Γράφει η Ελένη Κονιαρέλλη – Σιακή.
Συχνά συναντούμε στη ζωή ανθρώπους δύσκολους, με απροσδιόριστες και αθεώρητες πλευρές στον χαρακτήρα, εγκλωβισμένους στην αλαζονεία, και με την σκέψη τους δεσμευμένη μόνο στην υπερβολική αγάπη προς τον εαυτό τους. Σ’ αυτούς, από όλα τα άλλα στοιχεία, βλέπουμε ότι υπερτερούν και ασχημίζουν την ψυχή, ο εγωκεντρισμός και ο εγωισμός. Αυτή η αγάπη προς τον εαυτό τους, είναι μία άτακτη και αρρωστημένη σχέση, από την οποία στο τέλος βγαίνουν νικημένοι, γιατί έχουν πράξει όλα τα δύσκολα και τα παράλογα που συναντούν στη ζωή προκειμένου να πετύχουν τον λαθεμένο σκοπό τους. Η προσπάθεια αυτή, τους οδηγεί να μην σκέπτονται καθόλου -και να ήθελαν δεν μπορούν- το καλό του συνανθρώπου τους αλλά μόνο το δικό τους καλό, διότι φίλαυτος είναι εκείνος ο άνθρωπος που αγαπά υπερβολικά μόνο τον εαυτό του.
Η φιλαυτία, δεν είναι η αληθινή αγάπη που οφείλουμε στον εαυτό μας. Είναι μία σχέση εγωϊστική χωρίς επίγνωση της ορθής σκέψης, και χωρίς πνευματική αξία. Βέβαια, θα σκεφτεί κάποιος ότι το να αγαπούμε τον εαυτό μας είναι θέλημα του Θεού. Διαβάζουμε στα Ιερά βιβλία της Εκκλησίας: «Αγαπήσεις τον πλησίον σου ως εαυτόν…» Αλλά, το να τον αγαπήσει αρρωστημένα, εγωκεντρικά, και με σκέψεις και πράξεις γεμάτες εγωϊσμό, είναι φιλαυτία, δηλαδή, είναι άλογη και παράλογη αγάπη προς το «εγώ» του, που τον εμποδίζει να συμπονέσει και να συμπαρασταθεί στον πλησίον του. Γι ‘ αυτόν τον λόγο είναι αδιάφορος και απών για τους συνανθρώπους του. Στοχεύει και πασχίζει επίμονα για να πετύχει μόνο το προσωπικό του όφελος και ό,τι τον συμφέρει, τον προβάλλει και ικανοποιεί την εγωπάθειά του και τον κάνει να πιστεύει ότι είναι Θεός! Πιστεύει βασικά τόσο πολύ στον εαυτό του, και συχνά δείχνει ότι δεν χρειάζεται… τον Θεό. Ακόμα, μειώνοντας και ποδοπατώντας τους άλλους, επιδιώκει να ικανοποιήσει τα δικά του νοήματα, ζητούμενα, και θελήματα, εθελοτυφλώντας για οτιδήποτε.
Συχνά στον φίλαυτο άνθρωπο, βρίσκουμε πολλές άσχημες όψεις και μορφές στον χαρακτήρα του, όπως: Είναι απρόθυμος και οκνηρός. Χρησιμοποιεί τον άλλον άνθρωπο σαν αντικείμενο. Αδικεί τους γύρω απ’ αυτόν λόγω απληστίας και φιλαργυρίας και πολλές φορές αισχροκερδεί σε βάρος των άλλων. Αν είναι εργοδότης συχνά εκμεταλλεύεται τον εργαζόμενο και συμπεριφέρεται με υπεροψία και σκληρότητα. Σκέπτεται τι θα πάρει και όχι τι θα δώσει, και αδιαφορεί για την ασφάλεια και την ησυχία των συνανθρώπων του. Πολλές φορές νιώθει εγωϊστική ικανοποίηση για την αποτυχία και τις δυσκολίες των άλλων. Η ψυχή του γεννά αμέτρητα κακά, που φέρνουν ταραχή και στα άλλα του πάθη. Ένα ακόμα βασικό χαρακτηριστικό του φίλαυτου ανθρώπου είναι ότι αρνείται να θυσιάσει οτιδήποτε από τον εαυτό του για να διευκολύνει τον συνάνθρωπο. Επίσης η κακογλωσσιά, η άσχημη συμπεριφορά, η συκοφαντία, η κατάκριση, ακόμα και μέσα στην οικογένειά του, ακολουθούν την αντιφατική του συνείδηση.
Η Εκκλησία μας λέει: «Αρχή μεν πάντων των παθών… η φιλαυτία…», και όταν ο άνθρωπος καταφέρει να την ξεριζώσει και να την αποβάλλει από μέσα του, τότε θα αποβληθούν μαζί της όλα τα πάθη και όλες οι ατέλειες, γιατί αυτή είναι η ρίζα τους. Όμως, μην πιστέψει κανείς ότι αυτό το ξερίζωμα είναι μια εύκολη δουλειά. Αντίθετα, είναι πολύ δύσκολη και χρειάζεται επιμονή και υπομονή με συνεχή εργασία και προσπάθεια, και ώρα με την ώρα, γιατί είναι τόσο βαθιά ριζωμένη στην ψυχή και πολλαπλασιάζεται αδιάκοπα σαν την Λερναία Ύδρα, που αν κόψουμε ένα κεφάλι της στην θέση του θα φυτρώσουν άλλα δέκα.
Θα ήταν μεγάλη ευχή να καταφέρει ο άνθρωπος να βγάλει από μέσα του το τέρας της φιλαυτίας, και να δει σωστά και με πλήρη επίγνωση και δικαιοσύνη τον πλησίον του.
Να μην υποτιμά και κατακρίνει τους άλλους, προτάσσοντας με εγωπάθεια πάντα τον εαυτό του και το προσωπικό του συμφέρον, πιστεύοντας ότι μόνο αυτός είναι αλάνθαστος και κριτής των πάντων.
Όσο πιο πολύ ελαττώνεται και ξεθωριάζει στην ψυχή του ανθρώπου η φιλαυτία, τόσο καλύτερα θα αισθανθεί ο ίδιος. Θα νιώσει ότι είναι ελεύθερος από τις αυταπάτες που βίωνε, και έτοιμος να πλησιάσει χωρίς βλαπτικές φιλοδοξίες και ανόητους κομπασμούς τον συνάνθρωπό του.
Θα καταλάβει ότι ο μεγαλύτερος εχθρός, είναι ο ίδιος ο εαυτός μας! (Ντίκενς).
