Γράφει η Ελένη Κονιαρέλλη – Σιακή
Έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που τα πρόσωπα των ανθρώπων ήταν χαρούμενα. Και δεν είναι μόνο η ευχάριστη εικόνα που απουσιάζει από τη ζωή μας. Το χειρότερο είναι ότι οι περισσότεροι άνθρωποι που κινούνται γύρω μας είναι σκυθρωποί, αμίλητοι, αφηρημένοι, και θαρρώ, θυμωμένοι, λες και τους έχουν ενοχλήσει όλους… όλα.
Στρέφοντας το κεφάλι ψηλά, παρατηρούμε ότι ο ουρανός είναι κι αυτός αλλιώτικος, γκρίζος και θυμωμένος, χωρίς τον ήλιο να στέλνει το παρήγορο φως του, καθώς σκοτεινά σύννεφα τον κρατούν αιχμάλωτο κάτω από τον σκούρο όγκο τους. Βλέπεις είναι χειμώνας και τη μια ώρα γελάει και την άλλη θυμώνει!
Οι συνθήκες και τα γεγονότα που ζούμε -σχεδόν- τα δύο τελευταία χρόνια είναι δύσκολα. Κορωνοϊός, περιορισμός στο σπίτι, πλημμύρες, ανεμοστρόβιλοι, πυρκαγιές παντού, σεισμοί, εγκλήματα, και αμέτρητα άλλα κακά, βρίσκουν τον τρόπο να «τρυπώνουν» στις χαραμάδες της ψυχής μας και να μένουν εκεί, περιμένοντας θαρρείς, τα χειρότερα. Ξυπνάς το πρωί και με κλειστά ακόμα τα μάτια φοβάσαι να σηκωθείς από το κρεβάτι γιατί δεν ξέρεις τι μπορεί να σου συμβεί ή τι θα ακούσεις ή τι θα διαβάσεις, αυτή τη νέα ημέρα που μόλις έχει γεννηθεί και εσύ την έχεις ντύσει με ελπίδες. Λένε οι ειδικοί, ότι για να ξεκινήσει η ημέρα μας με χαρά, πρέπει να χαμογελάσουμε με θετική ενέργεια… σε όλα! Στον καθρέφτη μας, στον ήλιο, στον ουρανό, στα δέντρα, στους ανθρώπους που είναι γύρω μας…
Το έκανα και αυτό αλλά δεν πέτυχε. Άλλος στο χαμόγελό μου κουνούσε περίεργα το κεφάλι, άλλος ρωτούσε με απορία «τι έχω πάθει» και έδειχνε ότι είχε θυμώσει, γιατί νόμιζε ότι τον κορόιδευα. Μπορεί όμως να ήταν ήδη θυμωμένος από πριν για κάποιον δικό του λόγο, όπως για παράδειγμα, γιατί πήγαινε με δυσθυμία στη δουλειά του, επειδή ο απαιτητικός προϊστάμενός του τον παρατηρούσε και τον γκρίνιαζε συνέχεια.
Το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγουμε είναι ότι, για πολλά δύσκολα που μας συμβαίνουν καθημερινά, η αιτία είναι ο ΘΥΜΟΣ και μάλιστα ο γρήγορος θυμός, που λουφάζει μέσα στην ψυχή μας και ξυπνάει πολλές φορές απότομα και με το τίποτα. Αυτό γίνεται ή για ασήμαντους λόγους που συμβαίνουν σήμερα, ή για γεγονότα που έχουν συμβεί στο παρελθόν ή για λόγους που κάποτε μας στενοχώρησαν πολύ και τώρα τους επαναφέρουμε, και με την ανάμνησή τους γεμίζουμε με αρνητικές σκέψεις το σήμερα. Νομίζουμε ότι έτσι θα σβήσουμε ένα κομμάτι από το βάρος αυτής της θλιβερής ανάμνησης βγάζοντας θυμό… απέραντο θυμό, συνοψίζοντας τη συμπεριφορά μας στη φράση που λέμε μυστικά στον εαυτό μας: «Σήμερα είμαι χάλια.Θυμώνω με όλα. Μου φταίνε όλα…»
Οι ειδικοί επιστήμονες, γράφουν: ΘΥΜΟΣ είναι η έντονη ψυχική διέγερση και οι ανάλογες αντιδράσεις εναντίον προσώπου ή κατάστασης, εξ αιτίας της δυσαρέσκειας που προκάλεσαν. Επίσης διαβάζουμε ότι ΘΥΜΟΣ είναι, η νευρική έξαψη που εκδηλώνεται με βίαιες κινήσεις ή με ύψωση του τόνου της φωνής, κ.λπ. Στην Αρχαία Ελληνική Γλώσσα, το αρχαίο ουσιαστικό «θυμός», προσδιόριζε τον εσωτερικό άνθρωπο, με τις σκέψεις, τις ιδέες, τις επιθυμίες και τις διαθέσεις του, κυρίως δε την καρδιά του, που ήταν και η έδρα των συναισθημάτων του (εύ-θυμος, πρό-θυμος, επι-θυμώ, κ.λπ.). Η αντίθετη λέξη στον θυμό, είναι η ψυχραιμία.
Μαθαίνουμε για τον θυμό δύο διαφορετικές τοποθετή- σεις, τις εξής:
-Στη μια υποστηρίζεται ότι θυμός είναι μια φυσιολογική αντίδρασή μας, όταν νιώθουμε ότι μας έχουν προσβάλει, αδικήσει, πληγώσει, ή όταν μας έχουν συμπεριφερθεί με πολύ άσχημο τρόπο και ότι τις περισσότερες φορές ο θυμός αποτελεί ένα φυσιολογικό υγιές ανθρώπινο συναίσθημα, αρκεί να μπορούμε να τον διαχειριστούμε σωστά. Όμως, δυστυχώς, πολλοί άνθρωποι, δεν γνωρίζουν να διαχειριστούν σωστά τον θυμό τους.Τότε αυτός τους κυριεύει, με αποτέλεσμα να γίνεται επικίνδυνος και καταστροφικός. Στην περίπτωση αυτή μπορεί να εκφραστεί με επιθετικότητα και βία και να μας οδηγήσει στο να χάσουμε τον αυτοέλεγχό μας, με συνέπεια να καταστραφούν σχέσεις, να πληγωθούν άνθρωποι ή ακόμα να χαθούν και ζωές.
-Στην άλλη τοποθέτηση υποστηρίζεται ότι ο θυμός είναι ο εχθρός της ορθής κρίσης. Η δικαιολογία ότι, είναι υγιές να εκφράζει κάποιος τον θυμό του είναι καταστρεπτική παρερμηνεία, διότι αυτό μπορεί να οδηγήσει σε βία (σωματική ή λεκτική) και ενδεχομένως να καταλήξει και σε παραβατική συμπεριφορά. Όταν ο θυμός μετατρέπεται σε οργή, οδηγεί σε παράλογη συμπεριφορά, χάνοντας την αίσθηση με την πραγματικότητα, και γίνεται στη ζωή μας ένας κακός σύμβουλος.
Στη χώρα μας, όπως είπαμε και στην αρχή, λόγω της απειλής του κορωνοϊού, αλλά και πολλών ακόμα δύσκολων κατάστάσεων που αντιμετωπίζουμε, βλέπουμε συνέχεια γύρω μας θυμωμένους ανθρώπους έτοιμους να πιαστούν στα χέρια. Πρέπει να επαναλάβουμε, ότι υπάρχουν και οι στιγμές εκείνες, που κάποιος μπορεί να θυμώσει χωρίς να υπάρχει μια προφανής αιτία. Για παράδειγμα, μπορεί να θυμηθεί γεγονότα του παρελθόντος που τον τραυμάτισαν, και να ανακυκλώσει συναισθήματα πικρίας, θυμού και οργής στο παρόν. Βλέπουμε, δηλαδή, ότι ο θυμός μπορεί να αφορά όχι μόνο το «τώρα» αλλά και το «παρελθόν».
Για τον ΘΥΜΟ, είναι ενδιαφέρον το λιτό παιδικό βιβλίο «Ο μεγάλος θυμός» της Μιρέιγ ντ’ Αλλανσέ, που χαρακτηρίζει τον θυμό σαν ένα μαλλιαρό κόκκινο τέρας, που βγαίνει μέσα από τον θυμωμένο μικρό ήρωα του βιβλίου, καταστρέφει τα πάντα στο πέρασμά του, και τελικά στρέφεται και εναντίον του εαυτού του. Η ευρηματική αυτή απεικόνιση του θυμού στο βιβλίο, δείχνει πόσο ψυχοφθόρος γίνεται ο θυμός, όταν είναι συνεχής ή τακτικός πελάτης της καρδιάς και του σώματός μας, βρυχάται μέσα μας, πετιέται από μέσα μας, και ύστερα πετάει και ο ίδιος ό,τι βρει, σαν ένα πλάσμα που ζει μέσα μας και περιμένει να το ταϊσουμε για να βγει και να μας δείξει πόσο δυνατός είναι.
Είναι αμέτρητα τα αρχαία γνωμικά, οι παροιμίες, κ.λπ. που διαβάζουμε για τον θυμό, όπως: «Θυμού κράτει», έγραψε ο Χίλων ο Λακεδαιμόνιος (6ος αιώνας π.Χ., ένας από τους 7 σοφούς της Αρχαίας Ελλάδας).
«Χόλος νόον οιδάνει», γράφει ο Όμηρος στην Ιλιάδα, δηλαδή, ο θυμός φουσκώνει το μυαλό.
Επίσης είναι πολλές οι παροιμιώδεις φράσεις που λέμε για τον θυμό, όπως: «Πνέει τα μένεα», «Έγινε Τούρκος», «Πήρε ανάποδες», «Έγινε πυρ και μανία», «Άστραψε και βρόντησε», «Άναψαν τα λαμπάκια του» κ.λπ.
Τέλος η σοφή γιαγιά, συνήθιζε να λέει για τον θυμό: «Του θυμού γιατρός, είναι ο λόγος ο καλός».
