Γράφει ο Γιώργος Κατρούγκαλος: Καθηγητής Δημοσίου Δικαίου – Τομεάρχης Εξωτερικών της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ – Βουλευτής Β1 Βόρειου Τομέα Αθήνας
Έστω την τελευταία στιγμή, η κυβέρνηση πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες της και να περιορίσει τη βλάβη στα εθνικά συμφέροντα. Οφείλει να συγκαλέσει άμεσα συμβούλιο πολιτικών αρχηγών, ούτως ώστε να καλυφθεί το χαίνον κενό εθνικής στρατηγικής και ενωμένοι να αντιμετωπίσουμε τις τουρκικές προκλήσεις.
Ο κ. Μητσοτάκης δήλωσε «απολύτως ικανοποιημένος» από την έκβαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, από τα συμπεράσματα του οποίου απουσίαζαν ακόμη και ως λέξη οι κυρώσεις κατά της Τουρκίας. Και όμως, αυτός ήταν ο στόχος που ρητά και ξεκάθαρα η κυβέρνηση είχε θέσει για το Συμβούλιο αυτό. Ο ίδιος, στο πρόσφατο άρθρο του στους Times, έγραφε τα εξής: «Αργότερα αυτόν τον μήνα, οι ηγέτες της ΕΕ θα πραγματοποιήσουν ειδική σύνοδο για να αποφασίσουν με ποιον τρόπο θα απαντήσουν. Εάν η Τουρκία αρνηθεί να λογικευτεί έως τότε, δεν βλέπω άλλη επιλογή παρά να επιβάλουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες ουσιαστικές κυρώσεις».
Στο ίδιο μήκος κύματος, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος προανήγγειλε στις 28/8 ότι «θα δαγκώνουν οι ευρωπαϊκές κυρώσεις έναντι της Τουρκίας», ενώ στις 19/9 ήταν ακόμη πιο σαφής: «Θα υιοθετηθεί στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ένας κατάλογος κυρώσεων, που έχει ήδη εγκριθεί από το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων. (…) Δεν θα είναι καλό για την Ευρώπη να μην υιοθετήσει κατάλογο κυρώσεων και την επόμενη ημέρα να αποδειχθεί ότι όλα αυτά που έλεγε ο κ. Ερντογάν ήταν προσχηματικά, μόνο και μόνο για να αποφύγει μια απόφαση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο».
Αυτά ο κύριος Μητσοτάκης τα γνωρίζει. Ξέρει ότι όχι απλώς δεν πέρασε τον πήχη που ο ίδιος είχε θέσει, αλλά ούτε καν τον πλησίασε. Προτιμά όμως να βαφτίζει την οδυνηρή αποτυχία ως επιτυχία, για να μην αναλάβει τις ευθύνες του και επειδή πάντα θέτει την επικοινωνία πάνω από την ουσία.
Επρόκειτο για μια προδιαγεγραμμένη αποτυχία, εφόσον η κυβέρνηση στερείται στρατηγικής. Αγνόησε τις προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ σύμφωνα με τις οποίες η ορθή στρατηγική για τη χώρα μας θα ήταν να μετατρέψει τις κόκκινες γραμμές μας σε ευρωτουρκικές κόκκινες γραμμές, καλώντας την ΕΕ να υιοθετήσει μια διττή πολιτική απέναντι στην Τουρκία: Αφενός να ασκεί με κάθε μέσο πίεση για την αποτροπή της επιθετικότητάς της με ισχυρές κυρώσεις, αφετέρου να αποκαταστήσει συνθήκες ουσιαστικού διαλόγου μαζί της, βάζοντας στο τραπέζι την αναθεώρηση της τελωνειακής ένωσης και την εφαρμογή και επικαιροποίηση της δήλωσης για το προσφυγικό.
Αντί για αυτά, ο κ. Μητσοτάκης πολύ καθυστερημένα, μόλις από τον Ιούλιο, άρχισε να κάνει λόγο για κυρώσεις, χωρίς την αναγκαία προετοιμασία για κάτι τέτοιο. Δεν πραγματοποίησε ούτε μια προσυνάντηση πριν από τα κρίσιμα τελευταία Συμβούλια, σε αντίθεση με άλλους ηγέτες, όπως ο πρωθυπουργός της Ισπανίας. Άφησε σε ύπνωση τη σημαντική διπλωματική πρωτοβουλία πολυμερούς διπλωματίας της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, τη διάσκεψη των χωρών του ευρωπαϊκού νότου (MED 7) με αποτέλεσμα Ισπανία, Ιταλία και Μάλτα να μην υποστηρίζουν τις κυρώσεις. Συμφώνησε να ανακοινωθεί η συμφωνία για μηχανισμό αποκλιμάκωσης του ΝΑΤΟ (την οποία, σημειωτέον, μέχρι πρότινος αρνιόταν ότι συζητά) την ώρα που διεξαγόταν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, δίνοντας όπλα σε όσους -όπως η Γερμανία- ήθελαν να αποφύγουν τις κυρώσεις στην Τουρκία με το πρόσχημα ότι -δήθεν- αυτή πλέον «συμμορφώνεται».
Και, ας μην ξεχνάμε, μια εβδομάδα πριν έστειλε το χειρότερο δυνατό μήνυμα προς όλες τις πλευρές: Είναι ο πρώτος Έλληνας πρωθυπουργός που δεν περιέλαβε στην ετήσια ομιλία του στον ΟΗΕ μεταξύ των κυρίων προτεραιοτήτων της ελληνικής διπλωματίας το Κυπριακό. Ούτε μια λέξη για την Κύπρο, σε μια στιγμή που αυτή είχε ανάγκη περισσότερο από ποτέ την αλληλεγγύη μας!
Αυτά τα μεγάλα λάθη δεν είναι, δυστυχώς, χωρίς κόστος για την πατρίδα μας. Τους κινδύνους τους είχε έγκαιρα και έγκυρα επισημάνει ο Αλέξης Τσίπρας στην επιστολή του προς τους Ευρωπαίους ηγέτες, την οποία απέστειλε την παραμονή του Συμβουλίου, προκειμένου να ενισχύσει την εθνική προσπάθεια για κυρώσεις: «Θα αποτελούσε σοβαρό λάθος εκ μέρους της ΕΕ να θεωρήσει ότι απλά και μόνο η επανεκκίνηση ενός εύθραυστου ευρωτουρκικού διαλόγου, ειδικά υπό τη σταθερή απειλή της επιστροφής τουρκικών πολεμικών πλοίων, αποτελεί βιώσιμο πλαίσιο για την έξοδο από την κρίση και την προώθηση της ειρήνης, σταθερότητας και ασφάλειας στην περιοχή».
Έστω την τελευταία στιγμή, η κυβέρνηση πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες της και να περιορίσει τη βλάβη στα εθνικά συμφέροντα. Οφείλει να συγκαλέσει άμεσα συμβούλιο πολιτικών αρχηγών, ούτως ώστε να καλυφθεί το χαίνον κενό εθνικής στρατηγικής και ενωμένοι να αντιμετωπίσουμε τις τουρκικές προκλήσεις.
