«Ένα αξέχαστο καλοκαίρι» από το Cine

Την ταινία «Ένα αξέχαστο καλοκαίρι» (Estiu 1993) προβάλλει την Πέμπτη 11 Ιουλίου στις 21.00 στο Β΄ Γυμνάσιο το Cine – Δράση. Το πολυβραβευμένο, ημιαυτοβιογραφικό ντεμπούτο της 32χρονης Carla Simon που κέρδισε τις καρδιές κοινού και κριτικών, έκανε την πρεμιέρα του στο Φεστιβάλ Βερολίνου όπου απέσπασε το Βραβεία Καλύτερης Πρώτης Ταινίας και Καλύτερης Ταινίας Generation Kplus. Επιπλέον, κέρδισε 3 Βραβεία Goya από την Ισπανική Ακαδημία Κινηματογράφου: Καλύτερης Σκηνοθεσίας, Καλύτερης Πρωτοεμφανιζόμενης Γυναικείας Ερμηνείας και Καλύτερης Ερμηνείας Β’ Αντρικού Ρόλου. Επίσης, κέρδισε το Βραβείο Καλύτερης Ισπανικής Ταινίας στο Φεστιβάλ της Μάλαγα καθώς και τα Βραβεία Σκηνοθεσίας και Κοινού στο Φεστιβάλ Bafici της Αργεντινής. Κατά τη διάρκεια του Φεστιβάλ Καννών (2018) η ηθοποιός Salma βHayekαπένειμε στην 32χρονη Carla Simon το Βραβείο Young Talent Award «Women in Motion» που επιβραβεύει νέες γυναίκες κινηματογραφίστριες.Τέλος το φιλμ ήταν η Επίσημη Πρόταση Ισπανίας για το Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας. Η επιτυχία του δεν είναι τυχαία. Οφείλεται στην ικανότητα του να συγκινεί, να προκαλεί νοσταλγία και να παρασύρει το θεατή πίσω στην παιδική ηλικία.

Η ιστορία

Η συναισθηματική και ψυχολογική εξερεύνηση της απώλειας, της ριζικής αλλαγής που αυτή συνεπάγεται και της εσωτερικής καταπίεσης επίπονων συναισθημάτων είναι δύσκολα θέματα. Εδώ είναι ακόμα δυσκολότερα καθώς ο άνθρωπος που τα αντιμετωπίζει είναι ένα μικρό κορίτσι. Η Frida ένα 6χρονο ορφανό από πατέρα κορίτσι, το καλοκαίρι που χάνει και τη μητέρα της αφήνει την όμορφη Βαρκελώνη. Η κηδεμονία και η φροντίδα της περνάνε στο θείο της, ο οποίος ζει με τη μικρή και καλόβολη οικογένεια του σε ένα αγροτόσπιτο στην Καταλανική εξοχή.

Όλοι τους υποδέχονται την μικρή με ζεστασιά και ανοιχτή αγκαλιά, της προσφέρουν σιγουριά και ασφάλεια, αλλά εκείνη χρειάζεται πολύ χρόνο να εγκλιματιστεί στο νέο οικογενειακό και φυσικό της περιβάλλον. Σύμμαχός και ακούραστη βοηθός της είναι η 4χρονη χαριτωμένη ξαδέλφη που από την αρχή την βλέπει σαν την μεγαλύτερη αδελφή της. Η Frida θρηνεί βουβά καθώς δεν μπορεί να εξωτερικεύσει τον ψυχικό αναβρασμό που της προκαλεί η επίγνωση ότι η οικογενειακή αγάπη δεν είναι πάντα δεδομένη, ούτε το υγιές οικογενειακό περιβάλλον είναι κάτι φυσικό και εξασφαλισμένο.

Ο νέος αγροτικός χώρος στον οποίο καλείται να ζήσει στο εξής σε συνδυασμό με την ματαιότητα της ζωής και το φόβο του θανάτου που μόλις έχει βιώσει προκαλούν μεταπτώσεις στην ψυχολογία της. Στιγμές ξεγνοιασιάς και παιδικού ενθουσιασμού εναλλάσσονται με μοναχικές σκέψεις, ζήλειες, κακότροπες συμπεριφορές. Μπερδεμένη ήδη από τις τρομακτικές αλλαγές, κλονίζεται περισσότερο από τις θρησκευτικές διδαχές της γιαγιάς και το κρυφάκουσμα κάποιων συζητήσεων των μεγάλων που αναφέρονται σε ένα μυστικό γύρω από το θάνατο των γονιών της.

Εκτός από την παρακολούθηση της πολύπλοκης διαδικασίας που προκαλείται στη παιδική ψυχή της Fridaτο φιλμ παρακολουθεί διακριτικά την κοινωνική κατάσταση στην Ισπανία της δεκαετίας του’90 και την γενιά των Ισπανών που μεγάλωσε στη δικτατορία του Φράνκο. Είναι η γενιά που είδε να αποκαθίσταται η δημοκρατία μετά από 39 χρόνια συνεχούς αυταρχισμού. Τα πρώτα χρόνια μετά την κατάρρευση της χούντας ήταν περίοδος ευτυχίας και ενδοσκόπησης, αλλά ο διχασμός της Ισπανικής και της Καταλανικής κοινωνίας παραμένει και στο φιλμ αναδεικνύεται από την αντιδιαστολή της θρήσκας και αντιδραστικής γιαγιάς με το ελεύθερο πνεύμα της προοδευτικής αγροτικής οικογένειας.

Την εποχή που διαδραματίζεται η ιστορία τα ναρκωτικά και ιδιαίτερα η ηρωίνη κυκλοφορούσαν ελεύθερα στους δρόμους. Πολλοί νέοι έγιναν χρήστες. Και μετά ήρθε το AIDS, που στα πρώτα χρόνια έστειλε στο θάνατο πολλούς νέους χρήστες, γονείς παιδιών που αναγκάστηκαν να μεγαλώσουν με παππούδες, γιαγιάδες, θείους. Σε αυτή την περίπτωση ανήκει και η σκηνοθέτης Carla Simón που στο συμπαγές και τεχνικά άρτιο «Estiu ‘93», αναπτύσσει την ιστορία της χωρίς υπερβολές, μελό καταστάσεις, μεγαλόστομα κλισέ και συναισθηματικούς εκβιασμούς. Με τον αεικίνητο φακό της παρακολουθεί στενά την Frida, σκύβει με αγάπη, συμπόνοια και κατανόηση πάνω στις δοκιμασίες της.

Ολόκληρο το επιτελείο των ηθοποιών είναι εναρμονισμένο με την τρυφερή προσέγγιση της, αλλά είναι η Laia Artigas που ερμηνεύοντας τη Frida εκφράζει έξοχα τα διάφορα αντικρουόμενα ψυχολογικά στάδια τα οποία περνά η ηρωίδα της, από τον βουβό, ανομολόγητο πόνο, στο αρχικό «μούδιασμα» της μετακίνησής της, στην αποξένωση, τη ζήλεια και την αποδοχή της αγάπης από και προς τους νέους ανθρώπους που αποτελούν, τώρα, την οικογένειά της. Η φυσικότητα της σε συνδυασμό με αυτή της Paula Robles,του μικρότερου κοριτσιού που υποδύεται την ξαδέλφη της, κερδίζουν όλους τους θεατές, που στο τέλος του φιλμ μένουν με μια μεγάλη απορία: Πως κατάφερε μια τόσο νέα γυναίκα να διευθύνει τα δύο προσχολικής ηλικίας παιδιά και να τα κάνει να εκφράσουν απόλυτα ρεαλιστικά την τεράστια γκάμα συναισθημάτων που αναπτύσσονται στην πορεία του πένθους, από την σταδιακή παραδοχή της απώλειας μέχρι τη συμφιλίωση με την τραγωδία;

Ισπανία, 2017. Διάρκεια: 97′. Σκηνοθεσία – Σενάριο: Carla Simon. Πρωταγωνιστούν: Laia Artigas, Paula Robles, Bruna Cusi, David Verdaguer, Fermi Reixach, Montse Sanz.