Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Νόσου Αλτσχάιμερ (21 Σεπτεμβρίου), μια νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Alzheimer’s Disease επικεντρώνεται στον συσχετισμό της οστεοπόρωσης με την εκφυλιστική ασθένεια του εγκεφάλου.
Η συγκεκριμένη ασθένεια εμφανίζεται όταν το σώμα χάνει μεγάλο μέρος της οστικής του πυκνότητας ενώ παράλληλα επανορθώνει πολύ μικρό μέρος οστικού ιστού. Το αποτέλεσμα αυτής της εξέλιξης είναι ότι τα οστά αποδυναμώνονται και μπορούν ευκολότερα να σπάσουν μετά από μια πτώση ή ένα χτύπημα. Το ισχίο, η σπονδυλική στήλη και ο καρπός είναι οι περιοχές που επηρεάζονται συχνότερα από την οστεοπόρωση.
Η οστεοπόρωση συνδέεται με αυξημένο ρίσκο για Alzheimer
Στη Γερμανία, το ποσοστό των ανθρώπων που πάσχουν από οστεοπόρωση μετά την ηλικία των 40 ετών ανέρχεται περίπου στο 15%. Ερευνητές στη Φρανκφούρτη μελετούσαν την κατάπτωση του διανοητικού συστήματος και τo Alzheimer στις τελευταίες δεκαετίες και στην τωρινή τους έρευνα, που δημοσιεύτηκε στην Journal of Alzheimer’s Disease, αξιολόγησαν 60.000 ασθενείς που διαγνώστηκαν με οστεοπόρωση εδώ και 20 χρόνια.
Ο καθηγητής Karel Kostev, από την Επιδημιολογική Ομάδα του IQVIA της Φρανκφούρτης, που ηγείται της έρευνας επισημαίνει: «Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για τη σχέση οστεοπόρωσης και άνοιας. Αυτή η έρευνα είναι η πρώτη που απευθύνει το ερώτημα του συσχετισμού σε μια μεγάλη βάση δεδομένων και επιτρέπει τον περιπτωσιακό έλεγχο και τη σύγκριση ανάμεσα σε ασθενείς που αντιμετωπίζουν την πάθηση και σε άλλους που δεν την εμφανίζουν».
Μετά από 20 χρόνια, τα δεδομένα δείχνουν ότι το 20,5% των γυναικών με οστεοπόρωση και το 16,4% του γκρουπ ελέγχου (οι γυναίκες χωρίς οστεοπόρωση) διαγνώστηκαν με άνοια. Στο αντίστοιχο γκρουπ των ανδρών που είχε οστεοπόρωση, το 22% διαγνώστηκαν με άνοια και μόλις το 14,9% του γκρουπ ελέγχου που δεν είχε οστεοπόρωση είχε άνοια.
Ο συνεργάτης επιστήμονας στην έρευνα Louis Jacob, MD, από το πανεπιστήμιο Clinic του Παρισιού, δηλώνει: «Η βασική υπόθεση για να εξηγήσουμε τη σύνδεση μεταξύ οστεοπόρωσης και άνοιας είναι ότι και οι δυο αυτές παθήσεις έχουν παρόμοιους παράγοντες ρίσκου. Αυτοί οι παράγοντες περιλαμβάνουν: APOE4 αλληλόμορφα γονίδια της πρωτεΐνης E, (γενετικούς παράγοντες) μεγάλο φορτίο χοληστερόλης, χαμηλά επίπεδα βιταμίνης Κ, έλλειψη βιταμίνης D αλλά και ανδρογόνα και οιστρογόνα (ανδρικές και θηλυκές ορμόνες αντίστοιχα)».
Η έρευνα είχε μερικούς περιορισμούς στα ευρήματά της. Για παράδειγμα, δεν υπήρχε καμία πληροφορία για το επίπεδο οστικής πυκνότητας ή τον τρόπο ζωής των ανθρώπων που συμμετείχαν. Αλλά η έρευνα είναι πειστική λόγων της μεγάλης της διάρκειας και του αριθμού των συμμετεχόντων και οι αποδείξεις της είναι αρκετά δυνατές, οπότε μπορεί στην πραγματικότητα να υπάρχει σύνδεση μεταξύ άνοιας και οστεοπόρωσης.
Εκδήλωση για την Παγκόσμια Ημέρα Νόσου Αλτσχάιμερ
Χαιρετισμό στην εκδήλωση της Εταιρείας Alzheimer Αθηνών για την Παγκόσμια Ημέρα, στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, απηύθυνε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου.
Η Πρόεδρος αναφέρθηκε στα ανησυχητικά στοιχεία αύξησης της νόσου και στην Ελλάδα, στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι πάσχοντες και οι οικείοι τους, επεσήμανε δε την ανάγκη ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης.
Ο χαιρετισμός της Προέδρου της Δημοκρατίας:
«Ένας και πλέον αιώνας μας χωρίζει από τότε που το Alzheimer διαγνώστηκε ως «δριμεία ασθένεια του φλοιού του εγκεφάλου» από τον Γερμανό ψυχίατρο Alois Alzheimer. Ένας και πλέον αιώνας αμηχανίας απέναντι σ’ αυτήν την ύπουλα διαβρωτική, άνοση πάθηση, που πλήττει τον πυρήνα της ανθρώπινης προσωπικότητας, υποσκάπτοντάς την, αλλοιώνοντάς την, και, στα τελευταία της στάδια, απαλείφοντάς την. Σήμερα, αυτός ο τύπος άνοιας θεωρείται η μάστιγα του 21ου αιώνα. Όπως διαβάζουμε, κάθε τρία δευτερόλεπτα καταγράφεται ένα νέο περιστατικό, ενώ, με βάση τους υπολογισμούς του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ως το 2050 περιμένουμε υπετριπλασιασμό τους. Και στην Ελλάδα, όμως, τα πράγματα είναι ανησυχητικά: 160.000 άνθρωποι πάσχουν από Alzheimer και άλλες μορφές άνοιας, ενώ 280.000 εμφανίζουν ηπιότερες μορφές νοητικής και γνωστικής διαταραχής.
Όλοι γνωρίζουμε πόσο οδυνηρή για τους πάσχοντες αλλά και για τις οικογένειές τους είναι η νόσος Alzheimer, καθώς διασαλεύει την αίσθηση του χρόνου, του χώρου και κυρίως του εαυτού. Πόσο δύσκολα βιώνουν την καθημερινότητά τους τα άτομα που έχουν προσβληθεί από αυτήν την εκφυλιστική ασθένεια του κεντρικού νευρικού συστήματος και πόσο εξουθενωτική ψυχικά και σωματικά μπορεί να γίνει η φροντίδα τους. Ξέρουμε πόσο μόνος και αποπροσανατολισμένος αισθάνεται ο ασθενής όταν αδυνατεί να εκφραστεί, να εκτελέσει στοιχειώδεις λειτουργίες, να αναγνωρίσει τα αγαπημένα του πρόσωπα, να ορίσει την ταυτότητά του – και πόσο δύσκολο και ψυχοφθόρο είναι το έργο εκείνων που φροντίζουν έναν τέτοιο ασθενή. Έχει ειπωθεί κατ’ επανάληψη ότι μαζί του νοσούν και οι οικείοι του – και είναι αλήθεια.
Παράλληλα, υπάρχει μια παράμετρος του ανησυχητικού επιπολασμού του Alzheimer η οποία συζητείται ήδη στον χώρο των πολιτισμικών σπουδών και αξίζει να αναφερθεί. Το πώς σχετίζεται, δηλαδή, η ατομική εμπειρία της ασθένειας με τις ευρύτερες πολιτισμικές συντεταγμένες, και συγκεκριμένα το πώς επηρεάζουν οι επιπτώσεις της νόσου την παραγωγή και αναπαραγωγή της πολιτισμικής μνήμης, τις έννοιες της πολιτισμικής κληρονομιάς, του πολιτισμικού ανήκειν. Με πόσο βίαιο τρόπο διαρρηγνύει η ασθένεια την αλυσίδα της μετάδοσης της οικογενειακής, κοινωνικής, πολιτισμικής μνήμης, με σοβαρές απώλειες για το πολιτισμικό κεφάλαιο της εποχής μας».
Η Παγκόσμια Ημέρα Alzheimer δίνει μια ευκαιρία για ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της κοινωνίας μας μπροστά σε ένα πρόβλημα που εντείνεται τα τελευταία χρόνια, ενώ κινητοποιεί την Πολιτεία ώστε να μεριμνήσει για τη συνεχή στήριξη των πασχόντων προκειμένου να διατηρηθεί η ποιότητα ζωής και η αξιοπρέπειά τους, και για την ψυχοκοινωνική ενίσχυση των φροντιστών τους. Μόνον έτσι μπορεί αντιμετωπιστεί η νόσος και οι συνέπειές της στο οικογενειακό περιβάλλον, σε μια περίοδο που η πανδημία καθιστά ακόμη πιο επαχθείς τις συνθήκες συνύπαρξης των ασθενών με τους δικούς τους. Παράλληλα, η έρευνα αναπτύσσεται πυρετωδώς στα πεδία της διάγνωσης και της πρόγνωσης, νέα φάρμακα που στοχεύουν στις αλλοιώσεις του εγκεφάλου ανακαλύπτονται, οι ελπίδες για τη ριζική θεραπεία είναι μεγάλες. Η επιστήμη δημιουργεί βάσιμες προσδοκίες ότι η υπόθεση Alzheimer σύντομα θα πάψει να θεωρείται χαμένη για την ανθρωπότητα.
Εύχομαι στην Εταιρεία Alzheimer Αθηνών και τους ανθρώπους της να συνεχίσουν δυναμικά να προσφέρουν ανακούφιση στους ασθενείς και πολύπλευρη βοήθεια στους φροντιστές τους. Με τη συνεχή παρουσία σας στο πλευρό τους, επιτελείτε ένα βαθύτατα ανθρωπιστικό, κοινωνικό έργο».
