Γράφει ο Φώτης Αλεξόπουλος
Οικονοµολόγος, μέλος του ΙΝΚΑ/Γενική Οµοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδος
Οι αγροτικές κινητοποιήσεις που συγκλονίζουν την Ευρώπη δεν είναι «παρεξήγηση» ούτε επικοινωνιακή υπερβολή. Είναι το αποτέλεσµα συγκεκριµένων πολιτικών επιλογών. Στην Ελλάδα, όµως, η σύγκρουση παίρνει υπαρξιακά χαρακτηριστικά: ο αγρότης δεν µπορεί πια να ζήσει από τη δουλειά του, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση που υποτίθεται ότι εγγυάται τη συνοχή και την επισιτιστική ασφάλεια εµφανίζεται ως θεσµικός αντίπαλος.
Ο Έλληνας αγρότης στο πιο αδύναµο σηµείο της αλυσίδας.
Ο πρωτογενής τοµέας στη χώρα µας λειτουργεί σε συνθήκες ασφυξίας. Κόστος ενέργειας δυσανάλογο µε το εισόδηµα, καύσιµα χωρίς ουσιαστική στήριξη, εφόδια σε τιµές που καθορίζονται από ολιγοπώλια. Την ίδια στιγµή, ο παραγωγός πουλά κάτω από το κόστος, ενώ ο καταναλωτής πληρώνει ακριβά.
Αυτή η αντίφαση δεν είναι τυχαία. Είναι το αποτέλεσµα µιας ευρωπαϊκής και εθνικής πολιτικής που προστατεύει τα ενδιάµεσα συµφέροντα και όχι τον παραγωγό.
Το ∆όγµα της Ε.Ε: Ελεύθερο εµπόριο για τους ισχυρούς και αυστηροί κανόνες για τους αδύναµους.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιλέγει να ανοίγει την αγορά της σε προϊόντα τρίτων χωρών, χωρίς ουσιαστικούς ελέγχους και χωρίς ίσους όρους ανταγωνισµού. Ο Έλληνας αγρότης καλείται να εφαρµόσει πράσινες πολιτικές, περιορισµούς και πιστοποιήσεις, την ώρα που ανταγωνίζεται προϊόντα που παράγονται µε κόστος και πρακτικές απαγορευµένες εντός ΕΕ.
Αυτό δεν είναι πράσινη πολιτική. Είναι υποκρισία µε περιβαλλοντικό άλλοθι.
Η ΚΑΠ στην Ελλάδα: Επιδότηση της αδράνειας, όχι της παραγωγής
Η Κοινή Αγροτική Πολιτική θα µπορούσε να είναι εργαλείο στήριξης του αγροτικού εισοδήµατος. Στην Ελλάδα, όµως, λειτούργησε µε ευθύνη και των ελληνικών κυβερνήσεων, ως µηχανισµός αναπαραγωγής στρεβλώσεων.
Επιδοτήσεις αποσυνδεδεµένες από την πραγµατική παραγωγή, δικαιώµατα χωρίς υποχρέωση, και ένα σύστηµα που ευνόησε όσους είδαν τη γεωργία ως ευκαιρία επιδότησης και όχι ως επάγγελµα. Ο πραγµατικός αγρότης έµεινε µόνος.
Πράσινη µετάβαση χωρίς αγρότες
Η «πράσινη µετάβαση» επιβάλλεται χωρίς σχέδιο, χωρίς χρόνο και χωρίς οικονοµική στήριξη. Για τον µικρό και µεσαίο Έλληνα αγρότη, δεν είναι µετάβαση αλλά έξοδος. Όταν η περιβαλλοντική πολιτική αγνοεί την κοινωνική πραγµατικότητα, παύει να είναι προοδευτική και γίνεται αντικοινωνική.
Μπορεί η ΕΕ να στηρίξει το αγροτικό εισόδηµα; Φυσικά.
Το ερώτηµα είναι αν θέλει. Γιατί αν ήθελε:
– Θα προστάτευε την εσωτερική παραγωγή,
– Θα συνέδεε τις ενισχύσεις µε την ενεργή αγροτική δραστηριότητα,
– Θα έβαζε όρια στην αισχροκέρδεια της εφοδιαστικής αλυσίδας,
– Θα αντιµετώπιζε τον αγρότη ως στρατηγικό πυλώνα και όχι ως πρόβληµα προς διαχείριση.
Το πραγµατικό δίληµµα
Η Ελλάδα και η Ευρώπη βρίσκονται µπροστά σε ένα καθαρό πολιτικό δίληµµα: ή αγροτικό εισόδηµα ή αγροτική εγκατάλειψη.
Χωρίς αγρότες δεν υπάρχει επισιτιστική ασφάλεια, δεν υπάρχει περιφέρεια, δεν υπάρχει κοινωνική συνοχή.
Όποιος θεωρεί ότι ο πρωτογενής τοµέας µπορεί να θυσιαστεί στο όνοµα των αγορών και των αριθµών, υπονοµεύει το ίδιο το ευρωπαϊκό οικοδόµηµα.
Οι αγρότες δεν ζητούν προνόµια. Ζητούν να ζήσουν από τη δουλειά τους. Και αυτό, σε µια οργανωµένη πολιτεία, δεν είναι αίτηµα.
Είναι υποχρέωση.
