Γράφει η Ειρήνη Χαϊδή, Ειδική Παιδαγωγός, Επιστημονικός συνεργάτης ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ. υποψήφια δημοτική σύμβουλος με την παράταξη του Θεόδωρου Αμπατζόγλου «ΤΟ ΜΑΡΟΥΣΙ ΨΗΛΑ!».
Στη διαρκώς μεταβαλλόμενη εποχή, τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα αποτελούν πρωταρχικό μέλημα τόσο ατομικής όσο και κοινωνικής προστασίας χωρίς διακρίσεις και κοινωνικούς αποκλεισμούς, ιδιαίτερα δε το δικαίωμα της καθολικής και ανεμπόδιστης πρόσβασης σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας.
Η προστασία της υγείας αποτελεί αναφαίρετο θεμελιώδες ατομικό δικαίωμα και αδιαπραγμάτευτο δημόσιο αγαθό.
Ωστόσο υπάρχει μια ειδική πληθυσμιακή ομάδα που αντιμετωπίζει σε παγκόσμια κλίμακα, δια- χρονικά εμπόδια και διακρίσεις σχετικά με την απρόσκοπτη και αποτελεσματική χρήση των υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης. Τα άτομα με αναπηρία (ΑμεΑ).
Σύμφωνα με τον ΠΟΥ (Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας) «ως άτομα με αναπηρία ορίζονται εκεί- να που αντιμετωπίζουν κινητική αναπηρία (παραπληγία, τετραπληγία, σκλήρυνση κατά πλάκας κ.λπ.), αισθητηριακή αναπηρία (κώφωση, τύφλωση κ.λπ.) και διανοητική αναπηρία (άτομα με προ- βλήματα αντίληψης, ομιλίας κ.λπ.)» με τη διευκρίνιση ότι ο όρος «ανάπηρο άτομο» υποδηλώνει «το μη ικανό άτομο να επιβεβαιώσει από μόνο του, ολικώς ή μερικώς, τις αναγκαιότητες για μια κανονική ατομική και κοινωνική ζωή εξαιτίας μειωμένων σωματικών ή πνευματικών δυνατοτήτων που έχει εκ γενετής ή όχι» (ΟΗΕ). Επίσης, πρέπει να αναφερθεί ότι «στα ΑμεΑ συμπεριλαμβάνονται και άτομα με μακροχρόνιες σωματικές, νοητικές, πνευματικές ή αισθητηριακές βλάβες, οι οποίες, σε αλληλεπίδραση με διάφορα εμπόδια, δύνανται να παρεμποδίσουν την πλήρη και αποτελεσματική συμμετοχή τους στην κοινωνία σε ίση βάση με τους άλλους» (ΟΗΕ).
Έρευνα του ΠΟΥ κατέδειξε πως ο αριθμός των ατόμων με σημαντικές αναπηρίες παγκοσμίως έχει ανέλθει σε 1,3 δισεκατομμύρια (1 στους 6 ανθρώ- πους) ενώ στην Ελλάδα είναι περίπου 1 εκατομμύριο άνθρωποι.
Αυτός ο αριθμός ενισχύει τη σημαντικότητα της επίτευξης πλήρους και αποτελεσματικής συμπερίληψης των ατόμων με αναπηρίες σε όλους τους τομείς της κοινωνίας, ενσωματώνοντας τις αρχές της ένταξης, πρόσβασης και μη-διάκρισης στον τομέα της υγείας.
Τα στοιχεία και αριθμοί των αναπήρων ανθρώπων στην ΕΕ παρουσιάζονται στη συνέχεια:
▸ Το Διεθνές Νομοθετικό Πλαίσιο σχετικά με την Αναπηρία, μέσα από τα διάφορα άρθρα του, αναφέρεται σε άρθρα περί Ισότητας και Μη-Διάκρισης.
- Τα Κράτη – Μέρη αναγνωρίζουν ότι όλα τα άτομα είναι ίσα ενώπιον και σύμφωνα με τον νόμο και έχουν δικαίωμα χωρίς διάκριση στην ίση προστασία και στα ίσα προνόμια, όπως κατοχυρώνονται ή παρέχονται από το Δίκαιο.
- Τα Κράτη – Μέρη απαγορεύουν όλες τις διακρίσεις λόγω αναπηρίας και εγγυώνται στα ΑμεΑ ίση και αποτελεσματική νομική προστασία έναντι κάθε είδους διάκρισης.
- Για να προωθήσουν την ισότητα και να εξαλείψουν τη διάκριση, τα Κράτη – Μέρη λαμβάνουν όλα τα κατάλληλα μέτρα για να εξασφαλίσουν την παροχή εύλογης προσαρμογής.
- Συγκεκριμένα μέτρα τα οποία είναι απαραίτητα για να επιταχυνθεί ή να επιτευχθεί πραγματική ισότητα των ΑμεΑ δεν θεωρούνται ως διάκριση υπό τους όρους της παρούσας Σύμβασης.
Αναπηρία, Ισότητα και Υγεία
Οι ανισότητες υγείας οδηγούν σε πρόωρη θνησιμότητα πολλά άτομα με αναπηρίες, σύμφωνα με τη νέα έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Τεκμηριώνει τον υψηλότερο κίνδυνο πρόωρης θνησιμότητας και νοσηρότητας μεταξύ των ατόμων με αναπηρίες σε σύγκριση με τον υπόλοιπο πληθυσμό, καθώς πολλά άτομα με αναπηρίες αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο να χάσουν τη ζωή τους πολύ γρηγορότερα -ακόμη και 20 χρόνια νωρίτερα- σε σχέση με τα άτομα δίχως αναπηρίες, καθώς αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης χρόνιων παθήσεων, με διπλάσιο κίνδυνο για άσθμα, κατάθλιψη, διαβήτη, παχυσαρκία, στοματικές παθήσεις και εγκεφαλικό επεισόδιο.
▸ Ειδική πρόβλεψη της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία.
Δεδομένου ότι το αναφαίρετο και απαράγραπτο δικαίωμα στην υγεία αφορά εξίσου όλους τους πολίτες, δεν μπορεί να υφίσταται διάκριση, άμεση ή έμμεση, σε βάρος των ατόμων με αναπηρία.
Τα Κράτη – Μέρη οφείλουν:
• Να αναγνωρίζουν το δικαίωμα των ΑμεΑ στην απόλαυση του υψηλότερου προσδοκόμενου προτύπου υγείας χωρίς διάκριση με βάση την αναπηρία
• Να λαμβάνουν όλα τα κατάλληλα μέτρα, προκειμένου να διασφαλίζεται στα Άτομα με Αναπηρία η ακώλυτη πρόσβαση σε όλες τις υπηρεσίες υγείας, που είναι φιλικά προσκείμενες στις διακρίσεις των δύο φύλων, συμπεριλαμβανομένης της αποκατάστασης που σχετίζεται με την υγεία
• Να διευκολύνουν αφ’ ενός την πρόσβαση των πο- λιτών με αναπηρία στο γενικό σύστημα υγείας και αφετέρου τη λήψη εξειδικευμένων μέτρων για την κάλυψη των επιμέρους αναγκών τους, με τη διασφάλιση της καθολικής προσβασιμότητας σ’ ένα φάσμα τομέων, όπως το δομημένο περιβάλλον, η επικοινωνία και η προσαρμογή των ιατρικών μηχα- νημάτων για όσους το χρειάζονται.
ΣΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ ΤΟ Β’ ΜΕΡΟΣ
