Γράφει ο Σπύρος Ευσταθόπουλος: Περιφερειακός Σύμβουλος Βόρειου Τομέα Αθηνών, εντεταλμένος 
συντονιστής Περιφερειακού Αναπτυξιακού Προγραμματισμού, ΕΣΠΑ και συγχρηματοδοτούμενων Ευρωπαϊκών Έργων, με τον Συνδυασμό «Νέα Αρχή για την Αττική»
Οι νέοι γονείς διαπιστώνουν έκπληκτοι την έλξη, τη ζέση και την ευκολία που έχουν τα νήπια στον χειρισμό των smartphones και των tablets, λες και ο εγκέφαλός τους με το καλημέρα είναι προγραμματισμένος. Η διασύνδεσή τους με αυτές τις συσκευές ξεκινά πλέον από την πιο τρυφερή τους ηλικία. Γράφουν ταυτόχρονα με όλα τα δάχτυλα και των δύο χεριών, όταν εμείς, ακόμα και όταν εμφανίστηκαν οι οθόνες αφής, γράφαμε μόνο με τους δείκτες και τους αντίχειρες. Ούτως ή άλλως, μέχρι την εφηβεία μας, η μοναδική οθόνη που ξέραμε ήταν εκείνη της τηλεόρασης, η οποία αποτελούσε πολυτέλεια για την ψυχαγωγία μας το Σαββατοκύριακο.
Τα παιδιά, σήμερα, έχουν άλλη αντιληπτική ικανότητα και διαφορετικές προσλαμβάνουσες παραστάσεις. Μεγαλώνοντας αναπτύσσουν άλλη κοινωνικότητα, επικοινωνούν και παίζουν διαδικτυακά με ανθρώπους που δεν κάνουν παρέα, ακόμα και από άλλες ηπείρους. Δεν μπορούμε καν να φανταστούμε μάλλον πώς θα εξελιχθεί η σχέση τους με τις «ανθρώπινες» μηχανές και ποια θα είναι η ζεύξη του φυσικού με τον εικονικό κόσμο, όταν γίνουν σαραντάρηδες.
Οι νευροεπιστήμονες έχουν ανακαλύψει την προσαρμογή και την επέκταση των νευρώνων των νέων παιδιών και έχουν τεκμηριώσει την αλληλεπίδραση οθόνης και εγκεφάλου, επεξηγώντας πώς το Internet μετεξελίσσεται σε Clevernet. Ο εγκέφαλός μας γίνεται ταχύτερος και εξυπνότερος, άρα καλύτερος!
Βέβαια δεν είναι μόνο τα νήπια που κάνουν χρήση αυτών των συσκευών και του διαδικτύου. Το διαδίκτυο είναι πλέον αναπόσπαστο εργαλείο της καθημερινότητας όλων μας. Εκμηδενίζει τον χρόνο και τις αποστάσεις. Είναι ο παντογνώστης συνομιλητής μας. Οι «νοήμονες» συσκευές έχουν γίνει οι προσωπικοί μας βοηθοί.
«Το “τζίνι” της τεχνητής νοημοσύνης απελευθερώθηκε και δεν μπορούμε να το κλείσουμε πίσω στο
μπουκάλι! Είναι δημοκρατικό χρέος να διασφαλίσουμε ότι θα κάνει τη ζωή όλων μας καλύτερη και δεν θα την καταστρέψει». Με τα λόγια αυτά, από την κοιτίδα της Δημοκρατίας, την Αθήνα, ο Μπάρακ Ομπάμα προειδοποίησε την προηγούμενη εβδομάδα για το μέλλον της ανθρωπότητας από τη μαζική και ανεξέλεγκτη εισβολή των μηχανών που σχεδιάζονται για να σκέπτονται και να λειτουργούν όπως ο ανθρώπινος εγκέφαλος.
Μέχρι τότε, όμως, μήπως πρέπει να καταλάβουμε, ή τουλάχιστον να προσπαθούμε να καταλαβαίνουμε, τον καινούργιο αυτόν ψηφιακό κόσμο; Να μη βλέπουμε φοβικά το νέο αυτό «αντικείμενο», όπως έβλεπαν την τηλεόραση οι γονείς μας τη δεκαετία του ’60; Ας μη λειτουργούμε αφοριστικά προς τη νέα γενιά. Σκεφθείτε ότι σήμερα ακόμα και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, έτσι όπως είναι δομημένα, σε μαθαίνουν να μαθαίνεις. Η τεχνολογία αποτελεί ένα ευφάνταστο μέσο γι’ αυτό.
Οι μαθητές θεωρούν ότι οι δάσκαλοι και οι καθηγητές τους δεν είναι ενημερωμένοι, ότι δεν διαθέτουν τις γνώσεις για να τους βοηθήσουν στις μελλοντικές τους επιλογές. Δεν μπορούν να τους μιλήσουν για τον κόσμο που έρχεται, παρά μόνον για τον κόσμο που φεύγει. Και ασφυκτιούν… Επικαιροποίηση, λοιπόν, του λόγου των εκπαιδευτικών χωρίς να πετάμε το παρελθόν και χωρίς να αποσυνδέουμε τις γενιές. Η δημιουργική έκφανση της τεχνητής νοημοσύνης έχει εισχωρήσει στην ανώτερη εκπαίδευση και οι αυξανόμενες πανεπιστημιακές σχολές εξειδίκευσης προσελκύουν χιλιάδες φοιτητές, εξισοροπώντας την εξέλιξη των επιστημών με την εξέλιξη της κοινωνίας.
Γνωρίζουμε, φυσικά, το υπαρκτό πρόβλημα του εθισμού, την απώλεια ελέγχου, τις διαταραχές ύπνου και φαγητού. Γι’ αυτό ακριβώς πρέπει να γνωρίζουμε όλο το εύρος αυτού του θέματος. Και προπαντός να γνωρίζουμε ότι χρειάζεται μέτρο, πλαίσια και όρια. Η ελεγχόμενη χρήση με τη συμμετοχή και παρουσία του γονέα, μόνο θετική επίδραση μπορεί να έχει για τη λεκτική και συναισθηματική ανάπτυξη κατά την τρυφερή ηλικία. Άλλως, η υπαρκτή σχέση των παιδιών με τις οθόνες, από ωφέλιμη μπορεί να μεταβληθεί σε ολέθρια. Τα παιδιά χρειάζονται περισσότερες αγκαλιές απ’ ότι εφαρμογές!
Αφού δεν μπορούμε να ελέγξουμε τους ψηφιακούς ανέμους, ας ρυθμίσουμε τα πανιά μας πριν βγούμε στο πέλαγος!
