Γράφει ο Δημήτριος Γ. Σουλιώτης.
Μετά τη μεγάλη νίκη της ΝΔ και την καταβαράθρωση του ΣΥΡΙΖΑ, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε: «Τα δεδομένα της κάλπης είναι καταλυτικά. Αποδεικνύουν ότι η Νέα Δημοκρατία έχει την έγκριση των πολιτών να κυβερνήσει αυτοδύναμη και δυνατή. Αυτό ζήτησαν, άλλωστε, σήμερα οι ψηφοφόροι και το ζήτησαν με τρόπο εμφατικό, θα έλεγα με τρόπο απόλυτο». Πόσοι είναι όμως αυτοί οι ψηφοφόροι που ζήτησαν με τρόπο εμφατικό και απόλυτο η ΝΔ να κυβερνήσει και πάλι αυτοδύναμη και δυνατή; Σε απόλυτο αριθμό αυτοί που ψήφισαν τη ΝΔ ανέρχονται σε 2.407.860, ποσοστό 25% του συνόλου των εχόντων δικαίωμα ψήφου. Η εκλογική βάση ορίστηκε στα 9,5 εκ. λαμβανομένου υπόψη της μη οριστικής εκκαθάρισης των εκλογικών καταλόγων και των εργαζομένων στο εξωτερικό. Επομένως ούτε αυτοί που δεν πήγαν να ψηφίσουν, ούτε όλοι εμείς που δεν ψηφίσαμε τη ΝΔ δώσαμε καμιά εντολή στον Μητσοτάκη να κυβερνήσει αυτοδύναμος.
Από την ανάλυση των στοιχείων προκύπτει ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των ψηφοφόρων της ΝΔ προέρχεται από δύο πολυπληθείς ομάδες: Τους ηλικιωμένους άνω των εξήντα πέντε ετών και τους ελεύθερους επαγγελματίες. Αύξησε βέβαια τα ποσοστά της και στις φτωχές περιοχές της Αθήνας, στην Κρήτη, τις Κυκλάδες, τα Δωδεκάνησα κ.τ.λ. αλλά εκτός του ότι οι συγκεκριμένες περιφέρειες της χώρα περιλαμβάνουν και άτομα των εν λόγω ομάδων, οι ηλικιωμένοι και οι αυτοαπασχολούμενοι αποτελούν τις πλέον πολυάριθμες ομάδες ψηφοφόρων. Δημογραφικά είμαστε μια γερασμένη χώρα και έχουμε αναλογικά τους περισσότερους αυτοαπασχολούμενους μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Πρέπει δε να ληφθεί υπόψιν και το στοιχείο της αυξημένης – σε σχέση με τους νέους – συμμετοχής στην ψηφοφορία αυτών των δύο ομάδων πληθυσμού. Ένα άλλο χαρακτηριστικό του εκλογικού αποτελέσματος είναι τα «σοβιετικά» ποσοστά στις πλούσιες περιοχές της χώρας και μάλιστα με μειωμένο ποσοστό αποχής, γεγονός που δείχνει συγκροτημένη ταξική συνείδηση.
Στο προηγούμενο – προεκλογικό – άρθρο μου ανέφερα ότι βασικός άξονας της προεκλογικής στρατηγικής της ΝΔ ήταν η όξυνση του συναισθήματος του φόβου των ψηφοφόρων. Από τα αποτελέσματα των εκλογών προκύπτει ότι η συγκεκριμένη στρατηγική αποδείχτηκε πολύ επιτυχημένη. Συγκεκριμένα η ομάδα των ηλικιωμένων ψηφοφόρων – σε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό από τις άλλες ηλικιακές κατηγορίες – αναζήτησε στην συντηρητική παράταξη τη σταθερότητα, την ηρεμία, τη μη αλλαγή του status quo. Σ’ αυτή την κατηγορία ψηφοφόρων λειτούργησε στο πεδίο του ασυνειδήτου και το υπαρξιακό άγχος θανάτου (η άρνηση της μεγάλης αλλαγής – από την ύπαρξη στην ανυπαρξία – συνδέεται με την άρνηση οποιασδήποτε αλλαγής)… Το συναίσθημα του φόβου λειτούργησε και στη δεύτερη μεγάλη κατηγορία ψηφοφόρων που ψήφισαν τη ΝΔ, τους πρωταθλητές της φοροδιαφυγής ελεύθερους επαγγελματίες. Εδώ σημαντικό ρόλο έπαιξαν οι δηλώσεις Κατρούγκαλου. Ο άνθρωπος είπε κάτι σωστό για τους μόνιμους φοροφυγάδες, αλλά σε μια χώρα προ-νεωτερική η αλήθεια οδήγησε στην καταβαράθρωση των ποσοστών του Κόμματός του και στην εκπαραθύρωση του ίδιου!! Επίσης σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αναλυτών του εκλογικού αποτελέσματος 1,2 εκ ψηφοφόροι αποφάσισαν τι θα ψηφίσουν την τελευταία στιγμή και τελικά οδηγήθηκαν στο να ψηφίσουν στο μεγαλύτερο ποσοστό τους τη ΝΔ. Φαίνεται ότι και εδώ όπως και στις δύο προηγούμενες κατηγορίες κυριάρχησε το συναίσθημα του φόβου (φόβος ακυβερνησίας). Στο σημείο αυτό όμως – και για να είμαστε δίκαιοι – πρέπει να τονιστεί ότι στην επιτυχία της προεκλογικής στρατηγικής της ΝΔ – όξυνση του συναισθήματος του φόβου – σημαντικό ρόλο έπαιξε και η στάση των Κομμάτων της Κεντροαριστεράς. Αντί να βρουν έναν ελάχιστο κοινό παρονομαστή και να ορίσουν ως μοναδικό αντίπαλο τη συντηρητική παράταξη και ειδικότερα το σύστημα Μητσοτάκη, γεγονός που θα έδινε ελπίδες για μια κυβέρνηση συνεργασίας της κεντροαριστεράς, αυτοί σε όλη την προεκλογική περίοδο «τρωγόντουσαν μεταξύ τους». Συνεπώς η μη ύπαρξη εναλλακτικής λύσης διακυβέρνησης και ο φόβος της ακυβερνησίας, οδήγησε μεγάλο αριθμό μη συντηρητικών πολιτών προς τα Δεξιά…
Η συντηρητική παράταξη εξήλθε από αυτές τις εκλογές πανίσχυρη. Η διαφορά από την αξιωματική αντιπολίτευση είναι είκοσι ποσοστιαίες μονάδες!! Όχι μόνο δεν υπέστη καμία φθορά από την τετραετή διακυβέρνηση, αλλά την ψήφισαν – σε σχέση με τις εκλογές του 2019 – επιπλέον 156.242 πολίτες!! Όσοι την ψήφισαν δεν έλαβαν υπόψη τους τα σκάνδαλα (Novartis, υποκλοπές, Πάτσης, κ.τ.λ.), την τραγωδία των Τεμπών, τη γιγάντωση του πελατειακού κράτους, τη χειραγώγηση των θεσμών… Άλλα κριτήρια πρυτάνευσαν στην επιλογή τους (φόβος, ηρεμία, συμφέρον). Υπάρχει και ένα μικρό ποσοστό ψηφοφόρων της ΝΔ που την ψήφισε θετικά, δηλαδή θεωρεί ότι υπό την ηγεσία Μητσοτάκη εκφράζει μια εκσυγχρονιστική πολιτική δύναμη, που προσπαθεί να συγχρονίσει τον βηματισμό της χώρας με τις ανεπτυγμένες χώρες της Ευρώπης. Απευθυνόμενος σ’ αυτή την κατηγορία ψηφοφόρων της ΝΔ έχω να παρατηρήσω τα εξής: Το κοινωνικο-οικονομικό status της χώρας αναπαράγεται στηριζόμενο σε τρεις πυλώνες με εξουσιαστική ισχύ. Ο πρώτος πυλώνας είναι το Κεφάλαιο, το οποίο όμως λειτουργεί και αναπαράγεται σε κλεπτο-καπιταλιστικό πλαίσιο (εμπρόσωποι δεσμοί με ισχυρούς πολιτικούς και κρατικούς λειτουργούς, παρά συμβατότητα με τους κανόνες της Αγοράς). Ο δεύτερος πυλώνας εξουσίας είναι οι θεσμοί με κυρίαρχο τον ρόλο της Εκκλησίας και ο τρίτος οι συντεχνίες. Και οι τρεις πυλώνες εξουσίας λειτουργούν, αναπαράγονται και αναπαράγουν το προ-νεωτερικό κοινωνικο-οικονομικό status της χώρας. Και οι τρεις πυλώνες εξουσίας διακρίνονται για τον σφιχτό εναγκαλισμό τους με τη συντηρητική παράταξη, η οποία για να συντηρήσει την εξουσιαστική δυναμική της είναι υποχρεωμένη να πηγαίνει με τα προ-νεωτερικά «νερά» τους. Κεφάλαιο – Εκκλησία και θεσμοί – Συντεχνίες – συντηρητικοί πολιτικοί πιασμένοι «αγκαζέ» σε έναν αέναο φαύλο κύκλο προ-νεωτερικότητας. Δυστυχώς δεν έχει τη δυνατότητα η ΝΔ να βγει από αυτόν το φαύλο κύκλο, ώστε να λειτουργήσει εκσυγχρονιστικά, ούτε με τον «εκσυγχρονιστή» Μητσοτάκη, ούτε με κάποιον άλλο και εδώ ακριβώς βρίσκεται το ελληνικό αδιέξοδο… Εκσυγχρονισμός της χώρας και προεκλογική ευλογία των υποψηφίων της ΝΔ από τους κατά τόπους μητροπολίτες και «γραμμή» από τους τελευταίους προς το χριστεπώνυμο πλήρωμα για γαλάζια ψήφο, είναι έννοιες ασύμβατες…
Ο Μητσοτάκης καθ’ όλη τη διάρκεια της τετραετούς διακυβέρνησής του και κατά την πρόσφατη εκλογική μάχη δεν ήταν μόνος του για να κριθεί ως αυτόνομη πολιτική προσωπικότητα. Εκτός από τους τρεις παραπάνω πυλώνες εξουσίας που τον υποστήριξαν σθεναρά, ήταν περιβεβλημένος από επικοινωνιολόγους, ψυχολόγους, καναλάρχες, δημοσκόπους. Όλοι αυτοί λειτούργησαν ως διορθωτές της κάθε προσωπικής του αστοχίας. Ήταν ένα σύστημα που πούλησε ανωτερότητα, ασφάλεια, γνώση και δομημένη πολιτική συμπεριφορά. Και αν δεν υπάρχει απέναντι ένας Ανδρέας Παπανδρέου για να νικηθεί αυτό το πανίσχυρο σύστημα, η μόνη διέξοδος είναι να τα βρουν μεταξύ τους όλοι αυτοί που υποστηρίζουν ότι εκπροσωπούν τους αδύνατους, τους χαμένους αυτού του κόσμου, τους μη προνομιούχους…
Κλείνοντας το άρθρο μου ήρθε στο νου η περίφημη φράση του Γάλλου διανοούμενου Πιερ Βιανσόν Ποντέ, που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Le monde λίγους μήνες πριν από τον Μάη του 68: «Η Γαλλία πλήττει». Ας ελπίσουμε ότι αυτός ο πετρωμένος μέσα στην ομοιόμορφη μουντάδα του κόσμος, θα αναζητήσει λίγο χρώμα…