Oλοι μας έχουμε περάσει νύχτες που δεν κοιμηθήκαμε καλά ή μερικές φορές καθόλου. Συνήθως η διαταραχή βελτιώνεται ή υποχωρεί σε 1-2 μέρες. Όχι σπάνια, όμως, η δυσκολία στον ύπνο παραμένει ακόμη και όταν το αρχικό πρόβλημα που τη δημιούργησε έχει εκλείψει! Αναμφισβήτητα λοιπόν, αϋπνία είναι η σταθερή μείωση της ποσότητας του ύπνου επί μεγάλο χρονικό διάστημα, ανεξάρτητα από την ύπαρξη ή όχι κάποιου εμφανούς αιτίου. Η συχνότητα εμφάνισής της φτάνει το 10% στον γενικό πληθυσμό και αφορά περισσότερο στις γυναίκες, στα ηλικιωμένα άτομα, σε όσους παρουσιάζουν ψυχολογικές διαταραχές και σε άτομα που έχουν κοινωνικο-οικονομικά προβλήματα (καθόλου περίεργο αυτή την εποχή!).
Ποιοι είναι οι εχθροί του ύπνου;
Πολλά σωματικά νοσήματα, ιδίως αυτά που προκαλούν πόνο, δυσφορία, άγχος ή κατάθλιψη, συχνά συνοδεύονται από δυσκολία στον ύπνο.
Οι φοβικές διαταραχές, οι κρίσεις πανικού αλλά και μια ψυχοπιεστική κατάσταση, έχουν ως αρχικό σύμπτωμα την αϋπνία. Επίσης, μπορεί να σχετίζεται με κάποιον περιβαλλοντικό παράγοντα (όπως η ζέστη του καλοκαιριού) ή με μια ψυχοπιεστική κατάσταση.
Όταν σταματήσει να υπάρχει το εξωγενές αίτιο ή αντιμετωπιστεί, η αϋπνία συνήθως υποχωρεί. Πολλές φορές όμως, μετατρέπεται σε χρόνιο πρόβλημα. Έχει ακόμη παρατηρηθεί ότι οι ασθενείς με χρόνια αϋπνία, έχουν την τάση να εσωτερικεύουν τα αρνητικά κυρίως συναισθήματά τους. Η τάση αυτή οδηγεί σε κατάσταση υπερεγρήγορσης και έχει ως αποτέλεσμα τις δυσκολίες στον ύπνο.
Μπορεί η αϋπνία να μας βλάψει;
Η έλλειψη ύπνου, μας κάνει να νιώθουμε καταβεβλημένοι και ευερέθιστοι, μας εμποδίζει να λειτουργήσουμε στις καθημερινές μας δραστηριότητες στο μάξιμουμ των δυνατοτήτων μας και δημιουργεί αδεξιότητα και μειωμένα αντανακλαστικά, που πολλές φορές οδηγούν σε ατυχήματα.
Τι μπορεί να βοηθήσει;
• Οργανώστε τις ώρες που κοιμάστε και προσπαθήστε να πηγαίνετε στο κρεβάτι την ίδια ώρα κάθε βράδυ αλλά και να ξυπνάτε περίπου την ίδια ώρα κάθε πρωί.
• Αποφύγετε να κοιμάστε στη διάρκεια της ημέρας.
• Ξεκινήστε τη διαδικασία χαλάρωσης, τουλάχιστον 90 λεπτά πριν την ώρα που θα πέσετε στο κρεβάτι. Αποφύγετε τις έντονες συζητήσεις και σκέψεις, κάντε ένα χλιαρό μπάνιο, πιείτε ένα ποτήρι ζεστό γάλα. Κάποιες απλές ασκήσεις γιόγκα ή αυτοσυγκέντρωσης, μπορούν να βοηθήσουν να χαλαρώσετε.
• Μην καταναλώνετε καφεΐνη, αλκοόλ και αποφύγετε το κάπνισμα πριν τον ύπνο.
• Εάν παίρνετε φάρμακα, ρωτήστε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό αν επηρεάζουν αρνητικά τον ύπνο.
• Ρυθμίστε τις συνθήκες του υπνοδωματίου (θερμοκρασία, θόρυβος κλπ), φροντίστε το κρεβάτι σας να είναι άνετο και αρκετά ευρύχωρο και κλείστε τις κουρτίνες για να κρατήσετε το φως απ’ έξω.
• Τέλος, αποφύγετε τις διαιτητικές παρεκτροπές: μην καταναλώνετε μεγάλες ποσότητες φαγητού αλλά ούτε και να μένετε νηστικοί το βράδυ.
Εάν παρόλα αυτά, μετά από διάστημα 2-3 μηνών η αϋπνία επιμένει, τότε ήρθε η ώρα να επισκεφτείτε τον γιατρό σας.
