Γράφει η Ελένη Κονιαρέλλη – Σιακή.
Έφτασε μπροστά στην πόρτα του Χρόνου, την έσπρωξε και μπήκε. Έξω χιονιάς, και ένας οργισμένος δυνατός αγέρας άφηνε ένα απόκοσμο μουγκρητό, ενώ από το γαλάζιο τ’ ουρανού ξεχείλιζαν τα διάφανα δάκρυα της βροχής, που μέχρι ν’ ακουμπήσουν στη γη είχαν γίνει παγωμένες σταγόνες.
Ο Φεβρουάριος κάθισε κατάκοπος σε μια καρέκλα, κοίταξε γύρω του, και ρώτησε:
– Σίγουρα θα έχεις απορίες… Θέλεις να με ρωτήσεις πολλά… – Ναι… ναι…, του απάντησα γρήγορα, και πρώτα-πρώτα γιατί λένε ότι είσαι ο «αδικημένος» μήνας του χρόνου;
– Μιλούν σωστά αυτοί που με θεωρούν «αδικημένο» γιατί το προσωνύμιο μου «κουτσός» παραπέμπει στις ημέρες μου, που υπολείπονται σε σχέση με τους άλλους μήνες του χρόνου. Εγώ είμαι ο «Κουτσοφλέβαρος» με 28 ημέρες στα κοινά έτη και 29 ημέρες στα δίσεκτα, δηλαδή, κάθε τέσσερα χρόνια. Δίσεκτες είναι οι χρονολογίες που διαιρούνται ακριβώς με το 4, όπως 2008, 2012, κ.λπ. Άσε που όταν έχουμε δίσεκτο χρόνο όλοι γκρινιάζουν γιατί πιστεύουν ότι θα έρθουν να μας βρουν όλες οι έγνοιες, οι δυσκολίες, τα βάσανα και οι αποτυχίες…
– Εσύ από πού πήρες το όνομά σου, και γιατί σε φωνάζουμε άλλες φορές «Φεβρουάριο» και άλλες «Φλεβάρη»;
– Το όνομά μου το πήρα από τους ρωμαϊκούς εορτασμούς των «εξαγνισμών», που ονομάζονταν februa, προς τιμήν της θεότητας Γιούνο, αντίστοιχης της Ήρας, από την Ελληνική Μυθολογία. Ως προς το όνομά μου, να ξέρεις ότι: Ο Φεβρουάριος έγινε αρχικά Φεβράρης, μετά Φρεβάρης, και μετά Φλεβάρης, και παρετυμολογήθηκε από τη λέξη «φλέβα». Φανερώνει τις φλέβες, και πιο συγκεκριμένα το νερό της ζωής που ρέει προκειμένου να ξεκινήσει η Άνοιξη με τον ερχομό του Μαρτίου. Στον Τύρναβο δικαιολογούν το όνομά μου με το ότι τότε ανοίγουν «οι φλέβες της γης και φέρνουν τα πηγάδια νερό…, και στην Κρήτη – όπου με φωνάζουν και Φλεγάρη, γιατί ανοίγω «τις φλέγες του νερού…».
– Όμως, θέλω να σε ρωτήσω, γιατί έχεις στην Ελλάδα τόσα πολλά προσωνύμια; Πώς σε φωνάζουν στις διάφορες πόλεις;
– Με λένε Κουτσό ή Κουτσοφλέβαρο, γιατί έχω 2-3 ημέρες λιγότερες σε σχέση με τους άλλους μήνες. Στον Πόντο με λένε Κούντουρο ή Κούτσουρο που σημαίνει «με κομμένη ουρά». Στην Κύπρο είμαι γνωστός με το όνομα Μικρός ή Κουτσούκης, και στη Θράκη με λένε με την παραδοσιακή μου ονομασία, δηλαδή Φλεβάρη, γιατί φέρνω στο νου τις φλέβες, και με χαρακτηρίζουν σαν έναν από τους πιο βροχερούς μήνες του χρόνου. Ακόμα με φωνάζουν και Μεθυσμένο, γιατί ο καιρός μου είναι άστατος, με νεροποντές ή με ήλιο.
– Όμως, και η Αρχαία Ελληνική Μυθολογία, μας λέει πολλά…
– Ναι έτσι είναι. Το όνομά μου έχει συνδεθεί με την εορτή των Ανθεστηρίων, προς τιμήν του Διόνυσου, κατά την οποία υμνούσαν την αναγέννηση της φύσης, αλλά και τους νεκρούς, με απώτερο σκοπό τον εξευμενισμό των ψυχών των νεκρών. Την πρώτη ημέρα της γιορτής, ανοίγονταν τα πιθάρια με τον νέο οίνο, ο οποίος αναμειγνυόταν με νερό για να προσφερθεί «ο πρώτος κεκραμένος οίνος», το πρώτο «κρασί».
– Έχω ακούσει για σένα και αμέτρητες παροιμίες, όπως: «Φλεβάρης, Κουτσοφλέβαρος, και του τσαπιού ο μήνας», «Παπαντή καλοβρεμένη, η κοφίνα γεμισμένη»,
– Ναι, ναι (πρόσθεσε γελώντας ο καλός μήνας) άκουσε και αυτές: «Τον Φλεβάρη μη φυτέψεις, ούτε να στεφανωθείς, Τρίτη μέρα μη δουλέψεις, Σάββατο μη στολιστείς» «Καλοκαιριά της Παπαντής, Μαρτιάτικος χειμώνας» κ.λπ.
Τον διέκοψα λέγοντας:
– Αλήθεια πες μου γιατί οι τρεις πρώτες ημέρες σου λέγονται «ΣΥΜΟΓΙΟΡΤΑ»;
– Λέγονται έτσι από τη γιορτή του Αγίου Τρύφωνα την 1 του μήνα, ο οποίος θεωρείται ο άγιος των αμπελιών, της Υπαπαντής 2 του μήνα που γιορτάζεται από τους αγρότες για να μην πέσει χαλάζι και καταστρέψει τη βλάστηση και του Αγίου Συμεών την 3 του μήνα, τον οποίο τιμούν ιδιαίτερα οι έγκυες γυναίκες, καθώς αποφεύγουν να κάνουν οποιαδήποτε εργασία, από φόβο μήπως το παιδί γεννηθεί «σημειωμένο», δηλαδή, με κάποιο σημάδι επάνω του.
– Για τις Απόκριες με τους μασκαράδες, τα γλέντια, και τα πολλά έθιμα που τα κουβαλάς μαζί σου, τι έχεις να μου πεις;
– Αυτή τη χρονιά, δηλαδή, το 2023, η Αποκριά ή το Τριώδιο, ξεκινά την Κυριακή 5 Φεβρουαρίου. Η Τσικνοπέμπτη είναι στις 16 Φεβρουαρίου. Η τελευταία Κυριακή της Αποκριάς είναι στις 26 Φεβρουαρίου και η Καθαρά Δευτέρα είναι στις 27 Φεβρουαρίου. Όλες αυτές τις ημέρες γίνονται στην Ελλάδα ομαδικές μασκαράτες, χοροί, γλέντια, σάτιρα, ξεφάντωμα, κρασί, και χίλια δυο πειράγματα. Αυτό το έθιμο του γλεντιού, έχει τις ρίζες του στις αρχαιότερες «Διονυσιακές Γιορτές» των Ελλήνων, όπου οι άνθρωποι μεταμφιέζονταν, χόρευαν, τραγουδούσαν πίνοντας κρασί, και το κέφι κορυφωνόταν προς τιμήν του θεού Διόνυσου.
Ο Φεβρουάριος σηκώθηκε κουτσαίνοντας από την καρέκλα του και πλησίασε την πόρτα. Φαινόταν κουρασμένος. Κοντοστάθηκε και μουρμούρισε:
– Ξέχασα να σου πω, ότι με λένε και «Γκουζούκη» που σημαίνει Ατελής, με λένε και «Κούντουρο» που σημαίνει Κολοβός, κ.λπ. Όμως για μένα κρατώ τη Λαϊκή Παροιμία που λέει: «Ο Φλεβάρης κι αν Φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει. Μα αν κάνει και θυμώσει μες ‘το χιόνι θα μας χώσει!» Και είναι αλήθεια, ότι είμαι ένας μήνας απρόβλεπτος, αλλά πάντα είμαι ο πρόδρομος της καλοκαιρίας!
Βγήκε στον δρόμο. Έξω χιονιάς, ξεροβόρι, παγωνιά, και μικρές νιφάδες χιονιού που μόλις ακουμπούσαν στη γη χάνονταν…
