Αναφερόμαστε περισσότερο στην πατρική λειτουργία και όχι στη φυσική παρουσία του πατέρα, η οποία από μόνη της δεν αρκεί.
Ο πατέρας ο οποίος διευκολύνει την ψυχική ανάπτυξη και την πορεία προς την ωριμότητα, έχει ονομαστεί συμβολικός πατέρας. Είναι αυτός που απαγορεύει την απεριόριστη απόλαυση.
Ο πατέρας που απαγορεύει τα πάντα ή που επιτρέπει τα πάντα δεν είναι συμβολικός. Ο συμβολικός πατέρας επιτρέπει την απόλαυση υπό όρους. Η βασικότερη απαγόρευση που θέτει η πατρική λειτουργία, είναι η απαγόρευση της αιμομιξίας. Απαγορεύεται στους γονείς να έχουν το παιδί ως αντικείμενο της δικής τους απόλαυσης. Η πατρική λειτουργία μπορεί να εκπροσωπείται τόσο από τον πατέρα ως φυσικό πρόσωπο όσο και από την μητέρα.
Ο πατέρας ως άντρας διεκδικεί ερωτικά τη μητέρα, με αποτέλεσμα εκείνη να απομακρύνεται ψυχικά από το παιδί. Έτσι το παιδί μπορεί να αναπτυχθεί ακολουθώντας τη διαδικασία του αποχωρισμού από τους γονείς και της εξατομίκευσης.
Όταν ο πατέρας απουσιάζει ως φυσικό πρόσωπο, είτε γιατί η σχέση του ζευγαριού δεν λειτουργεί είτε γιατί υπάρχει διαζύγιο ή θάνατος, τότε τη θέση του πατέρα στη ζωή της μητέρας παίρνει οποιαδήποτε σημαντική ψυχική επένδυση της μητέρας, όπως ένας άλλος άντρας, η καριέρα της, τα ενδιαφέροντά της.
Η μητέρα η οποία επενδύει ψυχικά και πέρα από το παιδί της, εμπεριέχει μέσα της την πατρική λειτουργία, η οποία της απαγορεύει να σχετιστεί ολοκληρωτικά με το παιδί της.
Μαρία Καρυώτη, Παιδοψυχίατρος – Ψυχαναλύτρια
