Γράφει η Κωνσταντίνα Στεφανάκου
Και τώρα που όλο αυτό έχει φτάσει σιγά σιγά στο τέλος του, με τα παιδιά του 2005 να ολοκληρώνουν τη σχολική τους ζωή, ήρθε η ώρα για τα πραγματικά εμψυχωτικά λόγια. Για την πραγματική κι ουσιαστική υποστήριξη, κι όχι την προσποιητή, αυτή που μιλάει τη γλώσσα των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, των trends και των influencers.
Κάποιοι ίσως να πιστεύουν ακόμη πως οι Πανελλήνιες είναι ο πιο αξιοκρατικός τρόπος ώστε οι μαθητές -επίδοξοι φοιτητές πλέον- να εισαχθούν στην ανώτατη εκπαίδευση. Στα δικά μου μάτια λοιπόν, οι Πανελλήνιες είναι από τις πιο αναχρονιστικές μεθόδους που χρησιμοποιείται ακόμη σε μια χώρα η οποία θέλει να αναγνωρίζεται ως Δυτική. Ο θεσμός αυτός είναι από τους πιο άδικους που υφίστανται, καθώς δεν αφήνει τα πιο άναρχα πνεύματα να υλοποιήσουν τα όνειρά τους – τουλάχιστον όχι δίχως το απαιτούμενο κόστος.
Ακόμη όμως ένας λόγος για τον οποίο οι Πανελλήνιες αποτελούν μια σαθρότητα της ελληνικής εκπαίδευσης, είναι το γεγονός πως για να πετύχεις ακόμη και στα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα, δεν μπορείς να το πραγματοποιήσεις παρακολουθώντας μόνο τη δωρεάν δημόσια παιδεία. Οι γονείς λοιπόν, και τα ίδια τα παιδιά, πληρώνουν παραπάνω χρήματα για το ελάχιστο, για γνώσεις τις οποίες τα παιδιά θα έπρεπε να έχουν πάρει από το ίδιο το σχολείο.
Στα περισσότερα μαθήματα μάλιστα, η κύρια μέθοδος εκμάθησης είναι η στείρα αποστήθιση. Με αυτόν τον τρόπο, οι περισσότεροι μαθητές δεν θυμούνται τίποτα ουσιαστικό από όσα μαθαίνουν, αλλά και συνηθίζουν στην «παπαγαλία», με αποτέλεσμα να μην εμβαθύνουν στα βαθύτερα νοήματα ενός γραπτού, να μην καλλιεργούν την κριτική τους σκέψη, και άρα να μην έχουν τη δυνατότητα να αποφασίζουν ελεύθερα, έχοντας την πυγμή να υποστηρίξουν την άποψή τους – διότι, απλούστατα, δεν έχουν. Σημαντικό ζήτημα αποτελεί όμως και το γεγονός ότι οι περισσότεροι μαθητές δείχνουν μια δυσαρέσκεια προς τα συγκεκριμένα μαθήματα. Η Ιστορία, για παράδειγμα, εξαιρετικά χρήσιμη, καθώς μας μαθαίνει το παρελθόν μας, τα λάθη μας ώστε να φροντίσουμε να μην επαναληφθούν, έχει καταλήξει να είναι το καθημερινό βασανιστήριο της Θεωρητικής Κατεύθυνσης. Αιτία: Ο τρόπος που διορθώνονται τα γραπτά… καθώς οι λάθος λέξεις, τα λάθος σημεία στίξης (!) αποτελούν αιτία απώλειας βαθμών από ένα άρτιο κατά τα άλλα γραπτό. Αν κάποιος μαθητής εκφραστεί με τον δικό του τρόπο κι όχι όπως το βιβλίο, χάνει μονάδες.
Εκεί όμως που πρέπει πραγματικά να επικεντρωθούμε κατά τη διάρκεια των Πανελληνίων Εξετάσεων, είναι τα παιδιά. Η ψυχολογία τους, η ψυχική τους ηρεμία και η ψυχοσύνθεσή τους. Ούσα μαθήτρια του ελληνικού δημοσίου, αναγνωρίζω την πίεση, το άγχος και τις τύψεις που κάθε παιδί νιώθει εκείνες τις χρονιές (πληθυντικός αριθμός!) κατά τις οποίες προετοιμάζεται. Φόβος απογοήτευσης των γύρω του, αγωνία, άγχος, κρίσεις πανικού και όχι μόνο. Θυμάμαι χαρακτηριστικά κατά τη διάρκεια τηλεκπαίδευσης, στη Β’ Λυκείου, να ακούω τη διάγνωση από μια γνωστή μας γιατρό για κάποια εξανθήματα. «Ενεργοποίησες μύκητες που εμφανίζονται στο δέρμα όταν υπάρχουν υψηλά ποσοστά άγχους στον οργανισμό. Αυτό θα συνεχίζεται όποτε έχεις πολύ άγχος, για όλη την υπόλοιπη ζωή σου». Είναι αυτή η
περίοδος, δυστυχώς, κατά την οποία ένας έφηβος τραυματίζει ψυχολογικά τον εαυτό του εύκολα, κι αυτό τον ακολουθεί σε όλη του τη ζωή.
Γι’ αυτό λοιπόν φέτος, οι γονείς, οι δάσκαλοι, οι συγγενείς, οι φίλοι, ας επικεντρωθούμε στα οικεία μας πρόσωπα, κι όχι στις επιτυχίες ή τις αποτυχίες τους. Ας τους δώσουμε να καταλάβουν πως δεν είναι όλα δικό τους λάθος, πως μετράνε κι εκείνα και οι προσπάθειές τους, και -προς Θεού- πως δεν είναι ή δεν αξίζουν απλά όσο ένας αριθμός.
Φίλοι μου, ως περσινή απόφοιτη Λυκείου, σας εύχομαι να ευχαριστηθείτε όσα θα ζήσετε. Η ζωή κυλά πολύ γρήγορα, και ενίοτε ισχύει πως δεν το καταλαβαίνουμε. Μπορεί κάποιες όμορφες στιγμές σας να τις έχετε ζήσει, αλλά δεν ήταν μόνο αυτές. Τα ωραία έρχονται, αρκεί να έχουμε ανοιχτά τα μάτια μας για να τα δούμε. Έχετε κάθε δικαίωμα να ξεσπάσετε, να κλάψετε, να χαρείτε, να στεναχωρηθείτε, να υπερβάλλετε. Το μόνο που προσωπικά δεν θα επέτρεπα στον εαυτό μου, θα ήταν μετά από τόσο κόπο και τόσα δάκρυα, να τα παρατήσω.
Δεν θα μιλήσω με κοινότυπες ατάκες, του τύπου «επιτρέπεται να πέσεις, επιβάλλεται να σηκωθείς», ούτε θα προσπαθήσω να συγκινήσω γράφοντας μεγάλα λόγια για τεράστιες επιτυχίες που έζησα στα αποτελέσματα των Πανελληνίων. Συγκεκριμένα, η μεγαλύτερη επιτυχία μου ήταν πως είχα έναν δάσκαλο ο οποίος ήξερε ακριβώς πώς να με προετοιμάσει γι’ αυτή την επίπονη διαδικασία, και με έκανε ν’ αγαπήσω ένα από τα δυσκολότερα μαθήματα του ελληνικού σχολείου, τα Αρχαία. Κι αυτή είναι η όμορφη πλευρά του ελληνικού σχολείου, η οποία θα έπρεπε να ανθίζει περισσότερο. Δάσκαλοι που εμπνέουν τα παιδιά, τα καθοδηγούν σωστά και νοιάζονται για εκείνα.
Ενόψει λοιπόν των αποτελεσμάτων, να θυμάστε πως μετράτε στη ζωή κάποιου, όποια κι αν ήταν η έκβαση των Πανελληνίων Εξετάσεων. Και προς όσους τώρα ξεκινούν αυτό το δύσκολο ταξίδι προς τη φοιτητική ζωή, χρειάζεται να υπάρχει επιμονή, υπομονή και ένας στόχος τόσο δυνατός που να απαντάει σε όλα τα «γιατί;» που ρωτάτε τον εαυτό σας κάθε φορά που ξενυχτάτε για διάβασμα, ή όποτε αναρωτιέστε αν αξίζει όλο αυτό.
Και παιδιά, σας αγαπούν κι αγαπάτε. Κι ας μην γράψατε καλά στις Πανελλήνιες, ή και αν γράψατε άριστα, είστε οι ίδιοι άνθρωποι με πριν. Οι δικοί σας, μοναδικοί εαυτοί, που περιμένουν τα καλύτερα χρόνια τους ν’ αρχίσουν.
