Ο Ρόδης Ρούφος (1924-1972) ανήκε στην ομάδα συγγραφέων που έκανε την εμφάνισή της μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τα κύρια μυθιστορήματά του είναι η τριλογία «Χρονικό μιας Σταυροφορίας» και το ιστορικό μυθιστόρημα «Οι Γραικύλοι». Παρόλο που είναι κυρίως πεζογράφος, ο Ρούφος δημοσίευσε επίσης ποίηση, θέατρο και μεταφράσεις από τα αρχαία ελληνικά.
Όπως ο διάσημος Έλληνας ποιητής Γιώργος Σεφέρης, ο Ρούφος υπηρέτησε στο ελληνικό διπλωματικό σώμα. Τοποθετήθηκε στη Λευκωσία ως Πρόξενος της Ελλάδας (εφόσον η Κύπρος ήταν αγγλική αποικία δεν μπορούσε να έχει ελληνική Πρεσβεία), από το 1954 ως το 1956.
Η εμπειρία του στην Κύπρο χρησίμευσε στο θεατρικό του έργο «Η ημέρα της κρίσης» και στο μυθιστόρημα «Η χάλκινη εποχή – Το μυθιστόρημα του Κυπριακού αγώνα».
Παρόλο που η επίσημη θέση της ελληνικής κυβέρνησης δεν υποστήριζε την Ένωση, για να μην έρθει σε αντίθεση με την Αγγλία, Έλληνες αξιωματούχοι ανεπίσημα ενθάρρυναν τις δραστηριότητες των Κυπρίων.
Ο Ρούφος υπήρξε ο σύνδεσμος ανάμεσα στην Αθήνα και την κυπριακή κίνηση υπέρ της Ένωσης. Όταν άρχισε ο απελευθερωτικός αγώνας του νησιού, ζει από πολύ κοντά την οργάνωση αυτού του αγώνα, έρχεται σε επαφή με ηγετικές φυσιογνωμίες της εποχής, αδιαφορώντας για τις επικίνδυνες εμπλοκές που μπορεί να του δημιουργήσει η επίσημη ιδιότητά του
Ο Ρούφος στη «Χάλκινη εποχή» δεν κάνει ιστορικό μυθιστόρημα (πρόκειται για μια αξιόλογη ισορροπία μεταξύ πραγματικότητας και μυθοπλασίας), δίνει απλώς την προσωπική του άποψη για το πώς διαμορφώνεται η ιστορική πραγματικότητα μέσα στον βρασμό των γεγονότων. Ζώντας και μετέχοντας στις εξελίξεις μιας ενδιαφέρουσας εποχής , δεν έχει λόγο να στύψει το μυαλό του για να εφεύρει πλοκές και μυθιστορηματικά πρόσωπά. Του τα προσφέρει προκλητικά η ίδια η ζωή. Και ο Ρούφος αποδέχεται με γενναιότητα αυτή την πρόκληση.
Με ανιδιοτέλεια και απροκατάληπτη στάση, προσπαθεί να εκφράσει την ιδεολογική του τοποθέτηση, που δεν είναι άλλη από την πίστη στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια, στη δύναμη και τη μοναδικότητα της ελευθερίας, πάνω στο θέμα του κυπριακού αγώνα.
Το μυθιστόρημα του Ρούφου αρχίζει όταν ο Δίων, ο οποίος υπηρετεί ως έλληνας διπλωμάτης στην Κύπρο και μοιάζει αμυδρά με τον Ρούφο, λαβαίνει ένα αυτοβιογραφικό χειρόγραφο από έναν Κύπριο φίλο, καταδικασμένο σε θάνατο για τη συμμετοχή του στον ένοπλο αγώνα κατά των Βρετανών. Ο Δίων με μια κοινή τους φίλη, την Νταίζη, διαβάζουν μαζί το χειρόγραφο, σταματώντας κάθε τόσο την ανάγνωση για να προσθέσουν τις δικές τους αναμνήσεις. Ο Αλέξης Μπαλαφάρας, ο συντάκτης του χειρογράφου, διορίζεται καθηγητής στο Γυμνάσιο της Λευκωσίας, και η αφήγησή του εξιστορεί την εξέλιξή του από αδιαφορία για την υπόθεση της Ένωσης σε ενεργή συμμετοχή στον αγώνα της ΕΟΚΑ.
Άλλοι ήρωες του έργου είναι: η Σύλβια Μπλάκγουντ και ο σύζυγός της Τζούλιαν, ο Τέρενς Φίτζγκιμπον, ο Χάρρυ Μόνταγιου , ο Ντικ Ουέρδιγκ , ο Μάγος κ.ά.
Ο κεντρικός ήρωας όμως του μυθιστορήματος είναι η κυπριακή νεολαία.
Ο Ρούφος δείχνει στο έργο του τον μεγάλο αγώνα των Κυπρίων μαθητών κατά των Άγγλων.
Οι Κύπριοι ξυπνούσαν, αλλά το πιο συναρπαστικό τμήμα της ελληνικής κοινωνίας της Κύπρου τότε, ήταν η νεολαία.
Μια καινούργια ελληνική κυπριακή γενιά όλο φλόγα, τόλμη και ιδανικά. Μια γενιά χαλκέντερη. Μια ράτσα νέα και γεμάτη υποσχέσεις μετά από μακρόχρονο λήθαργο, σαν εκείνη που συμβολίζει η Χάλκινη Εποχή του Ροντέν. Κι ο μόνος τους σκοπός και ιδεολογία, η μαγική λέξη που έδινε φτερά στη φαντασία τους, την ευγένεια αρχαίων κούρων στη στάση τους και νόημα στη ζωή τους, ήταν η Ένωση -Ένωση με την Ελλάδα, ελληνική ελευθερία. Το αρχαίο όνειρο ζωντάνευε σε τούτα τα φλογισμένα αντίγραφα της Χάλκινης Εποχής, στους τολμηρούς εφήβους (τον Λευτέρη, τον Ευαγόρα, τον Βία, τη Μαρία), που ορκίζονταν με ένα στόμα να ελευθερωθούν ή να πεθάνουν….
«Η Χάλκινη Εποχή» είναι μια ιστορία για δύο έρωτες, του έρωτα για μια γυναίκα και του έρωτα για την Επανάσταση της Κύπρου.
«Η Χάλκινη Εποχή» αποτελεί την ψυχογραφία μιας αγωνιστικής γενιάς .
Πρόκειται για Αριστούργημα. To βιβλίο αυτό πρέπει να βρίσκεται σε κάθε ελληνικό σπίτι.
Ο Ρόδης Ρούφος, όπως εξάλλου και ο Σεφέρης δεν πρόλαβε να δει και να ζήσει τον σφαγιασμό της Κύπρου, τραγική κατάληξη της δικτατορίας του 1967…
Ο Ρόδης Ρούφος είναι η πιστή ηχώ της ελληνικής μεταπολεμικής περιπέτειας, αταλάντευτος και συνεπής στις αρχές του Έλληνα πολίτη, όπως μας τις παραδίδουν τα αρχαία ελληνικά κείμενα. Ανήκει σε αυτό το σπάνιο είδος που ολοένα χάνεται στην εποχή μας, μια εποχή που εξακολουθεί να είναι χάλκινη…
ΚΩΣΤΑΣ ΤΡΑΧΑΝΑΣ
