Γράφει ο Γιώργος Τσούκας: Συνταξιούχος εκπαιδευτικός
(Λίγες σκέψεις με αφορμή τη γιορτή των Τριών Ιεραρχών και του Δασκάλου…)
Μέρα που είναι, θέλω να βγω στους δρόμους…
Να κρατήσω ψηλά, με τεντωμένα χέρια, ένα πελώριο πανό που να γράφει: «ΣΩΣΤΕ ΤΟ ΕΙΔΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΣ»..!
Μα, θα με κοροϊδέψουν άσχημα, θαρρώ…
Φορτώθηκε η ζωή από θρηνητικές κραυγές. Από αγωνιώδεις επικλήσεις και σωστικά μηνύματα: «Σώστε» τη χελώνα, τα δελφίνια, τις φάλαινες… Σώστε το δάσος, τα αρχαία, τους δρυμούς… Ωστόσο, οι θρηνωδίες και τα παραγγέλματα φαίνεται πως έχουν χάσει από πολλού τους γνήσιους εκφραστές, τους γνήσιους αποδέκτες τους. Να ακουστεί, άραγε, μέσα στον ορυμαγδό των εκκλήσεων και η ισχνή φωνή ενός Δασκάλου; Θέλω να θρέφω μέσα μου μιαν ελπίδα. Μοιάζει με ισχνή βεβαιότητα. Ότι κάποτε θα λειτουργήσει και πάλι η ψυχή και ο λόγος του Δασκάλου..! Θα γίνει αναγκαία συνθήκη η αποκατάστασηή του. Θα ζωντανέψει η νηφάλια και η ώριμη σκέψη του. Η καταφατική στάση του για τη ζωή. Η φωνή της καρδιάς του για τον άνθρωπο, που μπορεί να αποτρέψει τη λεηλασία της ζωής!
Μέρα που είναι, χωρίς έπαρση και μεμψίμοιρη κενολογία, ταιριάζει να αποτίσουμε την οφειλόμενη τιμή και αναγνώριση στον Άγνωστο (και ξεχασμένο) Δάσκαλο του καιρού μας. Να ψηλαφίσουμε τους κόπους και τους καημούς του. Τον βλέπουμε να παλεύει με των λέξεων το νόημα (ή με την τυραννία των λέξεων) και να προσπαθεί να διασώζει το νόημα μιας ζωής άγονης και αδιέξοδης, όπως τη διακρίνει, στο θολό βλέμμα των παιδιών που διδάσκει. Τον βλέπουμε να πασχίζει, μέσα από τη «χαραμάδα» της οικογένειας, να εισδύσει στην οικογενειακή σύγχυση και να μπολιάσει το παιδί με μοσχεύματα πίστης στον εαυτό του και ισορροπίας για τη ζωή.
Τον αισθανόμαστε να βασανίζεται στην τάξη με την ξύλινη γλώσσα του γράμματος του νόμου, καθώς πασχίζει να συγχρονίσει το γνήσιο πνεύμα της εποχής του με τον λαχανιαστό ρυθμό τού σήμερα. Τον παρακολουθούμε στην καθημερινή του πάλη με προγράμματα και ιδέες. Μιας Εκπαίδευσης ασυντόνιστης, μιας εποχής ανερμάτιστης και παρανοϊκής, καθώς, προσπαθεί να ανταγωνιστεί τον πανίσχυρο διανομέα της χυδαιότητας και της βίας (ΤV), που αλλοιώνει (αν δεν ακυρώνει) την καθημερινή προσφορά του στην τάξη.
Σ’ αυτόν τον «καθρέφτη» το παιδί ανιχνεύει αξίες. Διαμορφώνει αρχές. Ή αναπέμπει ύμνους λατρευτικούς στα κουρασμένα του «είδωλα»! Από τις απατηλές ανταύγειες της γοητείας τους τρέφεται η λαίμαργη όραση και μορφοποιείται η ευαίσθητη ψυχή του. Στο βωμό της τηλεοπτικής αποχαύνωσης καθηλώνεται η παιδική φαντασία. Εκεί, αδρανοποιείται η δημιουργικότητα και ευνουχίζεται η κριτική του σκέψη, μέσα από το ευγενές περιτύλιγμα της εικονικής πραγματικότητας που ζει. Αυτόν τον κόσμο καλείται να δαμάσει ο Δάσκαλος. Αυτήν τη ρηχότητα, τη ρυπαρότητα και την «αυθάδη αφθονία» αφομοιώνει από μια κοινωνία τόσο φτωχή, τόσο τυφλή στη σταθερή καθοδικότητα και χρεοκοπία της…
Ωστόσο, μέσα από τα χαλάσματα της πολύπλευρης και βαθιάς κρίσης πρέπει να αναδυθεί η γαλήνια φιγούρα του δασκάλου. Να ακουστεί ο ξεχασμένος του λόγος. Για τα σοφά πράγματα που ξεχάσαμε ως κοινωνία. Και για τα άσοφα που επαναλαμβάνουμε, καθημερινά, ως άνθρωποι. Για τις δεινές αντινομίες του καιρού μας. Για τις κραυγαλέες αντιφάσεις με τις οποίες μεγαλώνουμε τα παιδιά μας. Όλοι το ξέρουμε. Τα παιδιά μας χρειάζονται όραμα για το μέλλον. Πίστη και δύναμη για το παρόν. Προσήλωση σε ό,τι υγιές κουβαλάει η πρόσχωση του χρόνου. Ως κοινωνία πασχίζουμε, υποτίθεται, να τους εμφυσήσουμε την αντίληψη ότι ο κόσμος είναι ένα μέρος συναρπαστικό. Ότι μέσα σ’ αυτόν πρέπει να ανακαλύψουν το θαύμα της ζωής, τη χαρά της εξερεύνησης και της μάθησης, καθώς και την ομορφιά της κατανόησης… Και όμως!
Αντικρίζουμε το «άδειο» τους πρόσωπο. Την άθυμη έκφραση. Το ανήσυχο και σκυθρωπό τους βλέμμα. Από τις μηχανικές και αναιμικές αντιδράσεις τους αισθανόμαστε την έλλειψη του νοήματος. Τη γεύση του ανικανοποίητου, την αίσθηση του κενού. Είναι γιατί έπαψε να μιλά και να ζεσταίνει ο πολυάσχολος και μη διαθέσιμος γονιός. Είναι γιατί έπαψε να μιλά και να εμπνέει ο Δάσκαλος. Είναι γιατί η οργανωμένη Πολιτεία πειθαναγκάστηκε (ή προτιμά) να τοποθετεί κάπου προς το τέλος των προτεραιοτήτων της το Δάσκαλο. Είναι γιατί η καθόλα «προηγμένη» κοινωνία μας συνείργησε (ή παθητικά αποδέχτηκε) τον υποτιμημένο Δάσκαλο!
Φαίνεται πως δεν υπάρχουν πια περιθώρια. Το όνειρο που διαψεύστηκε. Η προσδοκία για έναν κόσμο καλύτερο, που ακυρώνεται κάθε μέρα. Η ποιότητα σε όλες τις διαστάσεις της ζωής πρέπει, επιτέλους, να αναδείξουν τον άνθρωπο και τις αξίες του. Ο πολίτης της άκριτης αποδοχής και της παθητικής αντίστασης μόνο με τη δύναμη της αληθινής παιδείας μπορεί να γίνει ο επιλεκτικός, ο συνειδητοποιημένος, ο ενεργός πολίτη. Αυτός ο πολίτης, γνήσιο δημιούργημα μιας σωστής παιδείας και ασφαλώς μιας στέρεης οικογένειας, μπορεί να αποκαταστήσει τη χαμένη ισορροπία της ζωής. Αυτός ο πολίτης είναι το μέγα ζητούμενο, με την προϋπόθεση ενός δεδομένου: Ότι θα βρεθεί δίπλα σε έναν Δάσκαλο, που τείνει ως είδος να εξαφανιστεί. Αυτόν το Δάσκαλο ποιος θα τον σώσει.
