«Tὸ νὰ ἐλπίζωμεν ὅτι δυνάμεθα νὰ παρωθήσωμεν διὰ διαπραγματεύσεων τοὺς Τούρκους
νὰ συμπεριφέρονται κατὰ ἕναν ἀνθρώπινο καὶ λογικὸ τρόπο, σημαίνει ὅτι περιφρονοῦμεν
τὴν ἐμπειρίαν αἰώνων καὶ ὰγνοοῦμεν τὴν δικήν μας ἐμπειρίαν»
Ιωάννης Καποδίστριας
Aντιστράτηγος ε.α. Λάζαρος Καμπουρίδης. Είναι απόφοιτος της Σχολής Εθνικής Άμυνας, κάτοχος MBA από το Nottingham Trend University, πτυχιούχος του Τμήματος Ιστορίας & Εθνολογίας του ΔΠΘ και υποψήφιος διδάκτορας του Πάντειου Πανεπιστήμιου. Διετέλεσε μέλος της Ελληνικής Διπλωματικής Αντιπροσωπείας στην Κωνσταντινούπολη την περίοδο 1995-1999, ακόλουθος Άμυνας στην Ελληνική Πρεσβεία στην Άγκυρα με παράλληλη διαπίστευση στο Μπακού την περίοδο 2013-2017. Είναι συνεργάτης του Αμερικανικού Ινστιτούτου Αναλύσεων «Defence & Foreign Affairs». Ομιλεί άπταιστα αγγλικά και τουρκικά. Κατάγεται από τις Σέρρες, ζει μόνιμα στην Ξάνθη και είναι πολύτεκνος. Αποστρατεύθηκε τον Μάρτιο του 2022.
Συνέντευξη
BIBIAN ΜΑΡΓΕΛΛΟΥ
▸Στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης «Ατζέντα 2030» ανακοινώθηκε η κατεύθυνση των στρατεύσιμων αποκλειστικά στον Στρατό Ξηράς. Πώς αξιολογείτε αυτή την απόφαση;
Είναι μια κίνηση εξασφάλισης οπλιτών θητείας για τις ανάγκες εκτός Αττικής και ιδιαιτέρως στον Έβρο και στα νησιά, καθώς σχεδόν όλες οι Υπηρεσίες για τους στρατιώτες που υπηρετούσαν στο Πολεμικό Ναυτικό και την Πολεμική Αεροπορία ήταν σε θέσεις στην Αθήνα και στον Πειραιά ή σε προάστια αυτών. Επίσης θα πρέπει να μην ξεχνάμε ότι το Πολεμικό Ναυτικό και η Πολεμική Αεροπορία έχουν μεγαλύτερη ανάγκη το επαγγελματικό προσωπικό, ενώ οι στρατιώτες είναι απαραίτητοι για τον Στρατό Ξηράς και σε θέσεις που δεν απαιτούνται ειδικές γνώσεις.
Το μέτρο είναι αμφίβολο εάν θα αποδώσει, καθώς το βασικό πρόβλημα στην κατάταξη των οπλιτών θητείας είναι η μειωμένη επιθυμία των νέων να υπηρετήσουν την Πατρίδα.
Η μόνη λύση στο θέμα είναι η αύξηση της θητείας στους 15 μήνες, η υποχρεωτική κατάταξη των ανδρών στο 18ο έτος της ηλικίας και η εθελοντική κατάταξη των γυναικών.
Σχετικά με τις άλλες προβλέψεις της Ατζέντας 2030, πιστεύω ότι, κάθε μεταρρύθμιση είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Είμαι υπέρ του ευέλικτου και σύγχρονου στρατού. Υπάρχουν μερικές κινήσεις τις οποίες βλέπω θετικά, όπως για παράδειγμα το κλείσιμο των στρατοπέδων στην ενδοχώρα.
Δεν συμφωνώ όμως με το κλείσιμο των στρατοπέδων στις ακριτικές περιοχές καθώς αποτελούν σύμβολα ασφάλειας για τους ακρίτες μας. Επίσης δεν συμμερίζομαι τις μαζικές αποστρατείες ανωτέρων και ανωτάτων αξιωματικών στο όνομα της εξυγίανσης και εξοικονόμησης πόρων.
▸Τα τελευταία χρόνια παρατηρούνται σημαντικά κενά στις προτιμήσεις των υποψήφιων για τις Στρατιωτικές Σχολές. Επηρεάζεται το αξιόμαχο των Ενόπλων Δυνάμεών μας;
Είναι ένα πολύ σημαντικό θέμα και θα πρέπει το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας να ασχοληθεί πολύ σοβαρά, καθώς οι νέοι αξιωματικοί και υπαξιωματικοί είναι το μέλλον και η ραχοκοκαλιά των Ενόπλων μας Δυνάμεων.
Ήδη φέτος υπάρχουν 114 κενές θέσεις για την κατηγορία Όπλα στη ΣΣΕ και 162 κενές θέσεις για την ίδια κατηγορία στη ΣΜΥ, ενώ αντίστοιχα κενά υπάρχουν και στις άλλες στρατιωτικές σχολές. Επιπροσθέτως, δυστυχώς ένα 30% εξ αυτών δεν αποφοιτούν. Η κατάσταση μπορεί να χαρακτηριστεί ως τραγική. Η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία θα πρέπει να αντιμετωπίσουν το θέμα με ιδιαίτερη ευαισθησία, καθώς κενές θέσεις στις στρατιωτικές σχολές έχουμε την τελευταία πενταετία κάνοντας το πρόβλημα οξύτερο σε βάθος χρόνου. Το προσωπικό μας είναι ο πυρήνας του στρατού μας. Σύγχρονοι εξοπλισμοί χωρίς προσωπικό είναι άνευ αξίας. Θα πρέπει να ληφθούν μέτρα τα οποία να καταστήσουν περισσότερο ελκυστικό το στρατιωτικό λειτούργημα. Μιλάμε για αποφασιστικές ενέργειες όχι μόνο του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας αλλά και της Πολιτείας γενικότερα. Είναι ένα πολύ σημαντικό θέμα το οποίο θα πρέπει να το επισημάνουν οι κύριοι Αρχηγοί των Επιτελείων στην πολιτική ηγεσία του Υπουργείου, καθώς αυτοί έχουν πολύ καθαρή και συγκεκριμένη εικόνα των μονάδων.
Εάν κάναμε μια σύγκριση με την αντίστοιχη εικόνα στην Τουρκία, θα βλέπαμε ότι φέτος έκαναν αίτηση σχεδόν 670 χιλ. νέοι Τούρκοι (γυναίκες και άνδρες) ώστε να λάβουν μέρος στις εξετάσεις για την εισαγωγή τους στις στρατιωτικές σχολές. Από αυτούς θα εισαχθούν περίπου 1.000 στην τουρκική Σχολή Ευελπίδων, 250 στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων και άλλοι 250 στη Σχολή Ικάρων. Και τονίζω! Παρά το γεγονός ότι οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις πραγματοποιούν στρατιωτικές επιχειρήσεις, στοιχείο αποτρεπτικό σε μια τέτοια επιλογή των νέων Τούρκων. Η διαφορά έγκειται στο γεγονός ότι οι νέοι Τούρκοι αισθάνονται ότι το τουρκικό κράτος μεριμνά για την επίλυση βασικών θεμάτων που αφορούν στους νέους αξιωματικούς και υπαξιωματικούς.
Σημαντικά θέματα όπως διαβίωση, επιβάρυνση με άλλα καθήκοντα άσχετα προς τη στρατιωτική υπηρεσία, αποζημίωση νυχτερινών υπηρεσιών και ασκήσεων, συνεχείς μετακινήσεις ανά διετία-τριετία σε περιοχές με σοβαρές ελλείψεις επιλογών στέγασης και φυσικά θέματα εξέλιξης.
Στην Ελλάδα συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο, με αποτέλεσμα οι νέοι να αποφεύγουν το στρατιωτικό λειτούργημα.
▸Πρόσφατα παρουσιάστηκε το Νέο Δόγμα Αποτροπής από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Πώς τοποθετείστε;
Θα πρέπει να τονίσουμε ότι δεν υπάρχει αλλαγή στο Δόγμα Αποτροπής καθώς αυτό εστιάζει όπως και στο παρελθόν στην «αποτροπή». Μιλάμε για αλλαγή των μέσων μάχης για την εφαρμογή του Δόγματος.
Η ένταξη νέων οπλικών συστημάτων και η εκπαίδευση στις νέες τεχνολογίες και ειδικά στα ΜΕΑ (Μη Επανδρωμένα Αεροχήματα – Drones) με βρίσκει σύμφωνο, καθώς η Τουρκία έχει κάνει σημαντικά βήματα στον τομέα αυτόν. Επίσης απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή ειδικά στην εφαρμογή των νέων ρυθμίσεων στα νησιά. Κάθε μείωση προσωπικού μπορεί να θεωρηθεί ικανοποίηση της Άγκυρας στις αξιώσεις της για αποστρατικοποίηση αριθμού νησιών του Ανατολικού Αιγαίου.
Το Δόγμα αυτό θα πρέπει να έχει και επιθετικά χαρακτηριστικά, ως στοιχείο αποθάρρυνσης της τουρκικής πλευράς, πριν αυτή εκδηλώσει επιθετική ενέργεια εναντίον της Ελλάδας.
Απαιτείται η ταχύτερη ένταξη των νέων μέσων μάχης και αναχαίτισης της τουρκικής επιθετικότητας και ειδικά όσων έχουν να κάνουν με την αντιμετώπιση των τουρκικών ΜΕΑ (Μη Επανδρωμένα Αεροχήματα – Drones).
Επίσης, το Δόγμα Αποτροπής θα πρέπει να εστιάσει στην παραγωγή ελληνικής κατασκευής μέσων μάχης προκειμένου η ελληνική αποτροπή – ανάσχεση της τουρκικής απειλής να καταστεί αυτόνομη. Στον τομέα αυτόν θα πρέπει να εντάξουμε και τα ελληνικά πανεπιστήμια – πολυτεχνεία ώστε να παράγουμε ελληνικά συστήματα μάχης χρησιμοποιώντας και αξιοποιώντας τα «ελληνικά μυαλά» τα οποία διακρίνονται στο εξωτερικό.
▸Από πού πηγάζει το εύρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων μας στο Αιγαίο; Γιατί «προκαλείται» η Τουρκία;
Το Αιγαίο είναι μια θάλασσα με χιλιάδες ελληνικά νησιά, μικρονήσους και βραχονησίδες τα οποία, σύμφωνα με το Δίκαιο της Θάλασσας, διαθέτουν υφαλοκρηπίδα καθώς και δικαιώματα ορισμού βάσεων για ΑΟΖ (Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη). Άρα η Ελλάδα διαθέτει κυριαρχικά δικαιώματα και εκτός περιοχών εθνικής κυριαρχίας βάσει του Διεθνούς Δικαίου. Kάτι το οποίο αμφισβητεί η Τουρκία. Ας μην ξεχνάμε ότι η Άγκυρα επιδιώκει μέσω του αναθεωρητισμού της ο οποίος εκφράζεται από το Δόγμα «Γαλάζια Πατρίδα» τον περιορισμό της Ελλάδας εντός των Χωρικών μας Υδάτων (Χ.Υ.).
Η Ελλάδα χωρίς δισταγμό θα πρέπει σε πρώτη φάση να προχωρήσει σε επέκταση των Χωρικών Υδάτων νοτίως της Κρήτης και όταν ολοκληρώσει το εξοπλιστικό πρόγραμμα να το πράξει και στο Αιγαίο, όπως έπραξε και στο Ιόνιο Πέλαγος.
Θα πρέπει να γίνουν συγκεκριμένες ενέργειες διεμβολισμού και ακύρωσης της τουρκικής αξίωσης των «γκρίζων ζωνών». Όπως ακριβώς έγινε και με την ανακοίνωση των ελληνικών θαλάσσιων πάρκων όπου περιελήφθησαν περιοχές με βραχονησίδες, την ελληνική κυριότητα των οποίων αμφισβητεί η Τουρκία. Θυμίζουμε ότι η τουρκική θεωρία των «γκρίζων ζωνών» βασίζεται στην τουρκική άρνηση της ελληνικής κυριότητας επί 152 νησιών, μικρονήσων και βραχονησίδων στο Αιγαίο.
Επίσης η Ελλάδα θα πρέπει να αναβαθμίσει τα μέσα Έρευνας – Διάσωσης του Λιμενικού – Ακτοφυλακής, προκειμένου να ακυρώσουμε κάθε τουρκική προσπάθεια αμφισβήτησης του ελληνικού δικαιώματος επί των περιοχών αρμοδιότητας Έρευνας – Διάσωσης το οποίο αμφισβητεί η Τουρκία.
▸Ποιος είναι ο πυρήνας του αναθεωρητισμού της Τουρκίας; Υπάρχει κάτι που φοβάται η τουρκική πλευρά;
Η Τουρκία επιδιώκει τον πλήρη έλεγχο του Αιγαίου και της ανατολικής Μεσογείου σε εφαρμογή του Δόγματος «Γαλάζια Πατρίδα». Θέλει η Άγκυρα να είναι ο βασικός διαχειριστής των περιοχών αυτών εις βάρος της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας και της Κύπρου.
Η Τουρκία φοβάται την επέκταση των ελληνικών Χωρικών Υδάτων στο Αιγαίο, καθώς πολύ μεγάλο μέρος αυτού θα καταστεί περιοχή ελληνικής κυριαρχίας και όχι απλά κυριαρχικών δικαιωμάτων.
Τα τελευταία 3 χρόνια η Άγκυρα έχει προσδώσει νέα χαρακτηριστικά στη θεωρία των «γκρίζων ζωνών». Σύμφωνα με τη δική της πάντα θεώρηση, απαιτεί να περιέλθουν στη δική της κυριότητα τα νησιά τα οποία έχει στρατιωτικοποιήσει η Ελλάδα «κατά παράβαση της Συνθήκης της Λωζάνης και της Συνθήκης Ειρήνης των Παρισίων», όπως ισχυρίζεται. Κάτι το οποίο είναι αβάσιμο.
Γιατί η Ελλάδα διατηρεί στρατό στα νησιά του Αιγαίου ανατρέποντας την τουρκική στρατηγική κατάληψης νησιωτικού εδάφους, καθώς έναντι αυτών υπάρχει από το 1975 η τουρκική Στρατιά του Αιγαίου, η επιχειρησιακή αποστολή της οποίας είναι η κατάληψη ελληνικών νησιών.
Επίσης η Τουρκία φοβάται μια πιθανή μελλοντική οριοθέτηση ΑΟΖ Ελλάδας και Κύπρου, καθώς έτσι θα την απέκλειε από δικές της ενέργειες οριοθέτησης ΑΟΖ με χώρες της περιοχής.
Ελλάδα και Κυπριακή Δημοκρατία θα πρέπει να επικαιροποιήσουν το Δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου και να πραγματοποιούν συχνά ασκήσεις επίδειξης δύναμης και ετοιμότητας προστασίας των κυριαρχικών δικαιωμάτων του Ελληνισμού.
▸Είναι η χώρα μας ικανοποιητικά κινητική στην άσκηση της εθνικής μας κυριαρχίας και των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων;
Όχι στον βαθμό που θα έπρεπε.
Θεωρώ ότι η Διακήρυξη Φιλίας των Αθηνών παθητικοποιεί τα εθνικά μας αντανακλαστικά και την έκφραση της βούλησής μας προς την κατεύθυνση αυτή.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το περσινό επεισόδιο στην Κάσο, όπου κατόπιν αντίδρασης της Άγκυρας αναβάλλαμε το έργο της καλωδιακής σύνδεσης Κύπρου – Ελλάδας. Όλοι είμαστε υπέρ του διαλόγου, όμως καμία διαπραγμάτευση και καμία ενέργεια δεν δικαιολογείται η οποία μπορεί να αφήνει την εντύπωση προς την Τουρκία ότι δεν διαθέτουμε τη βούληση και την αποφασιστικότητα να υπερασπιστούμε την εθνική μας κυριαρχία και τα κυριαρχικά μας δικαιώματα.
▸Έχετε χαρακτηρίσει τον Έβρο ως «το δυνατό μας σημείο».
Η περιοχή του Έβρου αποτελεί επιχειρησιακά το δικό μας πλεονέκτημα εναντίον της Τουρκίας καθώς η Ελλάδα διαθέτει πιο σύγχρονο αρματικό δυναμικό κάτι το οποίο προβληματίζει την Τουρκία σε μια πιθανή μελλοντική πολεμική σύγκρουση. Η άμυνα στα νησιά παρουσιάζει δυσκολίες λόγω της μεγάλης διασποράς χιλιάδων νησιών, μικρονήσων και βραχονησίδων. Για τον λόγο αυτόν θα πρέπει να επιδεικνύουμε την ετοιμότητα των ελληνικών στρατιωτικών μονάδων στον Έβρο προκειμένου η Τουρκία να κάνει και δεύτερες σκέψεις εάν ή όταν αποφασίσει να πραγματοποιήσει επιθετική ενέργεια εναντίον της Ελλάδας.
Οι ένδοξες Ένοπλες Δυνάμεις μας είναι πάντα έτοιμες να υπερασπισθούν τα Ιερά μας Χώματα.
