Ολόκληρη η Ελλάδα βρίθει από τοπικά έθιμα, τα οποία συνοδεύουν τον εορτασμό του Πάσχα, σχηματίζοντας έτσι τον πολυποίκιλτο πολιτισμικό καμβά της χώρας μας. Οι Κυκλάδες δεν αποτελούν την εξαίρεση στον κανόνα. Δεδομένου ότι συνήθως η γιορτή του Πάσχα συμπίπτει με την εαρινή περίοδο, πλήθος τουριστών διατρέχουν τα δρομολόγια πλοίων Κυκλάδες, επιλέγοντας τον προσφιλέστερο προορισμό, όπου θα έχουν τη δυνατότητα στο πλαίσιο των διακοπών τους, να γευτούν το περιβόητο «couleur locale».
Τα «τσούνια» στην Άνδρο και τη Σίφνο, ο μπαρουτοπόλεμος στη Μήλο και τη Φολέγανδρο, οι Αναπαραστάσεις των Παθών του Χριστού στην Πάρο, το κάψιμο του Ιούδα και το έθιμο της Κούνιας στην Κύθνο, αλλά και πλήθος γαστρονομικών προκλήσεων από το πιο δυτικό άκρο των Κυκλάδων, τη Σέριφο, ο επισκέπτης του νησιού δεν έχει παρά να επιλέξει τι ακριβώς επιθυμεί να γνωρίσει από κοντά και να περάσει ένα Πάσχα διαφορετικό από τα συνηθισμένα.
Στην εκκλησία με τη λαμπάδα και το αυγό
Στη Σέριφο λοιπόν είθισται κάθε Μεγάλο Σάββατο οι πιστοί να προσέρχονται στην εκκλησία με ένα καλαθάκι, μέσα στο οποίο βάζουν τυρί, κουλούρια και τόσα αυγά όσα τα μέλη της οικογένειας. Όταν η αναστάσιμη λειτουργία τελειώσει, οι πιστοί γυρίζουν στο σπίτι τους, όπου ενώνοντας τις λαμπάδες σχηματίζουν στο ανώφλι του σπιτιού έναν σταυρό. Στη συνέχεια τσουγκρίζουν τα πασχαλινά αυγά τους λήγοντας έτσι τη νηστεία της Σαρακοστής. Σε αυτή τη συνήθεια εντοπίζεται και η σύνεση της ελληνικής νοοτροπίας, καθώς στη Σέριφο δεν τρώνε πλουσιοπάροχα στη λήξη της νηστείας, αλλά κάνουν ήπια τη μετάβαση στα πιο «βαριά» φαγητά. Όποιος αποφασίσει να κάνει την απόσταση Πειραιάς- Σέριφος την ίδια μέρα μετά την Ανάσταση, θα δει το περιβόητο έθιμο του Ιούδα, όπου στήνεται ομοίωμα του Ιούδα και καίγεται.
Η μεγάλη γιορτή όμως είναι την Κυριακή του Πάσχα, όπου όλο το νησί γίνεται μια παρέα και γλεντάει. Την ίδια μέρα ο επισκέπτης του νησιού θα δει και το περιβόητο έθιμο Κούνιες. Τα παλιά χρόνια στήνονταν μια μεγάλη ξύλινη κούνια σε κεντρικό σημείο κάθε χωριού και οι ελεύθεροι άνδρες κούναγαν την κοπέλα της αρεσκείας τους, δείχνοντάς της έτσι τον έρωτά τους. Σήμερα εφαρμόζεται μια παραλλαγή του εθίμου, που μπορεί να βιώσει και ο ταξιδιώτης, που θα πάρει το δρομολόγιο Πειραιάς- Σέριφος. Η κούνια στολίζεται με αγριολούλουδα και ο «κουνιστής» κουνάει τον κόσμο σε ζευγάρια. Ποτό, χορός και τραγούδια πλαισιώνουν την εκδήλωση.
Γαστριμαργική πρωτοτυπία και το Πάσχα
Οι νοικοκυρές της Σίφνου την Μεγάλη Πέμπτη δε βάφουν μόνο τα Πασχαλινά αυγά, αλλά φτιάχνουν και τα «Πουλιά της Λαμπρής», αφράτα, νόστιμα τσουρεκάκια σε διάφορα σχήματα ζώων και πουλιών στολισμένα με ένα κόκκινο αυγό στη μέση. Όταν κατά την εσπερινή λειτουργία ο παπάς διαβάσει το Έκτο Ευαγγέλιο οι νέοι και οι νέες του νησιού φεύγουν και πηγαίνουν να ανάψουν τα καντήλια στα ξωκλήσια. Αργότερα επιστρέφουν για τον ανθοστολισμό του Επιταφίου. Οι φιλόξενοι Σίφνιοι με χαρά θα βάλουν στη διαδικασία και τον επισκέπτη του νησιού, που θα ακολουθήσει το δρομολόγιο Πειραιάς- Σίφνος. Η τελετή της Ανάστασης είναι ιδιαίτερα κατανυκτική σε διάφορες εκκλησίες και ξωκλήσια του νησιού.
Και ήρθε η Κυριακή του Πάσχα, η ώρα της γιορτής. Το παγκόσμια διάσημο μαστέλο της Σίφνου είναι αιτία να διανύσει την απόσταση Πειραιάς- Σίφνος κατά τις καλοκαιρινές διακοπές. Πολλώ δε μάλλον το Πάσχα, όπου το συγκεκριμένο πιάτο έχει την τιμητική του και είναι ο πρωταγωνιστής του πασχαλινού τραπεζιού, συνοδεία της τοπικής ξινομυζήθρα και της μελόπιτας. Το απόγευμα της Κυριακής οργανώνεται από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Σίφνου το κάψιμο του Ιούδα στην Απολλωνία και μετά λαμβάνουν χώρα τα τσούνια. Ξύλινοι πάσσαλοι σε διάφορα μεγέθη στήνονται προκειμένου τα μέλη εκάστοτε ομάδων να τους ρίξουν με τη χρήση ξύλινης μπάλας. Παραπέμπει στο bowling, αλλά έχει τις ρίζες του στα βάθη των αιώνων.
Βροντερός μπαρουτοπόλεμος στη Μήλο
Αν και η Μήλος είναι διάσημη για την εξωτική της ομορφιά, δεν έχει τίποτα να ζηλέψει κατά το Πάσχα από το βροντάδο της Χίου. Δύο οικισμοί, δύο ενορίες. Ο Τριοβάσαλος με τον Άγιο Σπυρίδωνα και ο Πέρα Τριοβάσαλος με τον Άγιο Γεώργιο. Οι κάτοικοι συναντώνται μπροστά στις εκκλησίες τους και αφού κάψουν τον Ιούδα, χτυπούν τις καμπάνες 3 φορές. Στον τρίτο χτύπο οι συμμετέχοντες ξεκινάνε να πετάνε δυναμίτες στον αέρα και φωνάζουν ταυτόχρονα «άλειμμα». Όποιος πετάξει τους περισσότερους δυναμίτες, είναι ο νικητής. Τα χρώματα των δυναμιτών, που σκάνε στο βαθύ μπλε ουρανό, είναι μαγεία. Αν εντυπωσιαστήκατε, δεν έχετε παρά να κάνετε την απόσταση Πειραιάς- Μήλος για να δείτε το έθιμο από κοντά.
Και στη Μήλο, όπως και σε άλλα νησιά των Κυκλάδων θα δείτε το έθιμο κατά το οποίο καίγεται ο Ιούδας, ενώ παλιότερα υπήρχε κι εδώ το έθιμο της Κούνιας. Μετά τη λήξη του εθίμου οι νέοι επισκέπτονταν το σπίτι της κοπέλας, που κούνησαν, για να την γνωρίσουν καλύτερα.
Κάθε νησί των Κυκλάδων ακόμη και το Πάσχα είναι μια ξεχωριστή πολιτιστική εμπειρία. Όποιος θέλει να ζήσει κάτι διαφορετικό, κάτι έξω από τα συνηθισμένα ταυτόχρονα με την αίσθηση των διακοπών, δεν έχει παρά να διατρέξει τα δρομολόγια του Speedrunner 3, και να βρει εκείνο, που θα τον οδηγήσει σε μια μοναδική Πασχαλινή εμπειρία.
