Μύθοι
• Και τα… «δύσκολα» παιδιά μπορούν να μορφωθούν
1. «Το παιδί δεν έχει υψηλή νοημοσύνη». Συχνά παρατηρείται σύγχυση μεταξύ της δυσκολίας για μάθηση και της νοητικής καθυστέρησης. Οι ειδικοί εξηγούν ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Άλλωστε, για να χαρακτηριστεί κάποιος ως άτομο με μαθησιακές δυσκολίες η φυσιολογική νοημοσύνη αποτελεί προϋπόθεση.
2. «Το παιδί είναι τεμπέλικο». Οι γονείς θα πρέπει να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στη διάγνωση των μαθησιακών διαταραχών. Τα συνοδά συμπτώματα θα τους βοηθήσουν να καταλάβουν αν το παιδί τους αντιμετωπίζει μαθησιακή δυσκολία ή απλώς καταβάλλει ανεπαρκή προσπάθεια, κάτι τελείως διαφορετικό.
3. «Τα άτομα με μαθησιακές δυσκολίες είναι καταδικασμένα να μη μορφωθούν». Σύμφωνα με κάποιες θεωρίες ο φημισμένος για την ευφυΐα του Αϊνστάιν ήταν δυσλεξικός. Ανεξάρτητα από αυτό, τα άτομα με μαθησιακές δυσκολίες μπορούν να αποκτήσουν γνώσεις και να λάβουν πανεπιστημιακή μόρφωση, αρκεί να ακολουθήσουν εναλλακτικές διδακτικές μεθόδους.
4. «Μπορεί κάποιος να απαλλαγεί τελείως από τις μαθησιακές διαταραχές». Παρά τις απόψεις ορισμένων, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι οι διαταραχές αυτού του είδους μπορούν να θεραπευτούν, οι ειδικοί θεωρούν ότι στην πραγματικότητα το άτομο εκπαιδεύεται στο να ζει μαζί τους και να τις διαχειρίζεται με τρόπο που να μην εμποδίζουν τη φυσιολογική του εξέλιξη.
Ποιοι μαθητές κινδυνεύουν περισσότερο
Άσχημες οικογενειακές συνθήκες και υποβαθμισμένο σχολείο επιτείνουν τα προβλήματα.
Το δυσμενές περιβάλλον είναι αυτό που ευθύνεται κατά βάση για τις μαθησιακές δυσκολίες σύμφωνα με τις στατιστικές. Χαοτικές οικογενειακές συνθήκες, υποβαθμισμένο σχολείο, ατμόσφαιρα που επιτείνει την ανασφάλεια στο παιδί και ενίοτε του προκαλεί κατάθλιψη ή χρόνιο άγχος αναστέλλουν τη μαθησιακή διαδικασία. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι τα παραμελημένα ή τα υπερπροστατευόμενα παιδιά αδυνατούν να επενδύσουν στη γνώση και να απολαύσουν την ευχαρίστηση που αυτή προσφέρει. Επίσης, παράγοντες νευροβιολογικοί ευθύνονται συχνά για αυτού του είδους τις διαταραχές.
Κάποιες φορές τα αίτια είναι κληρονομικά, αφού έχει αποδειχθεί ότι σε μεγάλο ποσοστό «κινδυνεύουν» παιδιά οι πρόγονοι των οποίων είχαν εμφανίσει αντίστοιχα προβλήματα. Συχνά οι μαθησιακές δυσκολίες προκύπτουν ως αποτέλεσμα της καθυστερημένης ψυχοκινητικής και ψυχοσυναισθηματικής ανάπτυξης του παιδιού.
Περισσότερο ευάλωτα φαίνεται ότι είναι τα αγόρια με αναλογία προς τα κορίτσια 4:1, οι ανήλικοι που διαμένουν σε αστικές περιοχές και οι παραπτωματικοί έφηβοι. Επίσης, μεγαλύτερες πιθανότητες να παρουσιάσουν μαθησιακές δυσκολίες έχουν τα παιδιά που γεννήθηκαν με μικρό βάρος και ειδικότερα τα πρόωρα με περιγεννητική ασφυξία και παιδιά με ενδομήτρια λοίμωξη ή μικροβιακή μηνιγγίτιδα.
Οδηγίες προς κηδεμόνες
• Χτίστε τη σχέση με τα παιδιά σας. Ξοδέψτε χρόνο μαζί τους, ανακαλύψτε μια δημιουργική ενασχόληση που θα κάνετε μαζί σε σταθερή βάση.
• Διαμορφώστε ένα περιβάλλον στο οποίο το παιδί θα αισθάνεται ότι έχει τον έλεγχο και την ευθύνη για τη ζωή του. Μην κάνετε εσείς τις δουλειές του, οργανώστε τις συνθήκες για να έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα με τις δικές του δυνάμεις. Ενισχύστε την αυτοπεποίθησή του.
• Μη μοιράζετε «απαγορεύσεις», αλλά δώστε κίνητρα. Θέστε κανόνες.
• Αναπτύξτε τις κοινωνικές δεξιότητες του παιδιού. Αυτές θα καθορίσουν την επιτυχημένη προσαρμογή του στην ενήλικη ζωή.
• Φροντίστε τον εαυτό σας. Μόνο έτσι μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί σας.
• Εφόσον υποψιάζεστε ότι το παιδί αντιμετωπίζει μαθησιακές δυσκολίες απευθυνθείτε στο σχολείο του. Παράλληλα, ζητήστε βοήθεια από τα Νοσοκομεία Παίδων, από Κέντρα Ψυχικής Υγιεινής και από τα Κέντρα Διάγνωσης Αξιολόγησης και Υποστήριξης της περιοχής σας.