και βρίσκουμε τρόπους να το χρησιμοποιήσουμε υπέρ μας, ένα ίσως δημιουργικό άγχος, ώστε να μην μας καταβάλλει αλλά αντίθετα να μας καθιστά αποτελεσματικούς.
Το άγχος είναι συναίσθημα. Είναι ένας φόβος για κάποια απειλή που έρχεται ή για μια κατάσταση που βιώνεται ή φοβόμαστε ότι θα βιωθεί, όπως π.χ. η ανεργία ή ο φόβος της ανεργίας. Το συναίσθημα αυτό πρέπει να εκπαιδεύσουμε τον εαυτό μας να το διαχειρίζεται ώστε να μη μας καταβάλλει με στόχο να αντιμετωπίζουμε τις προκλήσεις της ζωής με τον καλύτερο και αποτελεσματικότερο δυνατό τρόπο.
Η δομή και οι ενότητες του εκπαιδευτικού σεμιναρίου
Ομάδα διαχείρισης άγχους στο Κέντρο Συνεχιζόμενης Εκπαίδευσης
Σε αυτή τη βιωματική ομάδα οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να αναγνωρίσουν τη ρίζα των προσωπικών τους αγχογόνων ερεθισμάτων και να ευαισθητοποιηθούν στη διάκριση του δημιουργικού από το καταστροφικό άγχος. Με τη βοήθεια συζητήσεων, ζωγραφικής, ειδικά διαμορφωμένων βιωματικών ασκήσεων και τεχνικών αναπνοής θα προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε το θέμα του άγχους, που επηρεάζει την καθημερινότητα όλων μας, και να φτάσουμε στην αποτελεσματική αντιμετώπιση των δυσάρεστων επιπτώσεών του.
Σκοπός μας είναι μετά το τέλος των συναντήσεων μας το κάθε μέλος, με τη βοήθεια και την καθοδήγηση της ομάδας, να έχει καταφέρει να διαχειρίζεται εποικοδομητικά τη δυσφορία που του προκαλεί το έντονο άγχος στη ζωή του.
Υποενότητες/ Θεματικές
- Εισαγωγή στην έννοια του άγχους: Τί είναι το άγχος και η διάκριση του γενικευμένου από το εσωτερικευμένο άγχος
Βιωματική άσκηση
- Ψυχική διεργασία/ Σκέψη: Η συμβολή του τρόπου σκέψης στη δημιουργία του άγχους και η ψυχική διεργασία που αυτό ακολουθεί
Βιωματική άσκηση
- Άγχος και σημαντικοί ρόλοι στην καθημερινότητα: Σε ποιους ρόλους καλούμαστε να ανταπεξέλθουμε στην καθημερινή ζωή και πως αυτοί επιδρούν στην ανάπτυξη του συναισθήματος του άγχους
Βιωματική άσκηση
- Σύμπτωμα και άγχος: Ρόλος και σημασία του σωματικού συμπτώματος, με το οποίο εξωτερικεύεται το άγχος
Βιωματική άσκηση
- Προσδοκίες: Ο τρόπος που οι προσδοκίες του εαυτού μας και του περιβάλλοντος μας επιδρούν καταστροφικά στην αντιμετώπιση των αγχογόνων καταστάσεων της καθημερινότητας
Βιωματική άσκηση
- Διαχείριση άγχους: Η αναγνώριση της προσωπικής διαδικασίας με την οποία ο καθένας αντιδρά στο άγχος, καθώς και η αντικατάσταση των δυσλειτουργικών συμπεριφορών με νέες πιο βοηθητικές
Βιωματική άσκηση
- Διαχείριση άγχους (συνέχεια): Ο εντοπισμός των προσωπικών στοιχείων που βοηθούν στην καταπολέμηση του άγχους, καθώς και η απόκτηση των απαραίτητων εργαλείων για την αποτελεσματική διαχείριση των στρεσογόνων καταστάσεων
Βιωματική άσκηση
- Κλείσιμο/ Ανασκόπηση συναντήσεων
Ακολουθεί πρόσφατο άρθρο της Εύης Καραγεώργου για τη σωματοποίηση του άγχους.
Τα ψυχοσωματικά συμπτώματα του άγχους – πρόληψη και αντιμετώπιση
Δεν είναι λίγες οι φορές που όλοι μας έχουμε νιώσει δυσφορία, έντονη ενόχληση ή σωματικό πόνο χωρίς να ξέρουμε πού οφείλεται. Εκφράσεις όπως «έχω έναν κόμπο στο στομάχι» ή «η καρδιά μου θα σπάσει» όταν έχουμε άγχος, αλλά και «νιώθω ένα βάρος στο κεφάλι μου» ή «δε μπορώ με τίποτα να κοιμηθώ» σε περιόδους θλίψης, είναι κάτι παραπάνω από συνηθισμένες. Αυτά είναι μερικά από τα καθημερινά παραδείγματα που δείχνουν την άμεση και άρρηκτη σχέση που έχει η ψυχική μας κατάσταση με το σώμα μας.
Τι είναι τα ψυχοσωματικά συμπτώματα και ποια τα πιο συνηθισμένα;
Ψυχοσωματικά ονομάζονται τα σωματικά συμπτώματα τα οποία, παρά το γεγονός ότι στον τρόπο εκδήλωσης τους μοιάζουν με τις αντιδράσεις που προκαλεί μια βιολογική ασθένεια, δεν οφείλονται σε κάποια παθολογική ή οργανική αιτία. Οι ψυχοσωματικές αυτές αντιδράσεις αποτελούν μια δίοδο έκφρασης των απωθημένων δυσάρεστων συναισθημάτων μας, που δε βρίσκουν άλλο τρόπο να εξωτερικευτούν.
Με μεγαλύτερη συχνότητα τα ψυχοσωματικά συμπτώματα επηρεάζουν το καρδιαγγειακό σύστημα με ταχυκαρδία ή τσιμπήματα στο στήθος, το αναπνευστικό σύστημα με δύσπνοια, ταχύπνοια ή ακόμη και δημιουργία άσθματος, τις διατροφικές συμπεριφορές με εκδήλωση ανορεξικών ή βουλιμικών συμπτωμάτων, καθώς και το ενδοκρινολογικό σύστημα, με την απότομη αυξομείωση των ορμονών στον οργανισμό. Σημαντική αρνητική επίδραση παρουσιάζεται στο πεπτικό σύστημα, όπου εκτείνεται από σφίξιμο στο στομάχι και καούρες έως το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου και σπαστικές κολίτιδες. Τα ψυχοσωματικά συμπτώματα «χτυπούν» και το δέρμα με την εμφάνιση εκζεμάτων, τριχόπτωσης, αλλά και λεύκης. Πολύ συχνά παρουσιάζονται διαταραχές του ύπνου και διαταραχές στη σεξουαλική λειτουργία.
