Από τη στήλη ΕΠΕΑ ΠΤΕΡΟΕΝΤΑ – Γράφει ο Άγγελος Πολύδωρος
«SOS Πεντάγωνο καλεί Μόσχα» ήταν ο τίτλος μιας από τις πολλές εμβληματικές ταινίες του Στάνλεϊ Κιούμπρικ, την οποία είχε γυρίσει το 1963 και πραγματευόταν την περίπτωση του παρανοϊκού Αμερικανού στρατιωτικού που θα τραβούσε πρώτος τη σκανδάλη του πυρηνικού πολέμου. Αυτό το φόβο είχαν, τότε το μακρινό 1963, οι άνθρωποι. Πού να φαντάζονταν ότι τον ίδιο φόβο θα μπορούσαν να έχουν και το 2022 και μάλιστα με τον παρανοϊκό να βρίσκεται στην αντίπερα όχθη;
Στις μέρες μας, και πολύ πρόσφατα στη χώρα μας, κυκλοφόρησε ένα εξαιρετικό μυθιστόρημα, βασισμένο σε πληθώρα πραγματικών στοιχείων, το οποίο αποτυπώνει με εκπληκτική ακρίβεια και γνώση τις επισφαλείς ισορροπίες της σύγχρονης εποχής στο πεδίο των διεθνών σχέσεων, που αμφισβητούν σύνορα και διεθνείς συμβάσεις και δημιουργούν γκρίζες ζώνες σε πολλές περιοχές του πλανήτη. Πρόκειται για το μυθιστόρημα «Ποτέ» του Κεν Φόλετ (εκδ. Bell), ο οποίος με τη μαεστρία που τον διακρίνει, ξετυλίγει την αγωνιώδη πλοκή του, ως τη μοιραία στιγμή που κάποιος θα υποχρεωθεί να τραβήξει πρώτος τη σκανδάλη του πυρηνικού του όπλου.
Δεν θέλει πολύ ο άνθρωπος, μας λέει ο Κεν Φόλετ με την άψογη λογοτεχνική γραφή του, για να φτάσει στον πυρηνικό όλεθρο. Και αναπτύσσει όλες εκείνες τις «μικρές» και «ασήμαντες» λεπτομέρειες που οδηγούν σταδιακά σ’ αυτό. Κάποια ενεργειακά συμφέροντα μιας χώρας και τα αντίστοιχα μιας άλλης. Ο εγωισμός του ηγέτη της μιας και ο αντίστοιχος του ηγέτη της άλλης χώρας. Αν όλα αυτά μπούνε στο μίξερ της διεθνούς διπλωματίας, έρχεται μια στιγμή που «δεν πειράζει να τους τρομάξουμε βυθίζοντας το αεροπλανοφόρο τους με 5 χιλιάδες ψυχές πάνω του, για να σώσουμε κάποια εκατομμύρια», να εκστομίζει ο ένας και ο άλλος του οποίου εθίγη ο πατριωτικός εγωισμός να προτείνει: «Μου βούλιαξαν το αεροπλανοφόρο με 5 χιλιάδες ψυχές! Γιατί να μη τους απαντήσω, ρίχνοντας μια μικρή βόμβα σε μια πόλη 500 χιλιάδων ψυχών, να τους τρομάξω που δεν την έριξα στην πρωτεύουσά τους των 10 εκατομμυρίων;»
Ο ρεαλισμός στην αφήγηση του Φόλετ, η επίκληση ιστορικών γεγονότων (όπως π.χ. η κρίση στην Κούβα επί εποχής Κένεντι και κρουτσόφ) και η περιγραφή των ανθρώπινων χαρακτήρων που βρίσκονται πίσω από ηρωικές μορφές ή καθάρματα, ψευδοπροφήτες ή επίλεκτους μαχητές, κυνικούς πολιτικούς και καιροσκόπους επαναστάτες, κάνουν αυτό το μυθιστόρημα εξόχως αγχωτικό, απρόσμενα γοητευτικό παρά το δυσοίωνο φινάλε του και απροσδόκητα επίκαιρο.
Για να μην πάρω θέση (επειδή δεν θέλω να μου την πέσουν όψιμοι πολιτικοί επιστήμονες, διεθνολόγοι και ειδήμονες γεωπολιτικής) ένα με τρομάζει και αυτό δεν είναι το πυρηνικό μανιτάρι (που είναι φινάλε για όλους μας) αλλά το ξεσπίτωμα. Αυτό να σκέφτονται όλοι.
