Ογδόντα επτά χρόνια μετά την πρώτη τους έκδοση (αρχική τους δημοσίευση), η επανέκδοση των τριών αφηγημάτων του Κώστα Βάρναλη που συγκροτούν την παρούσα συλλογή όχι μόνο φωτίζει (ανακαλεί) λησμονημένες πτυχές του βαρναλικού έργου, αλλά αποτελεί (συνιστά) και μια καίρια μνεία στην αντοχή, στην επικαιρότητα και στη διαχρονική του αξία.
Η γένεση του αστικού κράτους και της πάλης των τάξεων βρίσκονται στον πυρήνα της σκοτεινής, δυσοίωνης αλληγορίας του Λαού των Μουνούχων. Ένας λαός αθανάτων, αποκλεισμένος στη μικρή του χώρα από τον υπόλοιπο κόσμο και το ρου της Ιστορίας, καταφεύγει στον αυτοευνουχισμό για να αντιμετωπίσει την εφιαλτική πληθυσμιακά διαιώνισή (αναπαραγωγή) του. Νάρκισσοι όσο και ανίδεοι, οι Μουνούχοι θα σκοτώσουν έναν περιπλανωμένο Ιουδαίο, τον Αχασβήρο, όταν εκείνος τους αποκαλύψει ανίδωτες αλήθειες για τον έξω κόσμο, και ύστερα θα εκλιπαρήσουν το Θεό να αποκτήσουν ξανά τη θνητή τους φύση. Οι ικεσίες τους θα εισακουστούν, όμως θα σημάνουν την αρχή ενός αλληλοκτόνου πολέμου υπό το πρόσχημα της κοινωνικής συνείδησης, στο κυνήγι της επιβίωσης, της δύναμης και της εξουσίας.
Στην Ιστορία του Αγίου Παχωμίου πνεύμα και ύλη συγκρούονται σε μια γλαφυρή διακωμώδηση της θρησκοληψίας. Ο Άγιος Παχώμιος, μέγας αναχωρητής της Αιγύπτου, βλέπει σε όραμα τη θυγατέρα του Διαβόλου, που υποστηρίζει ότι εκπροσωπεί την Παρατήρηση, τη δίψα της Έρευνας και τη θέληση της Προόδου, να τον προκαλεί να εγκαταλείψει την εγωιστική, στείρα τελειότητα του ασκητικού βίου και να θυμηθεί τον ανθρώπινο προορισμό του, παλεύοντας για τα ιδανικά ενός καλύτερου κόσμου. Σε μια σφοδρή αντιπαράθεση για τις έννοιες της Ηδονής και της Αλήθειας, ο Παχώμιος καταφέρνει να αντισταθεί στα ερωτικά κελεύσματα της νεαρής οπτασίας. Η είδηση όμως ότι ο Διάβολος παραμονεύει για να κολάσει την αγιοσύνη τους, αναστατώνει τους υπόλοιπους μοναχούς και μοναχές των ασκηταριών του Νείλου και τους οδηγεί σε απονενοημένες πράξεις για να νικήσουν τον Πειρασμό.
Οι Φυλακές, το τρίτο αφήγημα της συλλογής, αποτελούν ένα καυστικό σχόλιο για το κυνήγι του κέρδους και του εύκολου πλουτισμού, για την ανθρώπινη κτηνωδία και τη στυγνή εκμετάλλευση της ανθρώπινης δυστυχίας. Οι κάτοικοι ενός νησιού που χρόνια ζουν από την πολυποίκιλη εκμετάλλευση των τοπικών φυλακών, εξαγριώνονται στην είδηση ότι θα καταργηθούν. Με τη σιωπηρή ανοχή των Αρχών, πυρπολούν τις φυλακές, οδηγώντας στο θάνατο πεντακόσιους περίπου εξαθλιωμένους κατάδικους. Όταν όμως γίνεται γνωστό ότι η κυβέρνηση ανακάλεσε την απόφασή της, οδύρονται όχι για το αποτρόπαιο έγκλημα που διέπραξαν αλλά γιατί κατέστρεψαν τη μοναδική σημαντική πηγή πλούτου στο νησί.
Η έκδοση συνοδεύεται από φιλολογικό σημείωμα του Βασίλη Αλεξίου και εκτενές κριτικό ανθολόγιο.
(Εκδόσεις Κέδρος
Ελληνική πεζογραφία
Φιλολογική επιμέλεια: Βασίλης Αλεξίου
Επιμέλεια έκδοσης: Αικατερίνη Μακρυνικόλα
ISBN: 978-960-04-4013-3
Σελίδες 240
Τιμή: 16 ευρώ
Μάιος 2010)
